Υπέρταση: Καταστρέφει τα αγγεία~Σύνδεση με καρδιακά, εγκεφαλικά, οστεοπόρωση, στυτική λειτουργία, όραση, νεφρά και πνεύμονες
Οι συνέπειες της υψηλής αρτηριακής πίεσης είναι πολλές και μακροπρόθεσμες. Από την οστεοπόρωση έως τα εγκεφαλικά επεισόδια, διάφορες καταστάσεις οφείλονται στην κακή διαχείριση της υπέρτασης. Μάθετε περισσότερα σε αυτό το άρθρο.
Οι συνέπειες της υψηλής αρτηριακής πίεσης (ή της υπέρτασης) είναι σοβαρές και χρόνιες. Στην πραγματικότητα, αυτή η κατάσταση αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλοπάθειας, νεφρικής νόσου και άλλων.
Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι το ένα έκτο του παγκόσμιου πληθυσμού έχει υπέρταση. Επίσης, ότι ένας στους τέσσερις ενήλικες άνω των 18 ετών είναι υπερτασικός στις πιο αναπτυγμένες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Σε αντίθεση με τα ανησυχητικά δεδομένα, σημειώστε ότι μόνο ένα στα πέντε άτομα με υπέρταση έχουν το πρόβλημα υπό έλεγχο. Όπως μπορείτε να φανταστείτε, είναι ένας σημαντικός παράγοντας για διάφορες μακροχρόνιες διαταραχές.
Συνεχίστε να διαβάζετε για να μάθετε περισσότερα σχετικά με το πώς η υψηλή αρτηριακή πίεση επηρεάζει το σώμα.
Τι είναι η υπέρταση και πώς επηρεάζει το σώμα;
Το κύριο χαρακτηριστικό της υπέρτασης είναι η διατήρηση της υψηλής αρτηριακής πίεσης στις συστηματικές αρτηρίες. Συνήθως χωρίζεται στις ακόλουθες δύο τιμές:
- Η συστολική πίεση είναι η μέγιστη πίεση που ασκεί το αίμα στο τοίχωμα της αρτηρίας όταν συστέλλεται η καρδιά. Η οριακή τιμή για τον αποκλεισμό της υπέρτασης είναι 140 χιλιοστά υδραργύρου (mmHg), αλλά η κανονική τιμή είναι 120 mmHg. Ένα άτομο άνω των 180 mmHg απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα.
- Η διαστολική πίεση είναι η αρτηριακή πίεση που μετριέται όταν χαλαρώνουν οι κοιλίες της καρδιάς. Η κανονική τιμή είναι ίση ή μικρότερη από 80 mmHg. Είναι υπέρταση στα 90 mmHg και λόγος εισαγωγής στα επείγοντα στα 120 mmHg.
Υπέρταση: Τι είναι Συστολική και Διαστολική πίεση~Ποιά είναι πιο επικίνδυνη
Έτσι, το σημείο αποκοπής είναι 140/90 mmHg. Σε κάθε περίπτωση, καθώς η πύλη HHS Public Access υποδεικνύει ότι το 95% των ασθενών έχουν ετερογενή βασική υπέρταση. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες ενεργοποίησης και γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Σύμφωνα με το Fundación Española del Corazón, η υπέρταση σκοτώνει 7,5 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως κάθε χρόνο. Αντιπροσωπεύει το 13% όλων των θανάτων που συμβαίνουν παγκοσμίως κάθε χρόνο, αν το δείτε από αυτήν την οπτική γωνία.
Οι συνέπειες της υψηλής αρτηριακής πίεσης και το κυκλοφορικό σύστημα
Τα τοιχώματα των αρτηριών αργά αλλά προοδευτικά καταστρέφονται όλο και περισσότερο καθώς η ασθένεια εξελίσσεται. Η κλινική Mayo επισημαίνει ότι η ανάπτυξη αυτής της κατάστασης είναι συνήθως σιωπηλή στα αρχικά στάδια. Ωστόσο, τα αποτελέσματά της είναι αρκετά καταστροφικά.
Το παν στην υγεία είναι η καλή κυκλοφορία του αίματος
Αρτηρίες
Τα τοιχώματά τους εξασθενούν με την πάροδο του χρόνου λόγω της συνεχούς πίεσης πάνω τους και η διάμετρός τους στενεύει λόγω της εναπόθεσης λιπιδίων και της συσσώρευσης αιμοπεταλίων.
Αυτή η διαδικασία είναι αυτό που αναφέρουμε ως αθηροσκλήρωση και είναι συχνά η αιτία των περισσότερων ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων αστοχιών του κυκλοφορικού συστήματος.
Αθηροσκλήρωση: O μεγάλος εχθρός καρδιάς και εγκεφάλου-Προειδοποιητικά σημάδια-Αντιμετώπιση
Επιπλέον, η υπέρταση προάγει την ανάπτυξη ανευρυσμάτων. Η Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των ΗΠΑ ορίζει αυτούς τους σχηματισμούς ως μια ανώμαλη διεύρυνση των τοιχωμάτων μιας αρτηρίας. Μοιάζουν με μια κρεμαστή συστάδα σταφυλιών.
Ορισμένα ανευρύσματα είναι συγγενή, ενώ άλλα αναπτύσσονται από το κάπνισμα, την υπέρταση ή την υψηλή χοληστερόλη. Τα ανευρύσματα μπορούν να σπάσουν και να πλημμυρίσουν τους γύρω ιστούς με αίμα ή, εναλλακτικά, να παραμείνουν σιωπηλοί και να μην προκαλέσουν κανένα πρόβλημα στη ζωή ενός ατόμου.
Το ανεύρυσμα αορτής είναι θανατηφόρο. Στην πραγματικότητα, το ογδόντα τοις εκατό των ασθενών πεθαίνουν από αυτό – οι μισοί από αυτούς πριν φτάσουν στο νοσοκομείο. Το ανεύρυσμα είναι μια διαστολή των αιμοφόρων αγγείων που περιπλέκει την κυκλοφορία και κινδυνεύει με ρήξη.
Διαβάστε Απότομη αύξηση της πίεσης και ανεύρυσμα: Οι 6 κυριότερες αιτίες ρήξης
και Ανεύρυσμα Θωρακικής Αορτής: Μια κρυφή ωρολογιακή βόμβα
Καρδιά
Η υψηλή αρτηριακή πίεση προκαλεί καρδιακή υπερτροφία. Η καρδιά πρέπει να αντλεί πιο δυνατά για να φτάσει το αίμα σε όλους τους ιστούς λόγω στένωσης και βλάβης των αρτηριών. Όπως κάθε μυς που είναι συνεχώς υπερφορτωμένος, έτσι και ο καρδιακός ιστός παχαίνει παθολογικά.
Στένωση αρτηριών: Με ποια διατροφή θα την αποφύγουμε
Η καρδιά όχι μόνο πυκνώνει στα πιο σοβαρά στάδια αλλά οι θάλαμοί της διαστέλλονται. Ως αποτέλεσμα, γίνεται όλο και πιο δύσκολο για αυτό το όργανο να αντλεί αίμα, οδηγώντας σε διάφορες υπερτασικές καρδιακές παθήσεις. Επιπλέον, έχει ως αποτέλεσμα
- στηθάγχη,
- καρδιακή ανεπάρκεια,
- καρδιακά επεισόδια και
- εγκεφαλικά επεισόδια.
10 καθημερινές συνήθειες που επιβαρύνουν την υγεία της καρδιάς
Συνέπειες της υψηλής αρτηριακής πίεσης στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα
Η Sociedad Argentina de Hipertensión Arterial παρέχει ενδιαφέρουσες πληροφορίες που συσχετίζουν τον εγκέφαλο με την υψηλή αρτηριακή πίεση. Η συνολική ροή αίματος στον εγκέφαλο μπορεί να μειωθεί συνοπτικά σε υπερτασικούς ασθενείς και μπορεί να μεταφραστεί σε απώλεια μνήμης μακροπρόθεσμα.
Η προαναφερθείσα πηγή τοποθετεί την υπέρταση ως τον κύριο τροποποιήσιμο παράγοντα αγγειακού κινδύνου για άνοια. Πέρα από αυτό, όπως αναφέραμε παραπάνω, η μείωση της ροής του αίματος προάγει την εμφάνιση ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου. Στην πραγματικότητα, ευθύνεται για το 80% των εγκεφαλικών επεισοδίων.
5 λύσεις για καλύτερη αιμάτωση του εγκεφάλου
Σε αυτή την κατάσταση, οι νευρώνες που λαμβάνουν αίμα από τη φραγμένη ή στενή αρτηρία δεν λαμβάνουν πλέον το οξυγόνο που χρειάζονται. Έτσι, πεθαίνουν μέσα σε λίγα λεπτά. Είναι επίσης πιθανό ότι η υπέρταση οδηγεί σε αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο λόγω των ανευρυσμάτων για τα οποία μιλήσαμε παραπάνω.
Τρόφιμα που βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος και την οξυγόνωση του οργανισμού
Υπέρταση και όραση
Όπως υποδεικνύεται από την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των ΗΠΑ, οι συνέπειες της υψηλής αρτηριακής πίεσης μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία που ποτίζουν τον αμφιβληστροειδή.
Μπορεί να μην το γνωρίζετε, αλλά ο αμφιβληστροειδής είναι υπεύθυνος για την προβολή εικόνων στο νεύρο. Τα μεταφέρει στον εγκέφαλο. Έτσι, η βλάβη του αμφιβληστροειδούς μπορεί να είναι επιβλαβής για την όραση.
Για παράδειγμα, το οπτικό νεύρο ατροφεί αμετάκλητα αν δεν φτάσει αρκετό αίμα στα μάτια. Η βλάβη σε αυτό το νεύρο δεν μπορεί να διορθωθεί, οπότε η μόνη πιθανή θεραπεία είναι να μην συμβεί.
Αιμοφόρα αγγεία: Εξασφαλίζουν πως όλα τα ζωτικά όργανα παίρνουν αίμα, οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά
Επιπλέον, η υπέρταση προκαλεί επίσης βλάβη στα εύθραυστα αιμοφόρα αγγεία που περιβάλλουν τον αμφιβληστροειδή. Επιπλέον, αυξάνει τη διαπερατότητά τους και έτσι το αίμα διαρρέει ως συνέπεια. Ένα άτομο με υπέρταση μπορεί να εμφανίσει αιμορραγίες και οφθαλμικές συλλογές που θα βλάψουν μόνιμα τους πλημμυρισμένους ιστούς.
Πίεση στα μάτια: Αιτίες, συμπτώματα, επιπτώσεις και εναλλακτική αντιμετώπιση
Συνέπειες της υψηλής αρτηριακής πίεσης στο ουροποιητικό σύστημα
Όπως επισημαίνει η ιστοσελίδα Go Red for Women, η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι η δεύτερη κύρια αιτία νεφρικής ανεπάρκειας παγκοσμίως. Αυτό συμβαίνει πιθανώς επειδή η υπέρταση στενεύει και σκληραίνει τα αιμοφόρα αγγεία των νεφρώνων (βασικές μονάδες των νεφρών).
Αυτό συνήθως αποδεικνύεται από ένα κλινικό γεγονός γνωστό ως πρωτεϊνουρία. Ένα άτομο με αυτήν την κατάσταση εκκρίνει πρωτεΐνη στα ούρα. Στη συνέχεια, τα επίπεδα πρωτεΐνης ούρων μεγαλύτερα ή ίσα με 300 χιλιοστόγραμμα σε 24 ώρες μπορεί να αποτελούν σημάδι νεφρικής ανεπάρκειας.
Επιπλέον, τα νεφρικά αγγεία που έχουν υποστεί βλάβη μπορεί να μην φιλτράρουν τις άχρηστες ουσίες που πρέπει να αποβάλει το σώμα. Όπως μπορείτε να δείτε, η συσσώρευση τοξικών παραγόντων στο σώμα μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους.
Η πρωτεϊνουρία, ένα βιοχημικό σημάδι, εμφανίζεται όταν η αρτηριακή υπέρταση βλάπτει τα νεφρά.
Πρωτεϊνουρία, Λευκωματουρία, Αλβουμινουρία: Πρωτεΐνες στα ούρα και παθήσεις των νεφρών
Άλλες σχετικές ιατρικές καταστάσεις
Οι επιπτώσεις της υπέρτασης στο σώμα δεν τελειώνουν με βλάβη στο νεφρικό σύστημα. Η παρακάτω λίστα περιέχει άλλες επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν από αυτήν:
Προβλήματα στο μυοσκελετικό σύστημα.
Η βλάβη στα νεφρά επιτρέπει στο ασβέστιο να περάσει στα ούρα και να το απαλλάξει με λάθος τρόπο. Έτσι, για να αντισταθμιστεί η έλλειψη ασβεστίου στο αίμα (υπασβεστιαιμία), τα οστικά κύτταρα μπορεί να καταφύγουν στην απορρόφηση του οστικού ιστού. Οδηγεί σε οστεοπόρωση.
Οστεοπόρωση: Μία σύγχρονη επιδημία-Τί μπορούμε να κάνουμε
Αναπνευστικό σύστημα.
Η μείωση της διαμέτρου των αρτηριών μπορεί να ενθαρρύνει την ανάπτυξη θρόμβου. Επιπλέον, γίνεται εμβολή εάν χαλαρώσει και αρχίσει να ταξιδεύει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Στη συνέχεια, μια κατάσταση γνωστή ως πνευμονική εμβολή εμφανίζεται όταν η εμβολή φτάσει σε ένα κρίσιμο αγγείο στους πνεύμονες και εμποδίζει τη ροή.
Θρόμβος αίματος σε αρτηρία ή φλέβα: Τί συμβαίνει στην κάθε περίπτωση και πρόληψη
Σεξουαλική αποτυχία.
Το πέος απαιτεί γρήγορη και αποτελεσματική ροή αίματος για να πραγματοποιηθεί στύση. Όπως μπορείτε να φανταστείτε, η υπέρταση οδηγεί σε στυτική δυσλειτουργία στους άνδρες.
Υπέρταση και στυτική δυσλειτουργία
Δύο τρόποι για να αποτρέψετε τις συνέπειες της υψηλής αρτηριακής πίεσης
Η υπέρταση απαιτεί θεραπεία σε δύο διαφορετικά μέτωπα:
- φαρμακολογική και
- συμπεριφορική.
Δεν μπορούμε να σας πούμε ότι η μείωση της αρτηριακής πίεσης όταν είστε υπερτασικοί μπορεί να γίνει μόνο με προσοχή στον τρόπο ζωής σας. Επομένως, ίσως χρειαστεί να πάρετε αντιυπερτασικά φάρμακα, όπως διουρητικά ή αδρενεργικούς αποκλειστές για το υπόλοιπο της ζωής σας.
Εκτός από τα φάρμακα, η μείωση των συμπτωμάτων είναι επίσης στα χέρια ενός ασθενούς. Μπορούν να το κάνουν μέσω τακτικής άσκησης, απώλειας βάρους εάν είναι υπέρβαροι, να κόψουν το κάπνισμα, να αποφεύγουν αγχωτικές καταστάσεις και να στραφούν σε ψυχολογική θεραπεία αν είναι απαραίτητο.
«Τροφή-Φάρμακο»: Και να πίνουν πολύ νερό!! Αφυδάτωση: Κύρια αιτία σωρείας ασθενειών~Πως χρησιμοποιούμε το νερό θεραπευτικά
Να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι στον αγώνα ενάντια στις συνέπειες της υψηλής αρτηριακής πίεσης.
Πηγή: meygeia.gr Υπέρταση: Καταστρέφει τα αγγεία~Σύνδεση με καρδιακά, εγκεφαλικά, οστεοπόρωση, στυτική λειτουργία
~~~~~~~~~~~~~~~~
«Τροφή-Φάρμακο»: Για την περίπτωση της αυξημένη πίεσης και για την προστασία της καρδιάς και των αρτηριών, διατίθενται από την ιστοσελίδα μας ως συμπληρώματα διατροφής (κάψουλα):
1. Σκόρδο
Το σκόρδο είναι γνωστό για την ευεργετική επίδρασή του στην κυκλοφορία και την υγεία της καρδιάς. Μελέτες υποδεικνύουν ότι το σκόρδο – συγκεκριμένα, οι ενώσεις θείου του, οι οποίες περιλαμβάνουν την αλλισίνη – μπορούν να αυξήσουν τη ροή του αίματος των ιστών και να μειώσουν την αρτηριακή πίεση χαλαρώνοντας τα αιμοφόρα αγγεία.
Επίσης, το σκόρδο συμβάλλει στη μείωση της υπέρτασης αυξάνοντας τα επίπεδα μονοξειδίου του αζώτου στον οργανισμό. Το μονοξείδιο του αζώτου προάγει την αγγειοδιαστολή, δηλαδή το άνοιγμα των αρτηριών, μειώνοντας την πίεση του αίματος.
2. τα Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα:
Τα ιχθυέλαια ειδικά το προερχόμενο από τον σολομό, τις σαρδέλες και τον κολιό περιέχει δύο είδη ω-3 λιπαρών οξέων, το DHA και το EPA, που έχει διαπιστωθεί ότι μειώνουν τα λιπίδια του αίματος, τα τριγλυκερίδια και πιθανόν προλαμβάνουν τις επικίνδυνες διαταραχές του ρυθμού της καρδιάς.
3. Ιδιαίτερα χρήσιμο επίσης είναι και Το Συνένζυμο Q10,
στην συγκεκριμένη περίπτωση καθώς οι μύες της καρδιάς λειτουργούν καλύτερα εάν παρέχεται συμπληρωματικό CoQ10. Όταν στερούνται της ροής του αίματος, οι τραυματισμένοι καρδιακοί μύες γίνονται πλαδαροί και δεν είναι σε θέση να αντλούν το αίμα αποτελεσματικά.
Η απότομη πτώση των επιπέδων της ATP (τριφωσφορική αδενοσίνη), που βιώνουν τα κύτταρα των μυών της καρδιάς κατά τη διάρκεια της απόφραξης της ροής του αίματος, καθώς και η μεγάλη καθυστέρηση στην αποκατάσταση αυτών των επιπέδων στο φυσιολογικό, ακόμη και μετά την επιστροφή της ροής του αίματος είναι πολύ σημαντικό μετά από μια καρδιακή προσβολή.
Αυτή η λεγόμενη τραυματική ισχαιμική-επαναιμάτωση είναι πλέον γνωστό ότι είναι ο κύριος ένοχος που προκαλεί μακροπρόθεσμες βλάβες στην καρδιά στους επιζώντες των καρδιακών προσβολών, καθιστώντας τους ιστούς υπερβολικά ευάλωτους στις ελεύθερες ρίζες που παράγονται από το πλούσιο σε οξυγόνο (αν και σωτήριο) εκ νέου της ροής του αίματος στην τραυματισμένη περιοχή.
Το CoQ10 συμβάλλει στη διατήρηση ενός υγιούς καρδιαγγειακού συστήματος και επίσης ανοίγει τα αιμοφόρα αγγεία και μειώνει την αντίσταση στη ροή του αίματος.
4. Μία φόρμουλα υγείας η οποία αποτελείται από
– Πυκνογενόλη: (καθαρίζει με απόλυτη ασφάλεια τις αρτηρίες σας προφυλάσσοντας έτσι από εγκεφαλικά και καρδιακά επεισόδια),
– τζίνγκο μπιλόμπα (κυκλοφορικό, μέχρι και τριχοειδή αγγεία του εγκεφάλου) και
– εκχύλισμα σπόρων σταφυλιού (σούπερ αντιοξειδωτικό και ωφέλιμο για την καρδιά)
σε συνδυασμό και τα τρία μαζί σε μία κάψουλα ώστε να εξασφαλίσετε την υγιεία των αγγείων, της καρδιάς, του εγκεφάλου και πολλών ακόμη ζωτικών οργάνων. Και5. Τα Άγρια φύκια A.F.A. (άφα),
τα οποία μας παρέχουν με ασφάλεια και υψηλή απορροφησιμότητα μαγνήσιο, ασβέστιο, κάλιο και L αργινίνη, ενώ προωθούν και διατηρούν την ελαστικότητα των αρτηριών. Και τέλος
6. Το εκχύλισμα των φύλλων της ελιάς, μαζί με βιταμίνη D3-Κ2,
Συμβάλλουν στην μείωση της πίεσης, εμποδίζουν την οξείδωση των λιπιδίων, όπως είναι η «κακή» χοληστερίνη και συνεπώς ελαττώνουν τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών, ενώ δυσκολεύουν τη «συγκόλληση» των αιμοπεταλίων και τη δημιουργία θρόμβων. Υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ στεφανιαίας νόσου και χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D. Βοηθά στην υψηλή πίεση στο αίμα μειώνοντας τον κίνδυνο του εγκεφαλικού επεισοδίου.
Όσοι ενδιαφέρεστε για περισσότερα και παραγγελίες, παρακαλώ ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ !
Διαβάστε ακόμη: Η υπέρταση σκοτώνει.. όχι η χοληστερίνη
Μήπως πάσχεις από υπέρταση και δεν το ξέρεις; Τι πρέπει να κάνεις
Ποιες τροφές ρίχνουν και ποιες ανεβάζουν την πίεση
Αιτίες αύξησης της πίεσης αίματος εκτός από το αλάτι
Η «νευροπίεση» δεν είναι αθώα~Τι μπορείτε να κάνετε
Τα βότανα που… ρίχνουν την πίεση
Υπέρταση, αιτίες και εναλλακτικοί τρόποι καταπολέμησης
Τι είναι και πως κατεβάζουμε την πίεση μέσα σε 15 λεπτά…!
Ανεβασμένη απομονωμένη διαστολική υπέρταση ή “μικρή” πίεση: Συμπτώματα και θεραπεία
Προσοχή! Υπέρταση και φάρμακα: Υπό αμφισβήτηση η αποτελεσματικότητα των β-αναστολέων
Βιβλιογραφία
- Hypertension, HHS Public Access. Recogido a 20 de abril en https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6477925/
- La hipertensión mata cada año a 7,5 millones de personas en el mundo, Fundación Española del Corazón (FEC). Recogido a 20 de abril en https://fundaciondelcorazon.com/prensa/notas-de-prensa/2567-hipertension-mata-cada-ano-a-75-millones-de-personas-en-el-mundo.html#:~:text=Con%20motivo%20de%20la%20conmemoraci%C3%B3n,World%20Health%20Organization%20(WHO).
- High blood pressure dangers: Hypertension’s effects on your body, Mayo Clinic. Recogido a 20 de abril en https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/in-depth/high-blood-pressure/art-20045868#:~:text=High%20blood%20pressure%20forces%20your,failure%20and%20sudden%20cardiac%20death.
- Aneurisma, Medlineplus.gov. Recogido a 20 de abril en https://medlineplus.gov/spanish/aneurysms.html
- Causas y efectos de la hipertensión arterial, Quirón Salud. Recogido a 20 de abril en https://www.quironsalud.es/blogs/es/corazon/causas-efectos-hipertension-arterial
- La hipertensión arterial puede afectar seriamente a la salud cerebral, SAHA. Recogido a 20 de abril en http://www.saha.org.ar/prensa/detalle/la-hipertension-arterial-puede-afectar-seriamente-a-la-salud-cerebral
- Hipertensión y daño ocular, medlineplus.gov. Recogido a 20 de abril en https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/000999.htm#:~:text=La%20presi%C3%B3n%20arterial%20alta%20puede,que%20se%20env%C3%ADan%20al%20cerebro.
- Cómo puede la hipertensión arterial provocar daño o insuficiencia renal, Go Red For Women. Recogido a 20 de abril en https://www.goredforwomen.org/es/health-topics/high-blood-pressure/health-threats-from-high-blood-pressure/how-high-blood-pressure-can-lead-to-kidney-damage-or-failure.
