Παχυσαρκία: Μια δυσλειτουργία του συστήματος αποθήκευσης ενέργειας του σώματος;
Γράφει ο Αντώνης Καράγιωργας-Antonis Karagiorgas, βιοχημικός, Μεταπτυχιακό M.Sc. στην Μοριακή Ενζυμολογία,
Περί παχυσαρκίας
Αφού πια σπάσαμε τον μύθο ότι η ισορροπία των θερμίδων επιδρά στο βάρος μας, αποφανθήκαμε ότι το θέμα είναι ορμονικό.
Γιατί είναι μύθος η καταμέτρηση θερμίδων
Κι όπως το φλοτέρ στο καζανάκι, όταν το τελευταίο γεμίσει, δίνει εντολή να σταματήσει η εισροή νερού, έτσι με φυσικό τρόπο το γεμάτο στομάχι δίνει εντολή στον εγκέφαλο «Φίλε χόρτασες, τέρμα η μάσα».
Αλλά και η λεπτίνη, μια ορμονίτσα της χορτασίλας, που ανακαλύφθηκε στα τέλη των ‘90s, και που παράγεται στα λιπαρά κύτταρα, ταξιδεύει στον εγκέφαλο και του λέει «Μάσα στοπ».
Κι ακούγεται κάπως λογικό:
Όσο πιο πολλά λιποκύτταρα, τόσο πιο πολύ λεπτίνη στο αίμα και άρα πιο γρήγορη εντολή για αναστολή του μαμ.
«Σωθήκαμε απ’ την επιδημία της παχυσαρκίας» αναφώναξαν οι επιστήμονες του κόσμου.
Βούτηξαν τότε κάτι ειδικά ποντικάκια και τους έκαναν ενέσεις λεπτίνης. Ω (εκ) του θαύματος. Τα ποντικάκια έχασαν βάρος πολύ γρήγορα. Έχασαν το μισό τους βάρος μέσα σε ένα μήνα.
Τότε είπαν ενθουσιασμένοι «Θα κάνουμε ενέσεις λεπτίνης στους παχύσαρκους ανθρώπους». Όμως τότε ήρθε η πρώτη απογοήτευση.
Οι ενέσεις λεπτίνης στους παχύσαρκους είχαν ασήμαντο αποτέλεσμα πάνω στην απώλεια βάρους και στην όρεξή τους για μάσα.
Όμως, όπως λέει κι ο ποιητής «ουδέν κακόν, αμιγές καλού», παρά την απογοήτευση αυτή η αποτυχία έριξε φως πάνω στην φύση της παχυσαρκίας.
Σε αντίθεση με τα ποντικάκια, δεν είναι η πολύ λίγη λεπτίνη που δεν επιτρέπει στους ανθρώπους να χοντρύνουν. Στην πραγματικότητα, τα υπέρβαρα άτομα έχουν ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα λεπτίνης, γιατί έχουν επιπλέον λιπώδη ιστό που την παράγουν.
Το πρόβλημα είναι ότι ο εγκέφαλός τους έχει αναπτύξει αντίσταση στην λεπτίνη. Δηλαδή δεν ακούει την λεπτίνη. Αυτό θυμίζει την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Αντίσταση στη λεπτίνη: Φλεγμονώδης κατάσταση που συμβάλλει στην παχυσαρκία
Ένα αδύνατο άτομο, μόλις πάρει λίγο βάρος παράγει επιπλέον λεπτίνη που του φέρνει μείωση της όρεξης. Ένα παχύσαρκο όμως άτομο, αν και παράγει άφθονη λεπτίνη, ο εγκέφαλος του δεν μπορεί να την εντοπίσει και έτσι δεν νιώθει ποτέ χορτάτο.
Αυτή η αντίσταση στη λεπτίνη υπονοεί κάτι σημαντικό:
Στην παχυσαρκία, οι φυσιολογικοί μηχανισμοί της ρύθμισης της όρεξης και της αποθήκευσης ενέργειας έχουν θεμελιωδώς αλλάξει.
Το υπερβολικό λίπος δεν είναι απλώς ένα μέρος για να μαζέψεις άκαυστες θερμίδες, είναι ένα κέντρο ελέγχου κατανάλωσης ενέργειας, κάτι σαν θερμοστάτης. Όταν τα λιποκύτταρα του σώματος είναι άνετα γεμάτα, ο θερμοστάτης κλίνει, μειώνοντας την όρεξη και αποτρέποντας περαιτέρω πρόσληψη τροφής για αποθήκευση.
Στη συνέχεια, καθώς τα αποθέματα λίπους πέφτουν χαμηλά, ο θερμοστάτης κάνει κλικ ξανά, αυξάνοντας την όρεξη και αποθηκεύοντας περισσότερη τροφή ως λίπος.
Επεξεργασμένα τρόφιμα, λεπτίνη και παχυσαρκία: Γιατί ο εγκέφαλος δίνει εντολή να σταματήσεις να καις λίπος
Όπως και στους κιτρινολαίμηδες (πουλιά προηγούμενης ανάρτησης), η αύξηση του βάρους δεν προέρχεται μόνο από την αύξηση του φαγητού, αλλά είναι κάποιες βιοχημικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο το σώμα διαχειρίζεται την ενέργεια.
Τέλος, εάν η θεωρία ότι το βάρος είναι μια υπόθεση απλών θερμίδων καταρριφθεί και ότι η παχυσαρκία δεν είναι μια απλή «ασθένεια του τρόπου ζωής», που γεννιέται από λαιμαργία και νωθρότητα, τότε ίσως καταλάβουμε ότι είναι μια ασθένεια με οργανική προέλευση πέρα από τον έλεγχό μας.
Και μην μου πείτε ότι δεν είδαμε πολλές θεωρίες/ εμμονές της ιατρικής να σπάνε σαν φούσκες.
Θυμηθείτε πόσο σίγουροι ήταν οι γιατροί, ότι για το έλκος του στομάχου έφταιγε το στρες και το τσιγάρο. Ο μύθος αυτός έσπασε όταν 2 Αυστραλοί γιατροί, το 1982, ανακάλυψαν το Helicobacter Pylori, και τσίμπησαν το Nobel.
ΠΟΛΥ ΠΙΘΑΝΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η παχυσαρκία δεν είναι πάντα μια ασθένεια του τρόπου ζωής που προκαλείται από την υπερκατανάλωση τροφής και την υποδραστικότητα.
Μάλλον, είναι μια δυσλειτουργία του συστήματος αποθήκευσης ενέργειας του σώματος.
Με τις υγείες σας.
ΦΩΤΟ: Η δομή της λεπτίνης.
Διαβάστε ακόμη: Συμβουλές για να κρατήσετε κλειστό τον “διακόπτη” παχυσαρκίας
Παχυσαρκία: Δεν αφορά μόνο το ποια και πόση τροφή θα μπει στο σώμα μας
Παχυσαρκία: Μπορεί η εντερική χλωρίδα να επηρεάσει το βάρος και τις διατροφικές μας συνήθειες;
Ανατρεπτική μελέτη: H παχυσαρκία δεν οφείλεται στο υπερβολικό φαγητό
5 λόγοι για να μην ξανακάνετε δίαιτα
Αποθήκευση-Χάσιμο λίπους: Πως βάζουμε λίπος ενώ χάνουμε μυϊκό ιστό;
Συναισθηματική υπερφαγία: Μήπως το φαγητό αποτελεί τη μοναδική σου χαρά;
