Γάγγλια: Τι είναι, πως επηρεάζουν τις αρθρώσεις, συμπτώματα, θεραπεία
Το γάγγλιο ή εξόγκωμα είναι μια καλοήθης κύστη η οποία είναι γεμάτη με διαυγές κολλώδες υγρό. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς το λόγο για τον οποίο εμφανίζονται, αλλά οι θέσεις εμφάνισης τους είναι κλασσικές. Συνηθέστερα είναι τα σημεία του καρπού, που έχουμε έντονη τριβή μεταξύ των τενόντων ή αυξημένη ενδαρθρική πίεση. Γάγγλια: Τι είναι, πως επηρεάζουν τις αρθρώσεις, συμπτώματα, θεραπεία
Το 70% των γαγγλίων είναι στη ραχιαία επιφάνεια του καρπού Συνήθως είναι συνδεδεμένα με ένα μίσχο, με τις μεμβράνες των οσταρίων του καρπού, ή τον τένοντα και το έλυτρό του.
Μπορεί να γίνει αντιληπτό ξαφνικά ή να εμφανιστεί σταδιακά, ενώ το μέγεθός ου αυξομειώνεται, ανάλογα με το πόσο κουράζουμε το χέρι μας.
Αυτές οι κύστεις είναι πιο συχνές σε γυναίκες, και το 70 % συμβαίνουν σε άτομα ηλικιών 20-40 ετών.
Το γάγγλιο προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη γάγγλιον που είναι ένας «κόμπος» ή «πρήξιμο κάτω από το δέρμα».
Το γάγγλιο συχνά παρατηρείται κοντά στις αρθρώσεις και τους τένοντες του σκελετού, σε ποσοστό 88% σε επικοινωνία με τις πολλαπλές μικρές αρθρώσεις του χεριού και του καρπού και σε ποσοστό 11% με αυτά του ποδιού και του αστραγάλου.
Πιο συχνά τα γάγγλια εμφανίζονται γύρω από την άρθρωση του καρπού.
Γάγγλιο μπορεί, επίσης, να εμφανιστεί στο γόνατο, συνήθως, κοντά στους χιαστούς συνδέσμους, με προέλευση από το γαστροκνήμιο τένοντα και προσθίως στο υπεπιγονατιδικό παχύ μαξιλάρι του Hoffa.
Αιτία των γαγγλιακών κύστεων
Δεν έχουν ειδική αιτιολογία. Η πλέον κοινά αποδεκτή αιτία των κύστεων γαγγλίου είναι η “υπόθεση της κήλης”, ως διάταση ενός εξασθενημένου τμήματος του τένοντα.
Αυτό βασίζεται στις παρατηρήσεις ότι οι κύστεις εμφανίζονται κοντά σε τένοντες και συνδέσμους και η μικροσκοπική ανατομία της κύστης μοιάζει με αυτήν του τένοντα και το υγρό είναι παρόμοιο σε σύνθεση με το αρθρικό υγρό, και η χρωστική ουσία που εγχέεται μέσα σε σύνδεσμο συχνά καταλήγει στην κύστη, η οποία μπορεί να έχει διευρυνθεί μετά από έντονη δραστηριότητα.
Ωστόσο, η χρωστική ουσία που εγχέεται στην κύστη εισέρχεται σπάνια στην άρθρωση και αυτό έχει αποδοθεί στο σχηματισμό μιας αποτελεσματικής “βαλβίδας αντεπιστροφής” επιτρέποντας την μονόπλευρη κίνηση. Αρθρικές κύστεις, μετατραυματικός εκφυλισμός του συνδετικού ιστού και φλεγμονή έχουν θεωρηθεί ως τα αίτια.
Άλλοι πιθανοί μηχανισμοί για την ανάπτυξη των κύστεων γαγγλίου περιλαμβάνουν
επαναλαμβανόμενες μηχανικές καταπονήσεις, αρθροπάθεια, μυξοειδής εκφυλισμός των περιαρθρικών ινωδών ιστών και υγροποίηση με χρόνιες βλάβες, αυξημένη παραγωγή υαλουρονικού οξέος από τους ινοβλάστες και τον πολλαπλασιασμό των μεσεγχυματικών κυττάρων.
Μακροσκοπικά η κύστη γάγγλιο του χεριού έχει πολλαπλούς θαλάμους που περιέχουν κυστικό γυαλιστερό υλικό. Το τοίχωμα αποτελείται από ινώδη ιστό χωρίς εξειδικευμένη επένδυση και περιέχουν βλεννώδες υγρό.
Το μέσο μέγεθος αυτών των κύστεων είναι 2,0 cm, αλλά έχουν αναφερθεί και κύστεις άνω των 5 εκατοστών. Το μέγεθος της κύστης μπορεί να ποικίλει με το χρόνο, και μπορεί να αυξηθεί μετά την δραστηριότητα.
Που εντοπίζονται
Τα γάγγλια δεν είναι πάντα ορατά έξω από το δέρμα, αλλά μπορούν να προκαλούν εξίσου έντονα συμπτώματα. Σαν υφή, το γάγγλιο έχει την αίσθηση ενός εξογκώματος ή μιας μάζας που βρίσκεται στη μεσότητα συνήθως της ραχιαίας επιφάνειας του καρπού ή στη βάση του αντίχειρα, στη παλαμιαία επιφάνεια του καρπού.
Τα γάγλια ή εξογκώματα εντοπίζονται:
-Στη ράχη του καρπού (70 %)
-Στην κερκιδική και παλαμιαία πλευρά του καρπού
-Στη βάση των δακτύλων
-Ενδοοστικά, στα οστά του καρπού
Αν και οι αιτίες που προκαλούνται είναι άγνωστες η άποψη που επικρατεί είναι ότι μπορεί να οφείλονται σε τραυματισμό ή εκφυλιστικές αλλοιώσεις των ιστών που παράγουν το υγρό «λιπάνσεως» των αρθρώσεων.
Συμπτώματα
Το γάγγλιο μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματικό και είναι πιθανόν να υποχωρήσει προοδευτικά ακόμη και χωρίς θεραπεία. Όμως πολλές φορές μπορεί να είναι επώδυνο, ή να πιέζει το μέσο ή το ωλένιο νεύρο, προκαλώντας μούδιασμα ή αδυναμία στα δάκτυλα.
Χαρακτηριστικό είναι ότι, τα συμπτώματα δεν εξελίσσονται, δηλαδή δεν γίνονται όλο και χειρότερα. Τα εσωτερικά γάγγλια μπορεί να προκαλέσουν εντονότερη συμπτωματολογία, παρά το μικρό τους μέγεθος
Συνήθως εντοπίζονται στην άρθρωση του καρπού και εκτός από το γεγονός ότι είναι αντιαισθητικά μπορεί να επηρεάσουν την κίνηση των αρθρώσεων καθώς σε κάποιες περιπτώσεις προκαλούν έντονο πόνο.
Τα γάγγλια δεν είναι καρκίνος, δεν εμφανίζουν ποτέ κακοήθεια.
Το γάγγλιο μπορεί να διαγνωστεί εύκολα, καθώς είναι ορατό και εύκαμπτο στην αφή.
Ακτινογραφία (F+P) λαμβάνεται για να αποκλειστεί οποιαδήποτε πιο σοβαρή υποκείμενη παθολογία. Το υπερηχογράφημα αποδεικνύει την κύστη.
Θεραπεία
Στις περισσότερες περιπτώσεις η γαγγλιακή κύστη δεν εμποδίζει τις καθημερινές δραστηριότητες και δεν απαιτεί θεραπεία. Αν είναι επώδυνη, μπορεί ο γιατρός να πραγματοποιήσει παρακέντηση με βελόνα ή αν αυτό δεν έχει αποτέλεσμα, μπορεί να πραγματοποιηθεί χειρουργική επέμβαση…
Η παρακέντηση του γαγγλίου αφαιρείται το ζελατινώδες υγρό του γαγγλίου και εφαρμόζεται πιεστική επίδεση ή νάρθηκας. Συνήθως όμως επανεμφανίζονται.
Μια μικρή βελόνα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποστράγγιση του υγρού από την κύστη (αναρρόφηση) και ένα κορτικοστεροειδές εγχέεται αφού αδειάσει η κύστη.
Τα γάγγλια υποχωρούν αυτόματα
Αν η κύστη δεν είναι επώδυνη, το μόνο πρόβλημα με το γάγγλιο είναι το αισθητικό. 38-58 % των γαγγλιακών κύστεων φεύγουν από μόνες τους.
Όταν επιλέγεται η χειρουργική αφαίρεση δεν απαιτείται νοσηλεία και αφαιρείται με τοπική αναισθησία. Επιπλοκές της χειρουργικής θεραπείας περιλαμβάνουν δυσκαμψία στο χέρι και σχηματισμό ουλής.
Υποτροπή συμβαίνει σε 5-15% των περιπτώσεων, συνήθως, επειδή η κύστη δεν έχει αφαιρεθεί εντελώς.
Η αφαίρεση του γαγγλίου γίνεται διά μέσου μιας τομής ακριβώς πάνω από τη διόγκωση και αφαιρείται μαζί με το μίσχο του. Σε γάγγλια στα δάκτυλα είναι σημαντικό να αφαιρούνται και τα οστεόφυτα που συχνά έχουν σχετίζονται με το σχηματισμό του γαγγλίου.
Ο συνήθης χρόνος αποθεραπείας έπειτα από χειρουργική επέμβαση είναι δύο με τρεις εβδομάδες. Η επανεμφάνιση των γαγγλίων, στις περιπτώσεις που η αφαίρεση είναι πλήρης, είναι σπάνια.
Φυσιοθεραπευτική αγωγή κρίνεται απαραίτητη προς αποκατάσταση της κινητικότητας της αρθρώσεως, ειδικά στα γάγγλια που εξορμούν από την άρθρωση του καρπού.
Γλυκοζαμίνη-Χονδροϊτίνη: Λιπαίνουν ΦΥΣΙΚΆ τις αρθρώσεις, αναγεννούν τον αρθρικό χόνδρο
Κόλπα για να φύγει το γάγγλιο
- Παλιά το γάγγλιο θεραπευόταν με χτύπημα με ένα βαρύ βιβλίο που προκαλεί ρήξη της κύστης και διαρροή του υγρού στους περιβάλλοντες ιστούς. Πολλοί το κάνουν και σήμερα.
- Φορέστε ένα νάρθηκα για να περιορίσετε την κίνηση της περιοχής με το γάγγλιο. Πιστεύεται ότι οι κύστεις προκαλούνται από τραύμα και το υγρό εγκλωβίζεται στο σημείο εκείνο. Ο περιορισμός κίνησης μπορεί να μειώσει την ποσότητα του υγρού που μαζεύεται στην κύστη.
- Τρίψτε την κύστη για να φύγει το υγρό από την κύστη. Η ήπια πίεση για αρκετά λεπτά, θα μειώσει προσωρινά το οίδημα. Χρησιμοποιήστε ένα νόμισμα (2 ευρώ) με συνεχή πίεση η κύστη θα μικρύνει και μπορεί να ραγεί και να υποχωρήσει.
Δωροθέα Γαληνού για το www.healthreport.gr
Σαββούλα Μάλλιου Κριαρά για το www.emedi.gr
