Στρατηγικές αντιμετώπισης της πανδημίας COVID-19: Αναλύσεις 24 Ελλήνων και ξένων επιστημόνων
Lockdowns έναντι πρωτοβάθμιας και κοινοτικής φροντίδας υγείας Στρατηγικές αντιμετώπισης της πανδημίας COVID-19: Αναλύσεις 24 Ελλήνων και ξένων επιστημόνων
Η πρωτοβάθμια και η κοινοτική φροντίδα, μαζί με πιο επιλεκτικά μέτρα κοινωνικής απόστασης, αντιπροσωπεύουν τη μόνη βιώσιμη και ρεαλιστική λύση για τον επιτυχή μετριασμό της πανδημίας μακροπρόθεσμα.
Προτάσεις ενεργοποίησης της πρωτοβάθμιας φροντίδας και κοινοτικής υγείας που παρουσιάσαμε στην πρόσφατη επιστημονική μας δημοσίευση. Όλα μπορούν να εφαρμοστούν ακόμη και τώρα, για τη διαχείριση της πανδημίας.
Γιατί εκτός από την (απαραίτητη) κριτική, απαιτούνται και προτάσεις. Όποιος νομίζει πως είναι αργά, δεν μένει παρά να δει τη συνέχεια. Άλλωστε μόλις τώρα μπήκαμε στο Χειμώνα…
1. Ενεργοποίηση, επέκταση και υποστήριξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, τόσο του δημόσιου τομέα (κέντρα υγείας, περιφερειακά ιατρεία και τοπικές μονάδες στην Ελλάδα) όσο και του ιδιωτικού τομέα (ιδιώτες ιατροί και οικογενειακοί γιατροί με σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ στην Ελλάδα).
2. Δημιουργία πρόσθετων ομάδων κοινοτικής φροντίδας σε κάθε δήμο, αποτελούμενες από νοσηλευτές κοινοτικής φροντίδας, επισκέπτες υγείας, κοινωνικούς λειτουργούς, προσωπικό οικιακής υποστήριξης και ψυχολόγους, οι οποίοι θα συνεργαστούν με οικογενειακούς γιατρούς.
Αυτές οι ομάδες θα παρέχουν υποστήριξη σε ασθενείς με COVID-19 που βρίσκονται σε καραντίνα και σε άτομα που δεν έχουν μολυνθεί, ειδικά σε ηλικιωμένους, υψηλού κινδύνου καθώς και ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες, προκειμένου να αποφευχθεί η έκθεση τους στον SARS-CoV-2 ή να υποστηριχθούν εφόσον πλήττονται από την υγειονομική κρίση και τα μέτρα.
Η υστερία για τον covid-19 αποτελεί μεγαλύτερη απειλή από τον ίδιο τον ιό
3. Ανάπτυξη ενός δικτύου υγείας που θα ασχολείται με την τηλεφωνική και διαδικτυακή (χρησιμοποιώντας τεχνολογίες eHealth) υποστήριξη ασθενών με COVID-19, με προβλέψεις για επισκέψεις στο σπίτι από επαγγελματίες υγείας, εάν απαιτείται.
Τέτοια δίκτυα θα πρέπει ιδανικά να αναπτυχθούν τοπικά σε κάθε δήμο ή νομό, ενώ επιπλέον παρόμοια δίκτυα μπορεί να δημιουργηθούν για τη διαχείριση μη μολυσμένων αλλά υψηλού κινδύνου ασθενών που χρειάζονται επιθετικές παρεμβάσεις πρωτογενούς πρόληψης για την προστασία τους από την έκθεση σε ιούς και για τη αντιμετώπιση συννοσηροτήτων.
4. Αποδέσμευση των νοσοκομείων από τις ευθύνες της δειγματοληψίας, των διαγνωστικών ελέγχων, της θεραπείας και της απομόνωσης ατόμων που έχουν προσβληθεί από SARS-CoV-2 αλλά είναι περιπατητικοί (ambulatory) και δεν χρειάζονται νοσοκομειακή περίθαλψη.
Covid-19: Οδηγίες εντατικολόγου για νοσηλεία στο σπίτι
5. Συνεργασία μεταξύ των εθνικών οργανισμών δημόσιας υγείας (ΕΟΔΥ για την Ελλάδα) και περιφερειακών ιατρικών ενώσεων για την υιοθέτηση πρωτοκόλλων για τη θεραπεία και παρακολούθηση περιπατητικών (ambulatory) ασθενών με COVID-19. Αυτό θα προστατεύσει τα νοσοκομεία από περιττές εισαγωγές.
6. Νομοθεσία για πλήρη αποζημίωση του κόστους για διαγνωστικές εξετάσεις SARS-CoV-2 (rapid tests αντιγόνου και PCR) από την κοινωνική ασφάλιση ή από το κράτος (ΕΟΠΥΥ για την Ελλάδα), ακόμη και για τις εξετάσεις που συστήνονται από ιδιώτες ιατρούς και πραγματοποιούνται σε ιδιωτικά εργαστήρια.
Αυτό θα αυξήσει μαζικά τις δυνατότητες διαγνωστικού ελέγχου, θα διασφαλίσει την έγκαιρη διαθεσιμότητα και προσβασιμότητα σε διαγνωστικές εξετάσεις για κάθε άτομο με ένδειξη να εξεταστεί και θα απαλλάξει τα νοσοκομεία από την ευθύνη να πραγματοποιήσουν διαγνωστικές εξετάσεις.
7. Αποζημίωση ιδιωτών ιατρών για την παρακολούθηση και αντιμετώπιση ασθενών με COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της κατ’ οίκον και απομακρυσμένης (τηλεφωνικής ή διαδικτυακής) περίθαλψης.
Αυτό θα αυξήσει τους επαγγελματικούς πόρους της υγειονομικής περίθαλψης, με την συμμετοχή μεγάλου αριθμού γιατρών, που τώρα είναι αποκλεισμένοι σε χώρες όπως η Ελλάδα, στη διαχείριση της πανδημίας.
8. Δημιουργία δικτύου εργαστηρίων και ομάδων ιχνηλάτησης επαφών σε περιφερειακό ή νομαρχιακό επίπεδο. Αυτό θα αυξήσει την ταχύτητα εντοπισμού, διάγνωσης, ιχνηλάτησης επαφών και απομόνωσης προσβεβλημένων ατόμων.
9. Υλοποίηση συχνών και επαναλαμβανόμενων διαγνωστικών τεστ στους τροφίμους και στο προσωπικό των γηροκομείων χρησιμοποιώντας ταχείες δοκιμές αντιγόνου ή PCR.
Αυτές είναι συνήθως δομές που ευνοούν τη μετάδοση του ιού και την έκθεση σε υψηλό ιικό φορτίο, ενώ οι άνθρωποι που ζουν σε αυτές τις εγκαταστάσεις έχουν υψηλό κίνδυνο για σοβαρή νόσο COVID-19.
Παρόμοιες παρεμβάσεις πρέπει να οργανωθούν και για άλλες δομές που φροντίζουν άτομα υψηλού κινδύνου.
10. Πρόβλεψη εγκαταστάσεων στέγασης για ασθενείς με COVID-19 που πρέπει να είναι σε καραντίνα, αλλά δεν έχουν μέρος για απομόνωση (π.χ. άστεγοι, ασθενείς COVID-19 σε γηροκομεία που πρέπει να μεταφερθούν προκειμένου να αποφευχθεί η μετάδοση σε άλλους, πρόσφυγες, COVID-19 ασθενείς που ζητούν στέγαση επειδή υπάρχουν ευάλωτα μέλη της οικογένειας που δεν μπορούν να προστατευτούν από την έκθεση στον ιό).
Οι αρχές θα μπορούσαν να μισθώσουν ξενοδοχεία ή άλλα κτίρια, και να παρέχουν βασική υποστήριξη πρωτοβάθμιας περίθαλψης για αυτούς τους περιπατητικούς (ambulatory) ασθενείς.
11. Ανάπτυξη σχεδίου για επαναλαμβανόμενες, τυχαίες ή αντιπροσωπευτικές δειγματοληψίες σε κάθε νομό, χρησιμοποιώντας rapid test αντιγόνου και αντισωμάτων. Είναι απαραίτητο να παρακολουθείται συστηματικά η επιδημιολογική επιβάρυνση και η ανοσία του πληθυσμού, ώστε να μπορούν να πραγματοποιούνται έγκαιρες και στοχευμένες παρεμβάσεις σε τοπικό επίπεδο.
COVID-19: Η εξασθένηση του ιού και η ανοσία αγέλης
12. Προετοιμασία ενός περιεκτικού σχεδίου για τη σταδιακή άρση του αυστηρού, οριζόντιου lockdown το συντομότερο δυνατό, το οποίο θα περιλαμβάνει πιο επιλεκτικά μέτρα κοινωνικής απόστασης που θα εστιάζονται στην προστασία των ευπαθών ομάδων, και εφαρμογή πρόσθετων περιορισμών σε τοπικό επίπεδο ανάλογα με την επιδημιολογική επιβάρυνση.
Τα παραπάνω μέτρα πρέπει να συνδυάζονται με άλλες παρεμβάσεις, όπως μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης στα σχολεία και τις δημόσιες μεταφορές για την clusters μετάδοσης [90].
Απαιτούνται επίσης προγράμματα εκπαίδευσης και πληροφόρησης, τα οποία θα πρέπει να παρέχουν πληροφορίες για ζητήματα σχετικά με τη νόσο COVID-19, όπως μέτρα προφύλαξης και προστασίας, αλλά επίσης να παρέχουν οδηγίες για αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις διατροφικές συνήθειες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος [91].
ΔΕΝ κινδυνεύεις από ιούς-βακτήρια-μύκητες, αλλά από το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Τονίζουμε ιδιαίτερα την ανάγκη να παραμείνουν ανοιχτά τα σχολεία, ιδίως τα δημοτικά σχολεία, καθώς τα παιδιά έχουν πολύ χαμηλό κίνδυνο για σοβαρή νόσο COVID-19 ενώ, αντίθετα, το κλείσιμο του σχολείου μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα.
Τέλος, είναι σημαντικό όλα τα διαθέσιμα επιδημιολογικά στοιχεία να είναι διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα με πλήρη διαφάνεια, ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί εκτεταμένη ανάλυση και κριτική αξιολόγηση των τρεχουσών και μελλοντικών αποφάσεων.
Αυτές οι προτάσεις μπορούν να ακολουθηθούν σε πολλές χώρες, προσαρμοσμένες σύμφωνα με τις τοπικές ανάγκες και τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης.
Ολόκληρη την μελέτη μπορείτε να δείτε εδώ: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214750020304431
Κωνσταντίνος Φαρσαλινός – Konstantinos Farsalinos
Δείτε ακόμη: Πανεπιστημιακοί καθηγητές απευθύνουν δημόσια ανοικτή επιστολή–έκκληση για την αντιμετώπιση της πανδημίας
«Homo Pandemicus»~Πώς επηρεάζει τον εγκέφαλό μας η μακροχρόνια απομόνωση;
Η υστερία για τον covid-19 αποτελεί μεγαλύτερη απειλή από τον ίδιο τον ιό
