Κοροναϊός: Νέα στοιχεία δείχνουν ότι δεν είναι τόσο επικίνδυνος όσο νομίζαμε αρχικά

Κοροναϊός: Νέα στοιχεία δείχνουν ότι δεν είναι τόσο επικίνδυνος όσο νομίζαμε αρχικά

Επιστρέφοντας στην Κανονικότητα

Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς 

Η Ελλάδα και άλλες χώρες βγαίνουν σταδιακά από την καραντίνα, με στόχο την ταχύτερη δυνατή επιστροφή στη κανονικότητα.

Στις 4 Μαΐου είχαμε την πρώτη μείωση των περιοριστικών μέτρων, μετά από το lock-down. Οι πρώτες εβδομάδες κύλησαν ομαλά και τόσο τα νέα κρούσματα, όσοι και οι θάνατοι από κορωνοϊό, συνέχισαν να μειώνονται.

Η ανησυχία ότι άτομα που μεταφέρουν τον ιό θα βγουν από τα σπίτια τους και έτσι θα αυξηθεί η μετάδοση και ο αριθμός των νέων κρουσμάτων, δεν επαληθεύτηκε.

Αυτό το στοιχείο μας επιτρέπει να έχουμε αισιοδοξία για την πορεία της επιδημίας στη χώρα μας, που με βάση τα τρέχοντα στοιχεία, φαίνεται ότι έχει ουσιαστικά εισέλθει σε φάση εξάλειψης του ιού.

Για να έχουμε βέβαια πλήρη εικόνα, θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το τέλος του έτους. Μπορούμε όμως να δηλώσουμε με αρκετή βεβαιότητα, ότι η απειλή του κορωνοϊού είναι πλέον πίσω μας.

Νέα στοιχεία δείχνουν ότι ο κορωνοϊός δεν είναι τόσο επικίνδυνος όσο νομίζαμε αρχικά.

Φαίνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος των θανάτων σε άλλες χώρες προέκυψε τελικά σε ασθενείς με χρόνιες ασθένειες, λόγω μειωμένης πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες.

Ασθενείς που έπασχαν από καρδιαγγειακά νοσήματα, αυτοάνοσα, καρκίνο, διαβήτη, νοσήματα του αναπνευστικού, είτε απέφυγαν από μόνοι τους τη λήψη ιατρικής φροντίδας, είτε δεν είχαν πρόσβαση σε γιατρούς και νοσοκομεία λόγω των περιοριστικών μέτρων(1).

Αυτό εξηγεί την σημαντικά αυξημένη συνολική θνησιμότητα που εμφανίστηκε κατά την κορύφωση της πανδημίας και διαφοροποιεί την εικόνα που υπήρχε μέχρι τώρα σχετικά με την άμεση επικινδυνότητα του ιού.

7.500 χειρουργεία την εβδομάδα ακυρώνονται στα ελληνικά νοσοκομεία λόγω κοροναϊού 

Τι Προκύπτει από τα Διεθνή Στοιχεία

H χώρα που φόβισε περισσότερο τον κόσμο και έδωσε τη χαριστική βολή, ώστε προχωρήσει ο πλανήτης σε lock-down, ήταν η Ιταλία. Μια ευρωπαϊκή χώρα, με ένα σύστημα υγείας ανάμεσα στα 10 καλύτερα παγκοσμίως(2), πλήγηκε εμφανίζοντας μια τραγική εικόνα(3,4).

Η Ιταλία εμφάνισε ξαφνικά ένα μεγάλο αριθμό κρουσμάτων, ώσπου έφτασε να καταγράφει χίλιους σχεδόν θανάτους την ημέρα στην κορύφωση της επιδημίας. Σε ορισμένες περιοχές γύρω από το Μιλάνο, η συνολική θνησιμότητα ήταν 5 φορές μεγαλύτερη από την φυσιολογικά αναμενόμενη.

Φαίνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος των θανάτων σε άλλες χώρες, προέκυψε τελικά σε ασθενείς με χρόνιες ασθένειες λόγω μειωμένης πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες.

Shaun Griffin. BMJ 2020;369:m1931.

Στην πορεία, αποκαλύφθηκε ότι η αυξημένη θνησιμότητα οφειλόταν σε σημαντικά διαχειριστικά λάθη κατά την αντιμετώπιση της πανδημίας στη γειτονική μας χώρα.

Ασθενείς με ήπια συμπτώματα COVID-19, μεταφέρθηκαν από τα νοσοκομεία στους οίκους ευγηρίας, διασπείροντας την επιδημία στην ομάδα του πληθυσμού που έπρεπε να προστατευτεί περισσότερο.

Ταυτόχρονα, ηλικιωμένοι που φιλοξενούνταν στα γηροκομεία και νοσούσαν από χρόνια προβλήματα υγείας, περιορίστηκαν και δεν έλαβαν κατάλληλη ιατρική θεραπεία.

Covid-19: Τα ανθρωπογενή λάθη στην πανδημία 

Η ίδια κατάσταση, δυστυχώς, αναπαράχθηκε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Ισπανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Ιρλανδία, Αγγλία, Γαλλία) όπου το 50% των θανάτων προέκυψε στους οίκους ευγηρίας.

Τα συστήματα υγείας, στην πλειοψηφία τους, με λαμπρή εξαίρεση την Ελλάδα, όχι μόνο απέτυχαν να προστατεύσουν τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, αντιθέτως φαίνεται ότι τις εξέθεσαν τελικά σε μεγαλύτερο κίνδυνο από ότι θα συνέβαινε αν δεν λαμβάνονταν καθόλου μέτρα(1).

Αγγλία – 20.000 Θάνατοι λόγω μη Πρόσβασης σε Ιατρικές Υπηρεσίες

Στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στο “The BMJ” (British Medical Journal) στις 13 Μαΐου 2020, αναφέρουν ότι κατά το διάστημα 7 Απριλίου έως και 12 Μαΐου, προέκυψε ο σοκαριστικός αριθμός των 30.000 παραπάνω θανάτων από όσους αναμένονταν φυσιολογικά (1).

Οι θάνατοι συνέβησαν στους οίκους ευγηρίας και στα κέντρα πρωτοβάθμιας φροντίδας της Αγγλίας, όπου οι ασθενείς μεταφέρθηκαν εκτός νοσοκομείων, ώστε να ελευθερωθούν κρεβάτια εν όψη της πανδημίας.

Συνολικοί θάνατοι ανά εβδομάδα από οποιαδήποτε αιτιολογία σε Αγγλία και Ουαλία. Με κόκκινο οι θάνατοι του 2020, με μπλε ο μέσος όρος φυσιολογικά αναμενόμεων εβδομαδιαίων θανάτων. Υπήρξε κορύφωση των θανάτων την 17 Απριλίου. Στις 12 Μαΐου η θνητότητα επέστρεψε στα προ της πανδημίας επίπεδα.

Από αυτούς τους θανάτους, 10.000 συνδέθηκαν με νόσο COVID-19. Οι υπόλοιποι 20.000 θεωρούνται ότι προέκυψαν γιατί οι ασθενείς δεν είχαν πρόσβαση σε δομές υγείας και δεν έλαβαν ιατρική φροντίδα.

Κατά τον καθ. Ντέιβιντ Σπιγκελχάλτερ, ειδικό στην στατιστική της υγείας του Πανεπιστημίου του Cambridge, η νόσος από COVID-19 δεν εξηγεί τον υψηλό αριθμό θανάτων που συμβαίνουν στην κοινότητα. Προσθέτει μάλιστα ότι “πολλοί από αυτούς τους θανάτους προέκυψαν σε ανθρώπους που θα μπορούσαν να έχουν ζήσει περισσότερο αν είχαν καταφέρει να φτάσουν στο νοσοκομείο“.

Οι οίκοι ευγηρίας φιλοξενούν άτομα με πολλαπλά χρόνια προβλήματα υγείας, δυσκολία μετακίνησης και χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D3. Πρόκειται για ομάδες του πληθυσμού με αυξημένη θνησιμότητα, που πρέπει να βρίσκονται υπό ιατρική παρακολούθηση και να λαμβάνουν ιατρική θεραπεία, όταν αυτή είναι απαραίτητη.

Αυτό ισχύει τόσο για τα χρόνια νοσήματα, όσο και σε περίπτωση νόσου από κορωνοϊό.

COVID-19 και Βιταμίνη D: Μήπως παραβλέπουμε κάτι πολύ σημαντικό και απλό; 

Η απομάκρυνση τους από τα νοσοκομεία και η μη λήψη ιατρικής θεραπείας όταν αυτή ήταν αναγκαία, προκάλεσε 30.000 επιπλέον θανάτους κατά τις εβδομάδες της κορύφωσης της πανδημίας, μόνο στην Αγγλία.

Φαίνεται ότι ο Ιός δεν είναι τόσο Επικίνδυνος όσο Θεωρήθηκε ότι ήταν Αρχικά

Τα νέα στοιχεία επιβεβαιώνουν τη θέση του καθηγητή επιδημιολογίας του Στάνφορντ Ιωάννη Ιωαννίδη, ότι ο ιός έχει πολύ μικρότερο ποσοστό θνησιμότητας απ’ όσο υπολογίστηκε αρχικά.

Βέβαια, όπως αναφέρει ο ίδιος σε πιο πρόσφατη επιστημονική δημοσίευση του, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έπρεπε να εφαρμοστούν περιοριστικά μέτρα. Σύμφωνα με τον Ιωαννίδη, καλώς εφαρμόστηκαν τα περιοριστικά μέτρα στην αρχή της πανδημίας, όπου δεν γνωρίζαμε την επικινδυνότητα του ιού. Η ασφαλής επιλογή είναι πάντα η προτιμότερη κατά την αντιμετώπιση ενός δυνητικά σοβαρού κινδύνου(3).

Γιάννης Ιωαννίδης: «Μόλις 0,1% το ποσοστό θνητότητας του κοροναϊού» 

Σε δύο πρόσφατες δημοσιεύσεις του(5,6) ο Ιωαννίδης αναφέρει ότι:

1. Η θνησιμότητα είναι ιδιαίτερα χαμηλή στις ηλικίες κάτω των 65 ετών.
2. Άτομα ηλικίας άνω των 80 ετών στα επίκεντρα της πανδημίας είχαν τη μεγαλύτερη θνητότητα.
3. Ο κίνδυνος θανάτου ακόμη και για άτομα άνω των 80 ετών, στα επίκεντρα της πανδημίας, ήταν περίπου 1% και σε αρκετές περιοχές ήταν 1 ανά 1000 περιστατικά νόσου.
4. Στις ΗΠΑ, παρότι η θνησιμότητα παραμένει ιδιαίτερα χαμηλή στις ηλικίες κάτω των 65 ετών, είναι μεγαλύτερη σε σχέση με αυτήν που καταγράφηκε στην Ευρώπη, λόγω του διαφορετικού προφίλ υγείας των δύο πληθυσμών.
5. Ο συνολικός κίνδυνος θανάτου κυμαίνεται μεταξύ 0.02% και 0.4% *.

Συμπεράσματα

Με βάση την τραγική εικόνα της Ιταλίας, τη χαμηλή εμπιστοσύνη στα στοιχεία της Κίνας(7), τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας(8), τις προβλέψεις με μαθηματικά μοντέλα ότι ο κορωνοϊός θα μπορούσε να μολύνει 7 δις ανθρώπους και να προκαλέσει έως και 40 εκατομμύρια θανάτους(9-11), αναγκαστικά οι κυβερνήσεις προχώρησαν σε περιορισμούς και lock-downs στις περισσότερες χώρες.

Εξετάζοντας την εικόνα όμως σήμερα, υπό το πρίσμα των στοιχείων, ο SARS-CoV-2 δεν είναι τόσο επικίνδυνος όσο περιγράφηκε αρχικά.

Η πίεση που ασκήθηκε στους ανθρώπους, στους πολιτικούς, στις οικονομίες και στα συστήματα υγείας, λόγω της μεγέθυνσης του κινδύνου και της απειλής από τον ιό, προκάλεσε τελικά περισσότερους θανάτους από τον ίδιο τον ιό.

Σίγουρα ο ιός προκάλεσε θανάτους, ειδικά σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, με συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου και μεταβολικά χαρακτηριστικά. Είναι όμως αξιοσημείωτο, ότι αυτοί οι παράγοντες κινδύνου είναι οι ίδιοι με τους παράγοντες κινδύνου που προκαλούν 39 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο από χρόνια νοσήματα (καρδιαγγειακά, καρκίνο, διαβήτη, αυτοάνοσα, αναπνευστικά προβλήματα, κ.ά.) και οφείλονται κατά 80% στον τρόπο ζωής και διατροφής.

Προβλήματα Υγείας: Η Προσπάθεια του Οργανισμού να Προσαρμοστεί στον Τρόπο Ζωής σου 

Οι πραγματικές απειλές και οι καθημερινοί “δολοφόνοι” 39 εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο είναι:

• Υπέρταση 
• Παχυσαρκία 
• Κακή διατροφή 
• Κρυμμένη πείνα (ελλείψεις σε βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία) 
• Κάπνισμα 
• Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ 
• Έλλειψη άσκησης 
• Περιβαλλοντική ρύπανση και ο 
• Σύγχρονος τρόπος ζωής (διαβίωση σε κλειστούς χώρους, στρες) 

Η διόρθωση των συγκεκριμένων παραγόντων κινδύνου είναι ο πραγματικός στόχος για τη βελτίωση της υγείας, της ποιότητας ζωής και της μακροζωίας των ανθρώπων.

“Τροφή-Φάρμακο”: Να συμπληρώσουμε στην παραπάνω λίστα ΚΑΙ τα χημικά. Ποτέ πριν η ανθρωπότητα δεν έχει χρησιμοποιήσει σε τέτοιον βαθμό χημικά τα οποία έχουν κατακλύσει πλέον την ζωή μας,

• είτε αυτά αφορούν επεξεργασμένα τρόφιμα, γεμάτα συντηρητικά-πρόσθετα και φυτοφάρμακα, 
• είτε αφορούν το νερό: Νερό-Δηλητήριο σε όλη την Ελλάδα
• είτε αφορούν τα καθαριστικά/απορρυπαντικά: Χημικά καθαριστικά: Χειρότερα από το κάπνισμα 20 τσιγάρων ημερησίως 
• είτε αφορούν την… περιποίηση: Ποιες Διαταραχές Υγείας Προκαλούν τα Χημικά σε Καλλυντικά και Αρώματα
• είτε αφορούν την ασθένεια και την αντιμετώπισή της με τα φάρμακα τα οποία έχουν ξεπεράσει κάθε μέτρο: Γιατρός και φαρμακοποιός στηλιτεύουν πολυφαρμακία και λάθη του ιατροφαρμακευτικού κατεστημένου 

Με την κρίση του κορωνοϊού, επιβεβαιώσαμε ότι η βελτίωση των παραγόντων που συνδέονται με τον τρόπο ζωής, παρέχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα, επιπλέον της μείωσης της θνησιμότητας από χρόνια νοσήματα. Ενισχύει τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και μειώνει την πιθανότητα νόσου από λοιμώδεις παράγοντες (βακτήρια και ιούς).

Να θυμάστε ΔΕΝ κινδυνεύεις από ιούς-βακτήρια-μύκητες, αλλά από το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα 

Η Μετά-COVID-19 Εποχή

Η γρήγορη επαναφορά στην κανονικότητα είναι απαραίτητη, ώστε να μειωθούν κατά το δυνατόν οι απώλειες της κρίσης σε κοινωνικό, ανθρώπινο και οικονομικό επίπεδο.

Η Ελλάδα, τόσο σε κυβερνητικό, όσο και σε επίπεδο πληθυσμού, χειρίστηκε υποδειγματικά τη κρίση. Διατηρήθηκαν χαμηλοί τόνοι, δεν προκλήθηκε πανικός, ο πληθυσμός στη συντριπτική του πλειοψηφία συνεργάστηκε με την επικεφαλής πολιτική ηγεσία και ακολούθησε καλοπροαίρετα τις οδηγίες προστασίας και περιορισμού.

Είναι προς τιμή του κ. Τσίοδρα ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης έδωσε οδηγίες για σωστή διατροφή, αποφυγή του πανικού και ενημέρωσε ότι η βιταμίνη D βοηθά την άμυνα του οργανισμού κατά των λοιμώξεων του αναπνευστικού(12).

“Τροφή-Φάρμακο”: Έχω ενστάσεις ως προς τα παραπάνω. Π.χ. η τηλεόραση και ο συστημικός τύπος εν γένει όχι μόνον έσπειραν τον φόβο, αλλά πληρώθηκαν γι’ αυτό: Τα ΜΜΕ θέλουν τους ανθρώπους να αισθάνονται θυμό, φόβο και μίσος 

Επιβεβαιώνεται το γεγονός ότι η καλύτερη ασφάλεια είναι η διατήρηση καλής υγείας.

Στο μέλλον, οι κυβερνήσεις πρέπει να δώσουν έμφαση στη βελτίωση της υγείας και του τρόπου ζωής του πληθυσμού και να ενισχύσουν την παγκόσμια προσπάθεια μείωσης των χρονίων ασθενειών(13-15).

Ο στόχος είναι μέχρι το 2030 να μειωθεί κατά ένα-τρίτο (33%) ο κίνδυνος θανάτου από χρόνιες ασθένειες για τις ηλικίες μεταξύ 30-70 ετών, μέσα από τη βελτίωση της διατροφής, της μείωσης του καπνίσματος, τη μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, την κάλυψη των ελλείψεων του οργανισμού (κρυμμένη πείνα), τη βελτίωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τη μείωση της υπέρτασης, της παχυσαρκίας και του διαβήτη.

Πέρα όμως από την υπευθυνότητα των κυβερνήσεων, είναι πάνω από όλα ατομική υπευθυνότητα του καθενός από εμάς να ενισχύσει την υγεία του. Δεν πρέπει να περιμένουμε από κρατικές οδηγίες, ώστε να πράξουμε αυτά που γνωρίζουμε ότι βοηθάνε την υγεία μας.

________________________________

* Η διακύμανση της θνητότητας από COVID-19 σε διαφορετικές περιοχές αντανακλά την διαφορετική σύσταση του πληθυσμού σχετικά με την ηλικία, την κατάσταση υγείας, και την επιτυχή ή όχι διαχείριση της κρίσης στις διαφορετικές περιοχές.

Συντάκτης: Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς
Κοροναϊός: Νέα στοιχεία δείχνουν ότι δεν είναι τόσο επικίνδυνος  

“Τροφή-Φάρμακο”: Εφόσον φροντίσουμε ο τρόπος ζωής μας να ΜΗΝ επιβαρύνει την υγεία μας, στην συνέχεια φροντίζουμε και για ένα δυνατό και οργανωμένο ανοσοποιητικό.

Αν το ανοσοποιητικό σου δουλεύει καλά, η άμυνά σου απέναντι και σ’ αυτόν τον ιό θα είναι ισχυρή. Να ξέρεις πως είσαι σχεδιασμένος να είσαι μια μηχανή υγείας, που έχει τα κουμπιά της. 

Στην παρούσα φάση (και σε οποιαδήποτε φάση) και μαζί με τις οδηγίες των ειδικών, το ανοσοποιητικό εάν είναι γερό είναι η καλλίτερη ασπίδα που έχουμε για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

επειδή, επαναλαμβάνω, ΔΕΝ κινδυνεύεις από ιούς-βακτήρια-μύκητες, αλλά από το εξασθενισμένο ανοσοποιητικό σύστημα

Το ανοσοποιητικό σύστημα έχει τεράστιες δυνατότητες προσαρμογής τόσο σε νέες αντίξοες συνθήκες όσο και στη δυνατότητα καταπολέμησης νέων νοσογόνωνπαραγόντων που δεν είχε αντιμετωπίσει στο παρελθόν.

Έχει τη δυνατότητα να αυτοελέγχεται και να αυτοδιορθώνεται, ώστε να είναι πάντα αποτελεσματικό και ανανεωμένο. Για να το χρησιμοποιήσουμε όμως ΠΡΈΠΕΙ να είναι ΙΣΧΥΡΌ!

Η καλλίτερη μακράν λύση που έχει η Φύσις για να στήσει γερό και λειτουργικό ανοσοποιητικό, στα θηλαστικά, είναι το μητρικό γάλα. Στην προκειμένη περίπτωση υπάρχει η δυνατότητα να το εντάξουμε στην διατροφή μας ως συμπλήρωμα διατροφής σε κάψουλα: Πρωτόγαλα, Bio Colostrum: Η Απαραίτητη Τροφή Ζωής & Ανοσοποιητικού

Επίσης με την ταυτόχρονη λήψη φυκιών A.F.A (προαιρετικά), θα καλύψουμε ΌΛΕΣ τις ανάγκες μας σε θρεπτικά στοιχεία (βιταμίνες, μέταλλα/ιχνοστοιχεία (όπως σελήνιο-ψευδάργυρος), τα οποία είναι απαραίτητα για να αντεπεξέλθει ο οργανισμός μας στην καθημερινότητα: Ποια υπερτροφή, θρέφει, αποτοξινώνει, ενισχύει εγκεφαλική λειτουργία, ανοσοποιητικό και πεπτικό σύστημα

Χρήσιμα ως συμπληρώματα διατροφής μπορεί να φανούν, επίσης, η πρόπολη και/ή το σκόρδο!

Πρόπολη:

Το φυσικό αντιβιοτικό της μέλισσας. Η δράση της είναι αντιβακτηριδιακή, αντιμυκητιακή, αντισηπτική, αντιφλεγμονώδης. Μας προσφέρει αντιβιοτική προστασία και έχει αντιγριπική δράση.

Σκόρδο: 

Οι σύγχρονες τάσεις θεωρούν το σκόρδο εξίσου τρόφιμο όσο και φάρμακο. Σκοτώνει ιούς βακτήρια μύκητες και εντερικά παράσιτα. Το σκόρδο επίσης προστατεύει τους πνεύμονες από διάφορα νοσήματα

Όποιος ενδιαφέρεται να προμηθευτεί εξαιρετικής ποιότητας, βιολογικό και υψηλής δραστικότητας πρωτόγαλα, σκόρδο, πρόπολη ή/και τα φύκια A.F.A μπορεί να επικοινωνήσει στο μέιλ life@proionta-tis-fisis.com

Μπορείτε να δείτε ακόμη: Τι αποδιοργανώνει και φθείρει το ανοσοποιητικό σύστημα

Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει~H1N1: Το χρονικό μιας “ψεύτικης πανδημίας”   

Έλληνας καθηγητής στο Χάρβαρντ: Φοβερή υπερβολή για τον κίνδυνο του ιού, έχουμε τρομοκρατήσει τον κόσμο αδικαιολόγητα
Κοροναϊός: Νέα στοιχεία δείχνουν ότι δεν είναι τόσο επικίνδυνος

Βιβλιογραφία

1. News Covid-19: “Staggering number” of extra deaths in community is not explained by covid-19. Shaun Griffin. BMJ 2020; 13 May 2020. https://www.bmj.com/content/369/bmj.m1931 
2. Italy’s health performance, 1990–2017: findings from the Global Burden of Disease Study 2017. https://www.thelancet.com/journals/lanpub/article/PIIS2468-2667(19)30189-6/fulltext
3. Italy has a world-class health system. The coronavirus has pushed it to the breaking point. Denise Chow and Emmanuelle Saliba. NBC News, March 18, 2020. https://www.nbcnews.com/health/health-news/italy-has-world-class-health-system-coronavirus-has-pushed-it-n1162786 
4. The Italian health system and the COVID-19 challenge Benedetta Armocida The Lancet March 25, 2020. https://www.thelancet.com/journals/lanpub/article/PIIS2468-2667(20)30074-8/fulltext
5. Population-level COVID-19 mortality risk for non-elderly individuals overall and for non-elderly individuals without underlying diseases in pandemic epicenters.. John P. A. Ioannidis, Cathrine Axfors, Despina G. Contopoulos-Ioannidis. May 05, 2020. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.04.05.20054361v2 
6. The infection fatality rate of COVID-19 inferred from seroprevalence data John Ioannidis. May 19, 2020. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.05.13.20101253v1
7. Adding infections, subtracting deaths: What to make of China’s fluctuating coronavirus count. GRADY MCGREGOR. FORTUNE, February 14. https://fortune.com/2020/02/14/china-coronavirus-cases-deaths-data/
8. 6 steps every country must take now to prevent coronavirus deaths: WHO Director-General https://www.weforum.org/agenda/2020/03/todays-who-briefing-eaa3d34289/
9. Coronavirus pandemic could have caused 40 million deaths if left unchecked. Dr Sabine L. van Elsland, Ryan O’Hare. https://www.imperial.ac.uk/news/196496/coronavirus-pandemic-could-have-caused-40/
10. Report 12 – The global impact of COVID-19 and strategies for mitigation and suppression https://www.imperial.ac.uk/mrc-global-infectious-disease-analysis/covid-19/report-12-global-impact-covid-19/
11. Report 12 – The global impact of COVID-19 and strategies for mitigation and suppression https://www.imperial.ac.uk/mrc-global-infectious-disease-analysis/covid-19/report-12-global-impact-covid-19/ https://www.mediaite.com/news/harvard-professor-sounds-alarm-on-likely-coronavirus-pandemic-40-to-70-of-world-could-be-infected-this-year/
12. Κορωνοϊός – Τσιόδρας: Η βιταμίνη D φαίνεται ότι βοηθά την άμυνα κατά των λοιμώξεων του αναπνευστικού https://ygeiamou.gr/ειδήσεις/πολιτική-υγείας/98428/koronoios-tsiodras-i-vitamini-d-fenete-oti-voitha-tin-amina-kata-ton-limoxeon-tou-anapnefstikou/
13. NCD Countdown 2030: worldwide trends in non-communicable disease mortality and progress towards Sustainable Development Goal target 3.4. Health Policy. The Lancet 2018; 392: 1072–88.
14. Health effects of dietary risks in 195 countries, 1990–2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. The Lancert, April 03, 2019 https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(19)30041-8/fulltext
15. Poor diet biggest risk factor for early deaths worldwide Medical News Today. Catharine Paddock, Ph.D. on April 5, 2019. https://www.medicalnewstoday.com/articles/324897