Γιατί δεν πρέπει να αναπνέουμε από το στόμα
Η συνήθεια της αναπνοής από το στόμα, και όχι από τη μύτη, ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την υγεία μας. Γιατί δεν πρέπει να αναπνέουμε από το στόμα
Όλοι γνωρίζουν ότι η αναπνοή είναι μία απολύτως απαραίτητη λειτουργία του οργανισμού μας. Ωστόσο, αυτό που ίσως δεν είναι γνωστό, είναι ότι υπάρχει σωστός και λανθασμένος τρόπος αναπνοής.
Ορισμένοι, για παράδειγμα, αναπνέουν μόνιμα ή παροδικά από το στόμα και όχι από τη μύτη, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται η ποιότητα του αέρα που φτάνει τελικά στους πνεύμονές μας.
Γιατί είναι σωστό να αναπνέουμε από τη μύτη και όχι από το στόμα
Η φυσιολογική δίοδος του αέρα προς το κατώτερο αναπνευστικό, ξεκινάει από τη μύτη και συνεχίζει μέσω της τραχείας για να καταλήξει στους πνεύμονες. H φύση έχει «προγραμματίσει» έτσι τον ανθρώπινο οργανισμό, ώστε, καθώς εισπνέουμε τον αέρα από τη μύτη μας, ο αέρας αυτός να:
- Προσαρμόζεται, μέσω του βλεννογόνου της μύτης, σε μία θερμοκρασία ανάλογη με αυτήν που έχει το σώμα μας δηλαδή περίπου 37 βαθμοί Kελσίου.
- Φιλτράρεται, μέσω του επιθηλίου της μύτης, από τα ξένα σωματίδια που τυχόν συμπαρασύρονται μαζί με τον αέρα στη διαδικασία της αναπνοής.
- Αποστειρώνεται, μέσω κάποιων ενζύμων που υπάρχουν φυσιολογικά στο βλεννογόνο της μύτης, ώστε να προχωρήσει «καθαρός» ο αέρας προς το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα.
Η αναπνοή από την μύτη, όπως ήδη αναφέραμε, είναι η πρώτη επιλογή της φύσης, καθώς λειτουργεί ως φυσικός υγραντήρας και φίλτρο του αέρα που εισπνέουμε. Επίσης, είναι απόλυτα φυσιολογικό να αναπνέουμε από το στόμα.
Η συστηματική και χρόνια όμως στοματική αναπνοή (mouth breathing/ oral breathing) είναι ένα κοινό εύρημα που σχετίζεται με καταστάσεις στη γενικότερη υγεία και ανάπτυξη του ατόμου. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, ακολουθεί το άτομο σε όλη τη διάρκεια της ζωής του προκαλώντας σειρά προβλημάτων.
Γιατί, λοιπόν, δεν πρέπει να αναπνέουμε από το στόμα
Όταν η αναπνοή πραγματοποιείται από στόματος, είναι εύλογο πως είμαστε αναγκασμένοι να το κρατάμε ανοιχτό ώστε να μπαίνει από αυτό ο αέρας που χρειαζόμαστε. Ωστόσο, καθώς ο βλεννογόνος της στοματικής κοιλότητας δεν είναι φτιαγμένος για να δέχεται τόσον αέρα, το στόμα ξεραίνεται, με αποτέλεσμα αυτή η αίσθηση της ξηρότητας να μας ενοχλεί.
Παράλληλα, όπως είναι ευνόητο, ο αέρας δεν φιλτράρεται, με αποτέλεσμα πολλά σωματίδια να καταλήγουν στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα.
Επιπλέον, επηρεάζεται η φυσιολογία του σώματος και πολύ συχνά παρατηρούνται
- πονοκέφαλοι,
- ουλίτιδα,
- άσχημη αναπνοή και
- τερηδόνα,
- συχνά κρυώματα και
- ενοχλήσεις στον λαιμό,
- προβλήματα πέψης,
- κακός ύπνος και
- χρόνια κούραση.
Η στάση του σώματος αλλάζει καθώς ο οργανισμός πασχίζει να ανοίξει τον αεραγωγό με αποτέλεσμα το κεφάλι να γέρνει μπροστά και να κυρτώνουν οι ώμοι.
Τα παιδιά αλλά και οι ενήλικες αργότερα που αναπνέουν συστηματικά και χρόνια από το στόμα μπορεί να αναπτύξουν σκελετικές και μυικές αλλαγές στο πρόσωπο:
-μακρύ και στενό πρόσωπο
-μακρύ και στενό στόμα
-στενή γνάθο (σαγόνι και πηγούνι)
-στενή και ψηλή υπερώα
-ανώμαλη οδοντική σύγκλειση
-ουλώδες χαμόγελο (gummy smile)
-λανθασμένη θέση της γλώσσας (ώθηση της γλώσσας «tongue thrust»)
-στενό και αδύναμο άνω χείλος
-«σαρκώδες» κάτω χείλος
-στενή ή πεπλατυσμένη μύτη με μικρούς και μη ανεπτυγμένους επαρκώς ρώθωνες.
Η ανατομία και η λειτουργικότητα του στόματος επηρεάζεται επίσης προκαλώντας ανώμαλη σύγκλειση των δοντιών που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί ορθοδοντικά καθώς τα χείλη και η γλώσσα αντισταθμίζουν τη θεραπεία με τη θέση ανάπαυσής τους, ο χρόνος θεραπείας είναι μεγαλύτερος και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος παλινδρόμησης μετά το πέρας της θεραπείας.
Πού οφείλεται;
Η στοματική αναπνοή είναι μία έξη που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε αλλεργική ρινίτιδα και σε υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια), εκμύζηση δακτύλου και χρόνια ρινική συμφόρηση. Αυτές οι καταστάσεις δυσκολεύουν τη ρινική αναπνοή και οδηγούν τον οργανισμό αυτόματα στην αμέσως επόμενη επιλογή: την στοματική αναπνοή.
Αναπνοή από το στόμα δεν σημαίνει περισσότερο οξυγόνο
Ακούγεται παράδοξο κι όμως η αναπνοή από το στόμα δεν μας προσφέρει περισσότερο οξυγόνο καθώς πολύ λιγότερο απορροφάται από το αίμα. Ο οργανισμός πασχίζει να αντισταθμίσει αυτές τις συνθήκες και να λειτουργήσει.
Έτσι τα προβλήματα στον ύπνο είναι πολύ κοινά κάτι που συνεπώς επηρεάζει την ανάπτυξη και τη σχολική επίδοση των παιδιών, γι’αυτό και η στοματική αναπνοή έχει σχετιστεί και με τη διάσπαση προσοχής-υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ/ ADHD) και τις μαθησιακές δυσκολίες.
Στους ενήλικες η περιορισμένη συγκέντρωση οξυγόνου στο αίμα σχετίζεται με υψηλή πίεση, καρδιαγγειακά προβλήματα, υπνική άπνοια.
Το λίγο ή πολύ οξυγόνο βλάπτει. Διατηρούμε τα ιδανικά επίπεδα
Λύση: Αναπνοή από τη μύτη
Η λύση δεν είναι απλά να θυμάσαι να κλείνεις το στόμα – δυστυχώς δεν είναι τόσο εύκολο. Οι μύες του προσώπου και του στόματος είναι προγραμματισμένοι και «εθισμένοι» να λειτουργούν ώστε να γίνεται η αναπνοή από το στόμα και το σώμα δεν γνωρίζει πώς να αναπνέει σωστά.
Έτσι οι μύες πρέπει να εκπαιδευτούν ξανά ώστε να λειτουργούν σωστά. Μετά από τη θεραπεία ή αντιμετώπιση του βασικού αιτίου (αλλεργία, κρεατάκια κλπ.) συστήνεται μία μυολειτουργική εξέταση του στοματοπροσωπικού συστήματος από έμπειρο λογοθεραπευτή για να εντοπίσει τις αλλαγές στη λειτουργικότητα των μυών και τις αναπνευστικές συνήθειες.
Η θεραπεία αποτελείται από ασκήσεις που προγραμματίζονται εξατομικευμένα και απαιτεί την άμεση συνεργασία και εμπλοκή του ατόμου. Μπορεί να συνδυαστεί με την ορθοδοντική θεραπεία παράλληλα, πάντα σε συνεννόηση με τον ειδικό ορθοδοντικό.
Είναι πολύ σημαντικό, εφόσον εντοπιστεί η συστηματική στοματική αναπνοή (συνήθως από ΩΡΛ), να ξεκινήσει άμεσα η μυολειτουργική θεραπεία ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος εμφάνισης των προβλημάτων στη γενικότερη υγεία.
Μπορείτε να δείτε ακόμη: Η σωστή αναπνοή το κλειδί για υγεία κι ευεξία
Ποια βότανα βοηθούν την αναπνοή και καθαρίζουν τα πνευμόνια
και Η σύνδεση κακής στοματικής υγιεινής με προβλήματα υγείας
Ευαγγελία Σούπη, Λογοθεραπεύτρια για το www.iator.gr
και www.germanos-medicals.gr
