Οι εξαιρετικές ιδιότητες της Μαντζουράνας και πως χρησιμοποιείται
Περιγραφή Οι εξαιρετικές ιδιότητες της Μαντζουράνας και πως χρησιμοποιείται
Μαντζουράνα – Ορίγανον η μαντζουράνα – Origaum marjorana. Οικογένεια: Χειλανθών
Η μαντζουράνα είναι φυτό ιθαγενές των χωρών της λεκάνης της Μεσογείου αλλά καλλιεργείται παντού στην Ευρώπη και την Αμερική. Στην Ελλάδα υπάρχει σαν αυτοφυές φυτό και καλλιεργείται από την αρχαιότητα. Είναι πόα πολυετής ή διετής, ανάλογα με την περιοχή, που φτάνει σε ύψος τα 40 εκατοστά.
Είναι φυτό συγγενικό της ρίγανης, με πολλές παραφυάδες και μικρά και μυρωδάτα φύλλα. Ο βλαστός της είναι όρθιος και τα φύλλα της μικρά, ωοειδή και τοποθετημένα αντίθετα.
Τα άνθη της έχουν χρώμα λευκό ή ρόδινο και βρίσκονται κατά κορύμβους, έχουν δε χαρακτηριστική οσμή και εμφανίζονται από τον Ιούλιο μέχρι τον Οκτώβριο.
Είναι φυτό ανθεκτικό στο κρύο και πολλαπλασιάζεται με σπόρους που φυτεύονται την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Μπορεί επίσης να πολλαπλασιαστεί με χλωρά βλαστάρια χωρίς άνθη το καλοκαίρι και με χωρισμό των φυτών το φθινόπωρο ή την άνοιξη.
Από τη μαντζουράνα χρησιμοποιούνται τα υπέργεια μέρη, από τα οποία, με απόσταξη, εξάγεται το αιθέριο έλαιο. Συλλέγονται από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Καλλιεργείται ως καλλωπιστικό και αρωματικό φυτό σε γλάστρες και κήπους.
Αν θέλουμε να την καλλιεργήσουμε σε γλάστρα πρέπει το χώμα να είναι αφράτο, ελαφρά αλκαλικό και πλούσιο, για να μην χάνονται οι πολύτιμες ουσίες του φυτού.
Μυθολογία – Ιστορία
Από την αρχαιότητα το βότανο σχετίζεται με τον έρωτα• σύμφωνα με τον ρωμαϊκό μύθο, η θέα του έρωτα, Βένους, έδωσε στο φυτό την ευωδία του για να θυμίζει στους θνητούς την ομορφιά της. Η αντίστοιχη ελληνική θεότητα, Αφροδίτη, χάρισε το βότανο στους θνητούς φυτεύοντάς το στον Όλυμπο. Η Μαντζουράνα χρησιμοποίθηκε σε ερωτικά φίλτρα και μάγια και σε ανθοδέσμες της τελετής του γάμου. Στην αρχαία Ρώμη και στον τόπο μας η νύφη κι ο γαμπρός φορούσαν στεφάνια από μαντζουράνα.
Συνδέθηκε, επίσης, με τα όνειρα. Υπήρχε η πεποίθηση πως αν μια κοπέλα την τοποθετούσε στο κρεβάτι της πριν πέσει για ύπνο, θα την επισκέπτονταν η Αφροδίτη σε όνειρo και θα της παρουσίαζε τον μέλλοντα σύζυγό της. Το έθιμο διατηρήθηκε και επί χριστιανισμού• την ημέρα του Λουκά του Ευαγγελιστή, ανακατεύεται μείγμα από μαντζουράνα, κατιφέ, θύμο, αψιθιά, μέλι και ξύδι με το οποίο αν εμβαπτιστεί η κοπέλα προτού κοιμηθεί, θα ονειρευτεί τον μέλλοντα σύζυγό της.
Σε συνδυασμό με άλλα αρωματικά βότανα, όπως την ρίγανη, το δενδρολίβανο και την λεβάντα, οι Ρωμαίοι την έβαζαν σε τούλινα σακουλάκια για να αρωματίζουν τα ασπρόρουχα και τα μπάνια τους.
Παλαιότερα η μαντζουράνα λεγόταν Σάμψυχον και Αμάρακον, η νεοελληνική του ονομασία πάρθηκε από το Μάρον του Διοσκουρίδου. Σύμφωνα με τον μύθο, ο βασιλιάς της Κύπρου είχε κάποτε ένα δούλο που τον έλεγαν Αμάρακο, στον οποίο δόθηκε εντολή να μεταφέρει ένα πολύτιμο άρωμα για τον βασιλιά του. Το βάζο έπεσε απ’ τα χέρια του Αμάρακου και έσπασε. Εκείνος πέθανε από το φόβο του ν’ αντιμετωπίσει το βασιλιά στο σημείο όπου του χύθηκε το άρωμα. Οι θεοί τότε τον μεταμόρφωσαν σε μαντζουράνα και έτσι προέκυψε η ονομασία του φυτού.
Γνωστό άρωμα στην αρχαιότητα ήταν το «Αμαράκινον» ή «σαμψύχινον» που είχε ως βασικό συστατικό του την μαντζουράνα. Στην Αίγυπτο στόλιζε τους πιστούς στα τελετουργικά προς τιμήν του θεού Όσιρι.
Κατά τον Μεσαίωνα ήταν φημισμένο μυρωδικό στη μαγειρική σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Την χρησιμοποιούσαν σε κέικ, κρέμες, χυλούς, στη σαλάτα και έδινε γεύση σε αυγά, ρύζι, κρέας και ψάρι κατά την Αναγέννηση. Την έπιναν σε έγχυμα (τσάι), ενώ την χρησιμοποιούσαν και για να λουστράρουν τα έπιπλα και το πάτωμα.
τα βασικότερα έλαιά της είναι:
α) cis-sabinene-hydrate/ terpinen-4 και
β) carvacrol/thymol – ισχυρότατα αντιοξειδωτικά και τα δύο με περιεκτικότητα από 0,5 έως και 4%
τα βασικότερα αντιοξειδωτικά της είναι:
- terpinolene καΙ
- γ-terpinene
- α-terpineol
- β-Caryophyllene
- glycosides
- flavonoids
- tannins
- phenolic acids όπωs
- labiatico και
- rosmarinic
- steroids
- triterpenoids όπως το
- oleanolic acid – ηπατοπροστατευτικό – και το
- ursolic acid –
μελέτη απέδειξε ότι το ursolic acid της μαντζουράνας εμφανίστηκε να είναι ένας ισχυρός αναστολέας της ακετυλοχολινεστεράσης
( AChE) η οποία καταστρέφει ένα νευροδιαβιβαστή -την ακελυλοχολίνη που σαν αποτέλεσμα -μαζί με άλλους παράγοντες – έχει την ασθένεια του Alzheimer
άλλα φρούτα και βότανα που περιέχουν αυτό το ισχυρό τριτερπένιο – το ursolic acid – είναι τα μήλα που οι φλούδες του περιέχουν μεγάλες ποσότητες ursolic acid,ο βασιλικός,τα μύρτιλλα,τα βατόμουρα , η μέντα , το δεντρολίβανο , η λεβάντα , η ρίγανη , το θυμάρι,ο κράταιγος και τα δαμάσκηνα…
τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία της είναι:
και οι βιταμίνες της:
αποτελείται δε από 40% φυτικές ίνες..
βέβαια αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι πάντα η περιεκτικότητα των ουσιών εξαρτώνται από την περιοχή που αναπτύχθηκε το φυτό…
Θεραπευτικές δράσεις, ιδιότητες και χρήσεις
Παρά το γεγονός ότι η μαντζουράνα χρησιμοποιείται κυρίως σαν αρτυματικό, ωστόσο συχνά χρησιμοποιείται και σαν φαρμακευτικό βότανο.
-συνιστάται για τη ρινοφαρυγγίτιδα και τη φαρυγγίτιδα.
-έχει αποχρεμπτικές, αντισπασμωδικές και τονωτικές ιδιότητες.
-καλή για πονοκεφάλους, ίλιγγο, ημικρανία ,απώλεια μνήμης, επιληψία και αϋπνία, ποτέ όμως σε μεγάλες δόσεις διότι μπορεί να προκαλέσει ζαλάδες και παραισθήσεις.
-για τη ρινίτιδα και τις αμυγδαλές.
-για τις φλεγμονές των ούλων και της γλώσσας.
-ενδείκνυται για τους τυμπανισμούς, τους μετεωρισμούς και τη δυσκοιλιότητα.
-γαστροπροστατευτική και καταπραϋντική, για τα προβλήματα του στομάχου και όλου του γαστρεντερικού συστήματος.
-Έχει διουρητικές και εφιδρωτικές ιδιότητες.
-χρησιμοποιείται για τη βρογχίτιδα και το άσθμα.
-είναι χρήσιμη σε μορφή ζεστών καταπλασμάτων στη θεραπεία πληγών και σε πρηξίματα που οφείλονται σε εξαρθρώσεις, σε στραμπουλίγματα και σε μυαλγίες.
-για τους ρευματικούς και αρθριτικούς πόνους.
-έχει ισχυρές μυοχαλαρωτικές και αναλγητικές ιδιότητες.
-για τους πόνους της περιόδου.
-ο χυμός του φυτού, σταματά τον πόνο και το βούισμα στα αυτιά.
-ευρήματα ερευνών παρέχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η μαντζουράνα μπορεί να είναι ένα πολλά υποσχόμενο χημειοπροστατευτικό και θεραπευτικό βότανο για τον καρκίνο γενικά και ειδικά για τον
καρκίνο του μαστού και τις μεταστάσεις του.
-άλλες έρευνες παρέχουν βάση για την παραδοσιακή χρήση της μαντζουράνας σε θεραπείες καρδιαγγειακών παθήσεων και της θρόμβωσης.
Άλλες χρήσεις
-Η χρήση της μαντζουράνας είναι διαδεδομένη στη μαγειρική (τα φύλλα της χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό, συνήθως στο κρέας και το ψάρι), στη ζαχαροπλαστική και στην αρωματοποιία.
-χρησιμοποιείται σαν αρωματικό αλλά και σαν συντηρητικό σε ποτά και γλυκά.
-Το αιθέριο έλαιό της έχει θερμαντικές, ηρεμιστικές, καταπραϋντικές, σπασμολυτικές και αναλγητικές ιδιότητες.
– χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαπουνιών, μύρων και οδοντόκρεμας.
– κάνουμε επαλείψεις σε ρευματικούς και αρθριτικούς πόνους τους οποίους ανακουφίζει άμεσα
– χρησιμοποιείται επίσης, όταν έχουμε
- κακή διάθεση
- κατάθλιψη
- άγχος και
- στρες…
Παρασκευή – δοσολογία
Αφέψημα: Βράζουμε 1 κ.γ βότανο σε 1 φλιτζάνι νερό. Το σουρώνουμε και το πίνουμε, σκέτο ή με μέλι, τρεις φορές την ημέρα.
Έγχυμα: Σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό ρίχνουμε 1 κ.γ βότανο και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10 λεπτά. Το σουρώνουμε και το πίνουμε, όπως το αφέψημα.
Αιθέριο έλαιο: Παίρνουμε 3-4 σταγόνες σε μία κουταλιά μέλι, 2-3 φορές την ημέρα.
Εξωτερικά χρησιμοποιούμε
– το αφέψημα για την αντισηψία των πληγών.
– τα φύλλα της πάνω σε μώλωπες ή σε τσιμπήματα εντόμων για άμεση ανακούφιση…
– τα φύλλα της για να προστατέψουμε τραύματα και πληγές από τη σηψαιμία καθώς και για την γρήγορη επούλωσή τους…
– το χυμό των φύλλων της μαντζουράνας για εντριβές σε νευραλγίες…
– κομπρέσες με ζεστό αφέψημα μαντζουράνας για να καταπραΰνουμε αρθριτικούς και ρευματικούς πόνους καθώς και πρηξίματα…
– αιθέριο έλαιο μαντζουράνας με τη βοήθεια μιάς μπατονέτας για το πονεμένο μας δόντι…
– έγχυμα από τα φύλλα της μαντζουράνας στο νερό του μπάνιου μας για να ηρεμήσουμε και να τονώσουμε τον οργανισμό μας μετά από μιά κοπιαστική ημέρα…
Ενδιαφέροντα
-για να έχουμε φρέσκια μαντζουράνα όλο το χρόνο, γεμίζουμε με νερό παγοκύστες και βάζουμε μέσα και φύλλα μαντζουράνας. Τις βάζουμε στην κατάψυξη και όποτε χρειαστούμε, χρησιμοποιούμε ένα παγάκι.
-συνδυάζοντας τη μαντζουράνα με δυόσμο και χαμομήλι, καταπολεμάμε τις φλεγμονές των ούλων και της γλώσσας.
Προφυλάξεις
Καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση της κατά την εγκυμοσύνη.
Σε μεγάλες δόσεις είναι ναρκωτικό.
Μπορείτε να δείτε ακόμη: Μαντζουράνα (Majorana hortensis) ιδιότητες και χρήσεις
Μαντζουράνα για πνευματική διαύγεια, κατά πονοκεφάλων, νευρικότητας και άγχους
Στοιχεία από
botanologia.blogspot.gr
enallaktikidrasi.com
www.botanotherapeytika.com
fysiognwsia.blogspot.com
Οι εξαιρετικές ιδιότητες της Μαντζουράνας και πως χρησιμοποιείται
