Νεραντζιά-Νεράντζι-Νερολί: Θεραπευτικές ιδιότητες και χρήσεις
Bιότοπος – περιγραφή Νεραντζιά-Νεράντζι-Νερολί: Θεραπευτικές ιδιότητες και χρήσεις
H επιστημονική της ονομασία είναι Citrus aurantium L. (Κίτρον το νεράντζιον) και ανήκει στην οικογένεια Ρουτίδες. Μικρό δέντρο με αγκαθωτά κλαδιά που φτάνει σε ύψος τα 4 μέτρα. Κατάγεται από τη Νότιο Ασία (Ινδίες και Περσία) και καλλιεργείται στις παραμεσόγειες χώρες. Είναι αειθαλές με φύλλα εναλλασσόμενα.
Τα άνθη είναι λευκά, στη μασχάλη των φύλλων, από 2-8 πέταλα, ενωμένα ανά δύο ή τρία. Πολύ αρωματικά. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) και γονιμοποιούνται από τα έντομα.
Εχει δύο ποικιλίες.
- Η Μπριγκαράντια η δασική που είναι η πλέον γνωστή και
- η γλυκιά Νεραντζιά (C. Bigaredia dulcis) η οποία κάνει καρπούς μεγαλύτερους με μακρουλούς σπόρους, και τραχύ φλοιό.
Χρησιμοποιείται ως υποκείμενο για άλλα εσπεριδοειδή (γιατί αντέχει αντίθετα με τα άλλα εσπεριδοειδή, στα ασβεστούχα εδάφη, στην ξηρασία και πάρα πολύ στο κρύο και τις ασθένειες, κυρίως στην κομμίωση) και για δεντροστοιχίες κατά μήκος των δρόμων.
Ιστορικά στοιχεία
Ποιος τα έφερε στη χώρα μας δεν είναι γνωστό. Πολλοί λένε οι Άραβες, άλλοι λένε οι Έλληνες ή οι Πορτογάλοι και άλλοι ο Ηρακλής (σύμφωνα με τον μύθο των χρυσών μήλων των Εσπερίδων). Στην Ελλάδα το καλλιεργούσαν από αρχαιοτάτων ετών. Στην Κρήτη την αποκαλούν Νερατζά ή Ανερατζά.
Τον ώριμο καρπό του δέντρου, το ανεράτζι το χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν το γλυκό ζουλφαρί (από το τούρκικο ζιλίφ που σημαίνει μπουκλάκια, λόγω του σχήματος του). Τον ώριμο καρπό το έκοβαν εγκάρσιες φέτες και τον πασπάλιζαν με κύμινο, τον έψηναν στα κάρβουνα και τον επέθεταν «στσι μαργωτίδες» (χιονίστρες).
Επίσης το έδεναν γύρω από τον λαιμό σε προβλήματα αμυγδαλίτιδας. Τον χυμό του νεραντζιού τον χρησιμοποιούσαν στην τσιλαδιά (πηκτή). Τα νεράντζια τα έβραζαν με την φλούδα τους και τα έπιναν κατά της υπερτάσεως. Τις τρυφερές κορυφές της νεραντζιάς τις τοποθετούσαν στην τρύπα του βαρελιού, όταν βράζει ο μούστος για να γίνεται το κρασί μυρωδάτο. Από τα άνθη έβγαζαν ανθόνερο.
Η νεραντζιά είναι παρόμοια με την πορτοκαλιά, αλλά με μικρότερες διαστάσεις και φύλλα πιο ανθεκτικά με μίσχο πτερυγωτό. Ο καρπός της μοιάζει με πορτοκάλι, αλλά είναι πιο πεπιεσμένος στους πόλους και έχει γεύση πικρόξινη. Από τη φλούδα του καρπού της παράγονται ευωδιαστά γλυκά του κουταλιού.
Ας θυμηθούμε Πως… ένα πορτοκάλι την ημέρα, τον γιατρό τον κάνει πέρα
Δραστικές ουσίες νεραντζιάς
Τα πράσινα νεράντζια περιέχουν αιθέριο έλαιο με λεμονένιο, πικρές ουσίες, την εσπεριδίνη και την αουραντιαμαρίνη, δεψικές ουσίες, κιτρικό και μηλικό οξύ.
Τα κίτρινα νεράντζια και η κίτρινη φλούδα τους περιέχει αιθέριο έλαιο το Petigrain που αποτελείται από τερπενικούς υδατάνθρακες, λεμονένιο, αλκοόλες, πηκτίνη, κιτρικό και μηλικό οξύ και φλαβονοειδή γλυκοσίδια, την εσπεριδίνη και ναριγγίνη.
Τα άνθη της νεραντζιάς περιέχουν αιθέριο λάδι το Neroli και αποτελείται από υδατάνθρακες, αλκοόλες και ανθρανιλικό μεθύλιο.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Τα φαρμακευτικά προϊόντα που μας προμηθεύει το χιλιοτραγουδισμένο αυτό δέντρο είναι εντυπωσιακά. Τα άνθη και τα φύλλα του φυτού είναι χωνευτικά, εφιδρωτικά, καταπραϋντικά, σπασμολυτικά, μαλακτικά, καταπολεμούν την γρίπη, μειώνουν τα αέρια στο έντερο, μαλακώνουν τον βήχα, καταπραΰνουν τα νεύρα, ανακουφίζουν τον στομαχόπονο, ρίχνουν το σάκχαρο αίματος στους διαβητικούς και βοηθούν στην αϋπνία. Χρησιμοποιούνται στη σύνθεση πολλών μιγμάτων τσαγιού.
Τα άνθη είναι καταπραϋντικά και η φλούδα χρησιμοποιείται σαν βελτιωτικό γεύσης, ενώ ο ίδιος ο καρπός είναι τονωτικός όταν τρώγεται το πρωί. Το γλυκό από άνθη νερατζιάς και από νεράντζι ανοίγει την όρεξη και βοηθά στη δυσκοιλιότητα.
Το βάμμα και το εκχύλισμα του φλοιού είναι ορεκτικά. Ο χυμός, πλούσιος σε βιταμίνες, εκτιμάται πολύ σαν προληπτικό της γρίπης. Έχει εξαιρετικές διουρητικές ικανότητες, αποτελεί καλό φάρμακο για τις νεφρικές και ηπατικές παθήσεις, βελτιώνει τις περισταλτικές κινήσεις των εντέρων, είναι χωνευτικός, αντιτοξικός, αντιοξειδικός και αντιλοιμώδης.
Χρήσεις
Αφέψημα: Για όλες τις παραπάνω ιδιότητες ετοιμάζετε αφέψημα, βράζοντας καλά μια χούφτα φρέσκα άνθη και φύλλα σε ένα λίτρο νερό και πίνετε 3 φλιτζάνια την ημέρα.
Αφέψημα φύλλων: Όταν δεν είναι εποχή ανθοφορίας και δεν έχετε ξηράνει άνθη, πίνετε αφέψημα φύλλων βράζοντας ένα κουταλάκι του καφέ για κάθε φλιτζάνι και πίνετε 3 φλιτζάνια ημερησίως.
Αφέψημα από άνθη νεραντζιάς: Βράζετε μια πρέζα άνθη για κάθε ποτήρι νερό και πίνετε 3 ποτήρια την ημέρα.
Το γλυκό από άνθη της νεραντζιάς είναι ότι πρέπει για την δυσκοιλιότητα. Βράζετε μόνο τα πέταλα από τα άνθη για να μαλακώσουν και τα δένετε με ανάλογη ζάχαρη. Πριν το αφαιρέσετε από τη φωτιά προσθέτετε λίγο χυμό λεμονιού.
Φτιάξτε το σιρόπι κατά της δυσκοιλιότητας για μικρούς και μεγάλους
Το αιθέριο λάδι από τα άνθη, το Neroli χρησιμοποιείται σαν βάση για την κολόνια.
Είναι να σαστίζει κανείς με τα αιθέρια έλαια που μας προμηθεύει.
- Το έλαιο που λαμβάνουμε από τα φύλλα ονομάζεται πτιγκρέιν (pettitgrain).
- Αυτό που λαμβάνεται από τα άνθη ονομάζεται “νερολί” και
- αυτό που λαμβάνεται από την φλούδα “νεράντζι”.
Το νερολί είναι το ακριβότερο και περιζήτητο βέβαια μια και φημίζεται για την ιδιότητα του στο να βελτιώνει τη διάθεση καθώς και στην αντιμετώπιση διάφορων ψυχολογικών διαταραχών. Επίσης είναι χρήσιμο και για την αντισηπτική του δράση. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο καρπός της Νεραντζιάς καταπολεμά τον ροταϊό που προκαλεί διάρροια.
Αν λοιπόν η διάθεσή σας παρουσιάζει σκαμπανεβάσματα, να έχετε μαζί σας ένα μπουκαλάκι νερολί για να το μυρίζετε όποτε δεν αισθάνεστε καλά. Αν δυσκολεύεστε στον ύπνο, λίγο μασάζ με αμυγδαλέλαιο στο οποίο έχετε ρίξει 1-2 σταγόνες νερολί θα σας βοηθήσει να κοιμηθείτε.
Το νερολί έχει αντικαταθλιπτικές, αντισηπτικές, αντισπασμωδικές, αφροδισιακές και ηρεμιστικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία. Συστήνεται για συναισθηματικά προβλήματα, για το στρες, τις εξετάσεις, σε σοκ, σε υστερία, αϋπνία με μασάζ, θεραπευτικά μπάνια και αρωματισμό του χώρου.
Ακόμη είναι ευεργετικό για την περιποίηση της επιδερμίδας και βοηθά στον καθαρισμό της και στην ανανέωση των κυττάρων και είναι κατάλληλο για ευαίσθητα δέρματα.
Προσοχή! Γιατί έχουν φωτοδυναμικές ιδιότητες και σε έντονη ηλιοφάνεια τα αιθέρια έλαια των εσπεριδοειδών προκαλούν ερεθισμό, γι΄ αυτό πρέπει να αποφεύγονται τους καλοκαιρινούς μήνες.
Τι να κάνετε με τα πράσινα νεράντζια:
Γλυκό που είναι ευστόμαχο και τονωτικό.
Οι διαβητικοί βράζουν πράσινα νεράντζια μέχρι να μαλακώσουν, τα στίβουν καλά, βγάζουν το ζουμί τους και πίνουν ένα μικρό φλιτζανάκι 3 φορές την ημέρα πριν το φαγητό.
Σακχαρώδης διαβήτης, Αύξηση ζαχάρου αίματος, Αίτια και Θεραπεία
Τι να κάνετε με τα ώριμα νεράντζια:
Το γλυκό είναι ευστόμαχο, τονωτικό, ορεκτικό, κάνει καλό σε αναιμίες και το σιρόπι σε δυσκοιλιότητα.
Ο χυμός των νεραντζιών είναι φάρμακο για τους διαβητικούς και για τα αρθριτικά. Συστήνεται το πρωί νηστικοί να πίνουν ένα φλιτζανάκι του καφέ φρεσκοστυμμένο χυμό.
Φέτες από ώριμα νεράντζια, πασπαλισμένες με κύμινο και ψητές στο φούρνο, συστήνονται ως εξωτερικά επιθέματα σε χιονίστρες και σε αμυγδαλίτιδα.
Το ζουμί των ώριμων βρασμένων συστήνεται σε όσους έχουν πίεση υψηλή.
Για τον βήχα: Ώριμο νεράντζι και κόβετε μια φέτα με τη φλούδα και την τρώτε νηστικοί, πριν το πρωινό, το μεσημεριανό και το βραδινό.
Ωφέλιμες φλούδες εσπεριδοειδών: Πως να αφαιρέσουμε τα φυτοφάρμακα
Προφυλάξεις
Δεν αναφέρονται παρενέργειες. Το φυτό περιέχει ευρύ φάσμα ενεργών συστατικών που ερευνούνται. Η μεργκαπτένη (κουμαρίνη) που περιέχει, ευαισθητοποιεί το δέρμα στο φως του ήλιου και για τον λόγο αυτό χρησιμοποιείται σε παρασκευάσματα μαυρίσματος. Μερικές φορές αυτή η ουσία μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα ή αλλεργικές αντιδράσεις σε μερικούς ανθρώπους.
Μην ξεχνάτε! Η νεραντζιά χρησιμοποιείται σαν υποκείμενο εμβολιασμού για όλα τα άλλα είδη εσπεριδοειδών.
Μπορείτε να δείτε ακόμη: Νεράντζια για τον στομαχόπονο και τη χώνεψη
Στοιχεία από
Σαββούλα Μάλλιου Κριαρά για το www.emedi.gr
Σάκης Κουβάτσος για τα www.haniotika-nea.gr
Νεραντζιά-Νεράντζι-Νερολί: Θεραπευτικές ιδιότητες και χρήσεις
