Το πως αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον ευθύνεται για την υγεία μας κατά 90%
Ο Δρ. Bruce Lipton κάθισε μαζί με την Δρα Deborah Sandella και αποκάλυψαν πώς τα κύτταρα κρατούν μέσα τους τα βαθιά μυστικά της καρδιάς. Το πως αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον ευθύνεται για την υγεία
Τι σχέση έχουν τα κύτταρά σας με την αγάπη;
Η βιολογία και ο ρομαντισμός δε μοιάζουν να πηγαίνουν μαζί, όμως σύμφωνα με τον Δρα Bruce Lipton, βιολόγο με ειδικότητα στα βλαστοκύτταρα, συγγραφέα του βιβλίου “Η Βιολογία της Πεποίθησης” και βραβευμένο με το Βραβείο Ειρήνης Goi 2009, αυτά τα δύο δεν είναι καθόλου άσχετα μεταξύ τους.
Ονομάζει αυτό το φαινόμενο “Το Φαινόμενο του Μήνα του Μέλιτος”.
Σχεδόν ο καθένας από εμάς μπορεί να θυμηθεί μία χρονική περίοδο στη ζωή του κατά την οποία ήταν “τρελά ερωτευμένος”. Κατά τη διάρκεια αυτής της χυμώδους περιόδου της ζωής μας, λέει ο Lipton, η αντίληψή μας για τον κόσμο διευρύνεται και τα μάτια μας σπινθηρίζουν από χαρά.
Το αίσθημα της στοργής μας δεν περιορίζεται στο σύντροφο που έχουμε επιλέξει. Νιώθουμε μάλλον έρωτα για ολόκληρη τη ζωή, και αυτό είναι κάτι που φαίνεται προς τα έξω.
Παίρνουμε ρίσκα με προθυμία, όπως να δοκιμάζουμε νέα φαγητά, δραστηριότητες και ρούχα. Ακούμε περισσότερο, μοιραζόμαστε περισσότερα και αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο στην απόλαυση της ζωής.
Ο Lipton γελώντας σατιρίζει το γεγονός ότι πράγματα που μας φαίνονταν εχθρικά μέχρι χθες γίνονται στα μάτια μας επίγειος παράδεισος όταν ερωτευόμαστε. Ούτε καν παρατηρούμε τους επιθετικούς οδηγούς που μας εκνεύριζαν μέχρι χθες. Σήμερα είμαστε δοσμένοι στα όνειρά μας και σε τραγούδια αγάπης.
Όσο και να ακούγεται περίεργο, το κάθε κύτταρο μας ξεχωριστά συμπεριφέρεται σαν ένας μικροσκοπικός άνθρωπος, λέει ο Lipton.
Μέσα μας, πενήντα τρισεκατομμύρια μικροσκοπικά κύτταρα με ανθρώπινες ιδιότητες συνεργάζονται μεταξύ τους. Αυτά τα κύτταρα, το ένα στο πλευρό του άλλου, βοηθούν το ένα το άλλο στην εκτέλεση εκατομμυρίων σημαντικών διεργασιών που είναι απαραίτητο να συμβαίνουν ανελλιπώς, όπως είναι, για παράδειγμα, η άντληση αίματος από την καρδιά και η αναπνοή των πνευμόνων.
Όταν νιώθουμε ότι αγαπάμε, τότε και τα κύτταρά μας έχουν μέσα τους τη δόνηση της αγάπης. Αυτό ακούγεται πολύ καλό!
Όλα ξεκινούν από το φαινόμενο της ζωής, το οποίο εξ ορισμού έχει να κάνει με την κίνηση, σύμφωνα με τον Lipton. Οι πρωτεΐνες, τα κύρια στοιχεία της ζωής, εύκολα διατάσσονται σε σχηματισμό έργων γλυπτικής που αποτελούνται από οργανικά σύρματα και κινούνται ανταποκρινόμενα σε σήματα που έρχονται από το περιβάλλον.
Στην επιφάνεια του κάθε κυττάρου, οι πρωτεΐνες υποδοχής λαμβάνουν τα σήματα από το περιβάλλον, ενώ οι επιτελικές πρωτεΐνες μετατρέπουν αυτά τα σήματα σε δονήσεις, τις οποίες στέλνουν στον εγκέφαλο, όπου γίνεται η ερμηνεία τους, δηλαδή η αποκωδικοποίησή τους.
Δεν χρειάζεται και πολύ φαντασία για να καταλάβει κανείς τη διαφορά του τρόπου κίνησης αυτών των πρωτεϊνών όταν είναι ερωτευμένες και όταν είναι εκνευρισμένες. Έχουμε όλοι βρεθεί κάποτε και στις δύο αυτές καταστάσεις και μπορούμε να τις συγκρίνουμε μεταξύ τους!
Στη δεκαετία του 1980, όταν ο Lipton ανακάλυψε ότι
η κυτταρική μεμβράνη είναι ο εγκέφαλος του κυττάρου, η επαναστατική έρευνά του έβγαλε το πόρισμα ότι τα σήματα που έρχονται από το περιβάλλον, είτε αφορούν αγάπη είτε αφορούν άλλα συναισθήματα, παίζουν τον κυριότερο ρόλο στην πρόκληση ασθενειών.
Προμήνυσε τη δημιουργία ενός από τα σημαντικότερα σημερινά πεδία μελέτης, την επιστήμη της Επιγενετικής, η οποία ερευνά το πώς οι κυτταρικές χημικές αντιδράσεις “ανοίγουν και κλείνουν το διακόπτη” στα γονίδια.
Έρευνες που έχουν γίνει πάνω σε αυτό το θέμα έχουν δείξει ότι το άγχος, η διατροφή, η συμπεριφορά, οι τοξίνες και άλλοι παράγοντες ενεργοποιούν χημικούς διακόπτες που ρυθμίζουν την έκφραση των γονιδίων.
δείτε περισσότερα: Επιγενετικές αλλαγές: Ασύλληπτες επιπτώσεις για τη ζωή και την υγεία
Ο Lipton διευκρινίζει ότι αυτή η νέα περιοχή έρευνας αποκαλύπτει πως οι περιβαλλοντικές επιδράσεις προξενούν ασθένειες σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι τα γονίδια. Λέει ότι πρόσφατες έρευνες πάνω στον καρκίνο έχουν δείξει πως οι γενετικοί παράγοντες σχετίζονται με την πρόκληση ασθένειας μόνο στο 10% των περιπτώσεων.
Με άλλα λόγια, ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον είναι υπεύθυνος για την υγεία του σώματός μας κατά 90%.
Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι αυτό που αναφέρει ο Lipton σχετικά με σύγχρονες έρευνες που αποδεικνύουν ότι οι πρωτεϊνικές δομές μας ενεργοποιούνται πολύ περισσότερο από μη υλικά σήματα παρά από χημικά σήματα.
Με άλλα λόγια, ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον επιδρά πάνω στην υγεία μας πολύ πιο έντονα από όσο μπορούν να επιδράσουν τα φάρμακα. Συνεπώς, η επιστήμη μάς λέει ότι διαθέτουμε μεγαλύτερη έμφυτη ικανότητα να θεραπεύουμε τις ασθένειες μόνοι μας από την ικανότητα που έχουν τα φάρμακα.
Αποδεδειγμένα μόνοι μας θεραπευόμαστε ή και… όχι: Placebo-Nocebo: Όταν Θεραπεία και Ασθένεια είναι στο Μυαλό μας
Ο Lipton τονίζει, με έναν τόνο ενθουσιασμού:
“Υπέροχα! Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν είναι θύματα των γονιδίων τους όπως νομίζαμε μέχρι τώρα. Μπορούν να αλλάξουν τους τρόπους που αντιλαμβάνονται τα πράγματα και έτσι μπορούν να αλλάξουν και την υγεία τους. Αυτό είναι πραγματικά συνταρακτικό!
Η παλαιά βιολογία απέκλειε τη δυνατότητα επιλογής και έλεγχε μόνο το αποτέλεσμα. Όταν λες στους ανθρώπους ότι είναι θύματα, τότε η δύναμή τους ελαττώνεται. Αυτό που έχουμε να κάνουμε τώρα είναι να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να αλλάξουν τις αντιλήψεις τους, ώστε να μπορούν να αλλάξουν και τα αποτελέσματα των αντιλήψεών τους πάνω στην υγεία τους”.
Ρωτάτε μήπως πώς ακριβώς λειτουργεί όλο αυτό;
Το κύτταρο είναι εξ ορισμού ένα “τσιπ”, δηλαδή ένας μικροεπεξεργαστής, μας λέει ο Lipton. Όλες οι μνήμες και οι πεποιθήσεις μας που σχετίζονται με την αντίληψή μας αποθηκεύονται στην κυτταρική μεμβράνη και από εκεί στέλνονται διαρκώς στον εγκέφαλο για ερμηνεία (αποκωδικοποίηση).
Ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται σε αυτά τα μηνύματα που αποτελούνται από δονήσεις με το να δημιουργεί μία συνοχή μεταξύ της πεποίθησης και της πραγματικότητας. Με άλλα λόγια, όταν τα κύτταρά σας εκπέμπουν σήματα προς τον εγκέφαλο, ο εγκέφαλος εργάζεται επιμελώς για να δημιουργήσει την ίδια χημική πραγματικότητα στο σώμα σας.
Έρευνα αποκαλύπτει ότι οι πεποιθήσεις μας επηρεάζουν υγεία και DNA
Συνεπώς, αν πιστεύετε ότι θα αρρωστήσετε, τότε ο εγκέφαλος θα βάλει τα κύτταρά σας να συνεργαστούν μεταξύ τους με σκοπό να κάνει πραγματικότητα αυτήν την πεποίθησή σας.
Αντίστοιχα, αν τα κύτταρά σας εκπέμπουν σήματα που δηλώνουν ότι είστε ακμαίοι και υγιείς, τότε και πάλι ο εγκέφαλός σας θα κάνει ό,τι χρειάζεται ώστε να μετατρέψει αυτήν την πεποίθησή σας σε πραγματικότητα.
Αυτή η καθοριστικής σημασίας δύναμη που έχει ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον μας παρουσιάζεται, λέει ο Lipton, σε μελέτες που ασχολήθηκαν με υιοθετημένα παιδιά που ασθένησαν από καρκίνο με την ίδια συχνότητα όπως και τα θετά αδέλφια τους που μεγάλωσαν στην ίδια οικογένεια, έχοντας όμως διαφορετικά γονίδια.
Επιπλέον, ο Lipton αναφέρει ότι
“η ιατρική επιστήμη έχει αναγνωρίσει ότι η ασθένεια σπέρνεται στο σώμα στα πρώτα έξι χρόνια της ζωής μας, όταν δηλαδή οι πεποιθήσεις ‘φορτώνονται’ από την οικογένεια στο υποσυνείδητο του παιδιού”.
Κατά τη διάρκεια αυτών των έξι ετών, οι εγκέφαλοι των παιδιών λειτουργούν κατά κύριο λόγο στην περιοχή των κυμάτων θήτα, που προξενούν μία κατάσταση υπναγωγίας στον εγκέφαλο. Αυτή η κατάσταση υπνωτισμού εξηγεί για ποιο λόγο τα παιδιά δεν μπορούν πάντα να διακρίνουν τα όρια μεταξύ φαντασίας και αντικειμενικού κόσμου.
Καθώς περιφέρονται μέσα στον κόσμο σε κατάσταση ύπνωσης, τα μικρά παιδιά απορροφούν και ενσωματώνουν τις πεποιθήσεις των γονέων τους στην υποσυνείδητη μνήμη τους χωρίς δεύτερη κουβέντα και χωρίς καμία ικανότητα διάκρισης.
Ο Lipton εξηγεί με ποιον ακριβώς τρόπο λειτουργούν αυτές οι υποσυνείδητες καταγραφές, συγκρίνοντάς τες με ένα iPod.
Όταν αποκτάς ένα καινούργιο iPod, δεν περιέχει καμία εγγραφή, και έτσι δεν μπορείς να παίξεις καμία μουσική. Όταν κατεβάσεις μερικά τραγούδια στη μνήμη, τότε μπορείς να παίξεις τα αποθηκευμένα τραγούδια. Αυτά είναι τα μόνα που μπορείς να παίξεις.
Υπάρχουν πολλές ακόμα επιλογές τραγουδιών, όμως δεν μπορείς να τα παίξεις στο iPod σου, εκτός αν τα κατεβάσεις και αυτά. Κατά τον ίδιο τρόπο, ό,τι έχει εγγραφεί στην υποσυνείδητη μνήμη μας και έχει αποθηκευτεί στα κύτταρά μας είναι η μόνη διαθέσιμη επιλογή που έχουμε όσο αφορά το τι θα ακουστεί και θα ιδωθεί στο σώμα μας.
Άλλες επιλογές δεν είναι δυνατές, μέχρι να εγγραφούν ως πεποιθήσεις και αντιλήψεις μέσα στο υποσυνείδητο. Κατά συνέπεια, εκφράζουμε αυτόματα και αθέλητα τις πεποιθήσεις των γονέων μας, εκτός αν εκθέσουμε τον εαυτό μας σε άλλες πεποιθήσεις ή αν ηθελημένα σπείρουμε μέσα μας νέες πεποιθήσεις.
Ο Lipton επισημαίνει ότι:
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι οι άνθρωποι δεν πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν το μυαλό τους και τις πεποιθήσεις τους πολύ εύκολα. Λέει ότι, αν διδάσκουμε στα παιδιά μας κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι ετών της ζωής τους ότι μπορούν να αλλάζουν το μυαλό τους και άρα και το σώμα τους, τότε θα γίνει εύκολη η γενικευμένη μετάβασή μας σε μία κατάσταση αγάπης και ζωντάνιας.
Η κυτταρική βιολογία όχι μόνο έχει να μας πει κάτι σημαντικό σχετικά με την αγάπη στα σώματά μας, αλλά είναι επίσης και πολύ διαφωτιστική σχετικά με τη φύση των τρόπων διασύνδεσης μεταξύ των ανθρώπων, λέει ο Lipton.
Βιομιμητική
Η Βιομιμητική είναι ένας νέος κλάδος της βιολογίας, ο οποίος χρησιμοποιεί τις καλύτερες ιδέες της φύσης για να επιλύει προβλήματα. Τα ζώα, τα φυτά και τα μικρόβια έχουν βρει ποιες μέθοδοι αποδίδουν και ποιες όχι, και άρα μπορούμε να διδαχθούμε από αυτά. Μας υποδεικνύουν τρόπους λειτουργίας που έχουν αντέξει εδώ και περισσότερα από 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια.
Στο τελευταίο βιβλίο του Lipton, που λέγεται “Spontaneous Evolution”, δηλαδή “Αυθόρμητη ή Απροσχεδίαστη Εξέλιξη” και το οποίο συνέγραψε μαζί με τον Bhaerma, υποστηρίζει ότι τα κύτταρα είναι πιο έξυπνα από εμάς, όσο αφορά τη δημιουργία επιτυχημένων κοινοτήτων που ευημερούν.
Οι δύο συγγραφείς αποσαφηνίζουν το πώς ακριβώς οργανώνονται τα κύτταρα ώστε να έχουν ένα νομισματικό σύστημα που πληρώνει τα άλλα κύτταρα ανάλογα με τη σημαντικότητα της εργασίας που κάνουν και αποθηκεύει το περισσευούμενο κέρδος σε τράπεζες της κοινότητάς τους.
Έχουν ένα σύστημα έρευνας και ανάπτυξης (R&D) που αναπτύσσει τεχνολογία και βιοχημικά ισοδύναμα εκτεταμένων δικτύων υπολογιστών. Πολύπλοκα περιβαλλοντικά συστήματα επεξεργάζονται και καθαρίζουν τον αέρα και το νερό με μεθόδους που οι άνθρωποι δεν έχουν ούτε καν φανταστεί.
Το ίδιο ακριβώς ισχύει και στα συστήματα θέρμανσης και ψύξης.
Το σύστημα επικοινωνιών μέσα στο κάθε κύτταρο καθώς επίσης και μεταξύ των κυττάρων είναι ένα διαδίκτυο (internet) που είναι σε θέση να στέλνει ζιπαρισμένα (συμπυκνωμένα) μηνύματα απευθείας σε μεμονωμένα κύτταρα που είναι οι προκαθορισμένοι αποδέκτες των μηνυμάτων αυτών.
Διαθέτουν ακόμα και σύστημα δικαιοσύνης, το οποίο θέτει υπό προσωρινή κράτηση, φυλακίζει, αναμορφώνει και, με μία μέθοδο που μοιάζει με αυτήν του Dr. Kevorkian, βοηθάει τα καταστροφικά κύτταρα να αυτοκτονούν.
Σε αντίθεση με εμάς τους ανθρώπους, τα κύτταρα έχουν οργανώσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα υγείας και πρόνοιας, το οποίο εξασφαλίζει ότι το κάθε κύτταρο λαμβάνει όσα χρειάζεται για να παραμένει υγιές, καθώς επίσης και ένα ανοσοποιητικό σύστημα που προστατεύει τα κύτταρα και το σώμα τόσο αποτελεσματικά όσο ένας αφοσιωμένος εθνοφύλακας.
Ο Lipton κάνει έναν ενδιαφέροντα παραλληλισμό μεταξύ του
- πώς 50 τρισεκατομμύρια κύτταρα συνεργάζονται στο ανθρώπινο σώμα για την ευημερία της μονάδας που ονομάζεται άνθρωπος και του
- πώς 7 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν επίσης να συνεργάζονται αρμονικά για την ευημερία της μονάδας που λέγεται πλανήτης ή ανθρωπότητα.
Επισημαίνει ότι δεν τα έχουμε καταφέρει εμείς οι άνθρωποι τόσο καλά όσο τα κύτταρά μας.
ο οργανισμός μας είναι απίθανα απίστευτος: Ανθρώπινο Σώμα: Μια Εκπληκτική Μηχανή Επιβίωσης
Ο Lipton τονίζει ότι ο ατομικός νους του καθενός από εμάς, όπως ακριβώς συμβαίνει και με το κάθε μεμονωμένο κύτταρο, έχει πολύ μικρότερο επίπεδο συνείδησης από το επίπεδο συνείδησης που έχει ολόκληρη η ομάδα συνολικά.
Όταν ένα κύτταρο ολοκληρώνει την εξέλιξή του, συγκεντρώνεται μαζί με άλλα κύτταρα σε αποικίες, προκειμένου να μοιραστεί μαζί τους και να διευρύνει την ικανότητα της συνείδησης. Υπάρχει η νοοτροπία ότι “κανένα κύτταρο δε θα μείνει πίσω” και λαμβάνεται μέριμνα για την ορθή κατανομή των πόρων με σκοπό την υποστήριξη του συνόλου.
Ο Lipton λέει ότι εμείς οι άνθρωποι, αν λειτουργούσαμε με πνεύμα συνεταιρισμού και κοινοκτημοσύνης, θα τα πηγαίναμε πολύ καλά και θα καταφέρναμε να αναπτύξουμε ένα τόσο υψηλό επίπεδο συνειδητότητας όπως τα κύτταρά μας.
Γράφει, συγκεκριμένα:
“Η επιστήμη προβλέπει ότι το επόμενο στάδιο της εξέλιξης των ανθρώπων θα χαρακτηρίζεται από την επίγνωση του γεγονότος ότι όλοι είμαστε αλληλοεξαρτώμενα κύτταρα μέσα στον υπερ-οργανισμό που ονομάζεται ανθρωπότητα”.
Πρώτα, όμως, θα πρέπει να εργαστούμε “πάνω στη δική μας αυλή”, τονίζει ο Lipton: “Πρέπει να διαφοροποιήσουμε την εξέλιξη των δικών μας ατομικών εαυτών, προκειμένου να μπορέσει να προοδεύσει και η συνειδητότητα της κοινότητας όλων των ανθρώπων”.
Μας παροτρύνει να ξαναπάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας με το να επανεγγράψουμε τις αντιλήψεις μας, ώστε διαρκώς να δημιουργούμε ξανά και ξανά μέσα μας τη διάθεση του “τρελά ερωτευμένου”.
Μας ενθαρρύνει να “κατεβάσουμε” και να εγγράψουμε νέες πεποιθήσεις αγάπης και ενδυνάμωσης μέσα στην κυτταρική μνήμη μας, έτσι ώστε τα κύτταρά μας να έχουν στη διάθεσή τους υπέροχες μελωδίες με στίχους που θα επιβεβαιώνουν την ικανότητά μας να αγαπάμε και να αγαπιόμαστε.
(σημείωση του μεταφραστή: βλ. το κεφάλαιο από “Το Βιβλίο των Ονείρων”: “Η επανάληψη θεμελιώνει και αναπτύσσει.”)
Ο Lipton την έρευνα του πώς θα νιώθουμε μονίμως “ερωτευμένοι” την ονομάζει “η επιστήμη της δημιουργίας του παράδεισου πάνω στη Γη”. Η επιστήμη έχει ήδη αναφερθεί σε τέτοιου είδους πράγματα, γράφει ο Lipton.
Για παράδειγμα, οι ερευνητές του HeartMath έχουν βρει ότι ο αντίκτυπος της αγάπης στο σώμα είναι πραγματικός και βιοχημικά μετρήσιμος:
“Όταν τα άτομα εστιάζουν την προσοχή τους στην καρδιά και ενεργοποιούν ένα από τα βασικά αισθήματα που έχουν για έδρα τους την καρδιά, όπως για παράδειγμα αγάπη, εκτίμηση ή φροντίδα, τότε αυτά τα αισθήματα δίνουν στους κτύπους της καρδιάς έναν πιο κανονικό και συνεκτικό ρυθμό.
Η βελτίωση της συνοχής και της κανονικότητας των καρδιακών παλμών ενεργοποιεί μία χιονοστιβάδα από νευρολογικά και βιοχημικά φαινόμενα, τα οποία επηρεάζουν σχεδόν όλα τα όργανα του σώματος.
Υπάρχουν έρευνες που παρουσιάζουν ότι η αυξημένη συνοχή των καρδιακών παλμών οδηγεί σε αυξημένη διανοητική ικανότητα, επειδή μειώνει τη λειτουργία του συμπαθητικού νευρικού συστήματος (δηλαδή του μηχανισμού μας “μάχη ή φυγή”) ενώ παράλληλα αυξάνει τη δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, που ευνοεί την ανάπτυξη.
Κατά συνέπεια, μειώνεται η έκκριση των ορμονών του στρες και παράγεται η αντιγηραντική ορμόνη DHEA. Άρα, η αγάπη πράγματι μας κάνει πιο υγιής και ευτυχισμένους και μας χαρίζει περισσότερα χρόνια καλής ζωής.
Ας δούμε και Πώς λειτουργούν και συνέπειες των τριών κυρίαρχων ορμονών του στρες
DHEA: Η μητέρα ορμόνη-Επιδράσεις σε υγεία και γήρανση
Το συμπέρασμα είναι ότι
η μοριακή βιολογία και η αγάπη αποτελούν ένα συνταίριασμα που έχει φτιαχτεί στον παράδεισο. Ο Δρ. Bruce Lipton μάς προκαλεί να μελετήσουμε και να κατανοήσουμε πώς μπορούμε να βιώνουμε αυτόν τον επίγειο παράδεισο διαρκώς, με πρωτεΐνες που θα χορεύουν μέσα στα κύτταρά μας, τα οποία θα λικνίζονται ευτυχισμένα μέσα στην αγάπη.
Bruce Lipton- Βιβλίο: Το φαινόμενο του μήνα του μέλιτος
Δείτε ακόμη: Τι καθορίζει αν θα είσαι άρρωστος ή υγιής;
Dr Bruce Lipton~Οι σκέψεις επιδρούν σε κύτταρα και υγεία-Συνειδητό και υποσυνείδητο
Πεποιθήσεις και προκαταλήψεις μας κρατούν αιχμάλωτους και διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα
sts.gr
Το πως αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον ευθύνεται για την υγεία
