MACA-BIORMON (60caps/500mg) Antioxidant (30caps/230mg)-Πυκνογενόλη
MACA-BIORMON (60caps/500mg) Antioxidant (30caps/230mg)-Πυκνογενόλη
MACA-BIORMON (60caps/500mg) Antioxidant (30caps/230mg)-Πυκνογενόλη
MACA-BIORMON (60caps/500mg) Antioxidant (30caps/230mg)-Πυκνογενόλη
MACA-BIORMON (60caps/500mg) Antioxidant (30caps/230mg)-Πυκνογενόλη
MACA-BIORMON (60caps/500mg) Antioxidant (30caps/230mg)-Πυκνογενόλη
MACA-BIORMON (60caps/500mg) Antioxidant (30caps/230mg)-Πυκνογενόλη
MACA-BIORMON (60caps/500mg) Antioxidant (30caps/230mg)-Πυκνογενόλη
ΑρχικήCovid-19/SARS-CoV-2/coronaΡεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία

Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία

Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία
Image by Ulrike Mai from Pixabay Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown

Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία

Εγχώριες επιστημονικές μελέτες καταδεικνύουν τις σημαντικές ψυχολογικές επιπτώσεις της πανδημικής κρίσης και των περιοριστικών μέτρων στους κατοίκους της χώρας.

«Νόμιζα ότι είχα ξεμπερδέψει με την κατάθλιψη και το άγχος» μας λέει η 38χρονη Παναγιώτα Ρ. μέσω Zoom. «Και μετά ήρθε η πανδημία» προσθέτει χαμηλώνοντας το βλέμμα. Όπως μου εξομολογείται, είχαν μεσολαβήσει έξι χρόνια από μία σοβαρή κρίση πανικού που την οδήγησε στα επείγοντα ενός εφημερεύοντος νοσοκομείου.

Ακολούθησε σειρά εξετάσεων που δεν κατέδειξαν οποιοδήποτε παθολογικό πρόβλημα. Διαγνώστηκε όμως με μείζονα κατάθλιψη και ακολούθησε μια μακρά περίοδος φαρμακευτικής θεραπείας και ψυχοθεραπείας. Η βελτίωσή της ήταν εντυπωσιακή και όλα πήγαιναν καλύτερα στην καθημερινότητά της.

Η Παναγιώτα, που κάποτε δεν ήθελε να σηκωθεί καν από το κρεβάτι και δεν έβγαινε από το σπίτι για ολόκληρες εβδομάδες, ήταν πλέον απολύτως λειτουργική. Έπιασε δουλειά σε ένα συνοικιακό σούπερ-μάρκετ, συμμετείχε σε λέσχη ανάγνωσης, ομάδα πεζοπορίας και συναντιόταν με παλιές συμφοιτήτριες τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.

«Και μετά ήρθε η πανδημία» επαναλαμβάνει.

Το άγχος επανέκαμψε με σαρωτικό τρόπο στη ζωή της, αρχικά λόγω του υπέρμετρου φόβου για την κλονισμένη υγεία της μητέρας της. «Φοβόμουν ότι θα την κολλήσω» λέει. Ένα κρούσμα Covid-19 στον εργασιακό της χώρο τον περασμένο Απρίλιο, επέτεινε το στρες και τους φόβους της.

Η πανδημία του κοροναϊού και ο ανθρώπινος φόβος 

«Πλέον φοβόμουν και για τη δική μου υγεία» λέει. Λόγω της φύσης της εργασίας της, προφανώς ήταν αδύνατο να εργαστεί από το σπίτι, και αναγκάστηκε να παραιτηθεί.

«Η πρώτη κρίση πανικού εκδηλώθηκε μία εβδομάδα μετά την παραίτηση» μας λέει. Ακολούθησαν κι άλλες. Η κατάθλιψη είχε επανεμφανιστεί. Η Παναγιώτα κλείστηκε στο σπίτι.

Στο τέλος Μαΐου ξεκίνησε εκ νέου συνεδρίες με τον ψυχίατρό της. «Ακόμη κι αυτές οργανώνονται μέσω Skype» μας λέει. «Αλλά τουλάχιστον βλέπω κάποιον άλλον άνθρωπο». Ο ψυχίατρος της Παναγιώτας την ενθαρρύνει ότι θα τα καταφέρει και αυτή τη φορά.

Η Παναγιώτα δεν είναι βέβαια η μοναδική που υποφέρει ψυχικά αυτήν την περίοδο.

Αναρίθμητοι συνάνθρωποί μας αντιμετωπίζουν ένα ευρύ φάσμα αρνητικών συναισθημάτων, αλλά και σοβαρών ή ήπιων ψυχικών διαταραχών που συνδέονται ευθέως με την πανδημική κρίση.

Το βαρύ ψυχικό αποτύπωμα της κρίσης δεν είναι απλώς μια εύλογη διαπίστωση που κάνουμε όλοι συζητώντας με φίλους, συναδέλφους και γνωστούς. Είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που έχει ήδη καταγραφεί και μελετηθεί επιστημονικά.

«Πράγματι, θα επανεμφανίσει κατάθλιψη η πλειονότητα όσων έχουν ιστορικό, ενώ κατάθλιψη θα εμφανίσει για πρώτη φορά το διπλάσιο ποσοστό όσων δεν έχουν ιστορικό», λέει στο inside story ο Κωνσταντίνος Φουντουλάκης, καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ.

Οι ψυχικές διαταραχές κάτω από το επιστημονικό μικροσκόπιο

Οι πρώτες μελέτες για την ψυχολογική επίδραση της Covid-19 στον γενικό πληθυσμό πραγματοποιήθηκαν στην Κίνα, όπου ήδη από τις πρώτες εβδομάδες καταγράφηκαν από μέτριες έως σοβαρές επιπτώσεις (αυξημένο στρες, κατάθλιψη) σε περισσότερους από τους μισούς συμμετέχοντες στην πρώτη ευρεία επιστημονική μελέτη.

Το αξιοπρόσεκτο είναι πως όταν ελήφθησαν τα πρώτα προληπτικά μέτρα, παρότι ήταν πολύ αυστηρά, η ένταση των ψυχολογικών επιπτώσεων μετριάστηκε, πιθανότατα λόγω της αίσθησης «ελέγχου της κατάστασης». Ακολούθησαν πολυάριθμες αντίστοιχες μελέτες σε όλον τον κόσμο και τα αποτελέσματα παρότι δεν ήταν ταυτόσημα, παρουσίαζαν αντίστοιχο μοτίβο.

Το αδρό συμπέρασμα μιας μετα-ανάλυσης 30 σχετικών μελετών απ’ όλον τον κόσμο, με συνολικό δείγμα άνω των 97.000 ατόμων, είναι ότι ένας στους τρεις μετέχοντες βιώνει έντονη ψυχολογική επιβάρυνση:

Το 28% υποφέρει από έντονο άγχος, ενώ το 22% από κατάθλιψη.

Από τις δευτερεύουσες ψυχολογικές συνέπειες κυριαρχεί ο φόβος (70%) και η ανησυχία (68%). Σύμφωνα με τους αναλυτές, τα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο γενικός πληθυσμός είναι πιθανό να ενταθούν από τα περιοριστικά μέτρα που επιβάλλουν οι κυβερνήσεις, προφανώς λόγω μείωσης της κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Όπως σημειώνουν, τα lockdowns σε συνδυασμό με την έκθεση στα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πιθανό να αυξήσουν τα αισθήματα φόβου, ανησυχίας αλλά και του άγχους της επιμόλυνσης, το οποίο σε συγκεκριμένες μελέτες ανέρχεται σε έως και 97%.

ΜΜΕ: Οι ειδήσεις βλάπτουν και μειώνουν την ψυχική υγεία

Αντίστοιχα είναι τα συμπεράσματα από το σύνολο σχεδόν των μεμονωμένων μελετών, από τις οποίες προκύπτει ότι τα επίπεδα του στρες, του θυμού και της θλίψης έχουν αυξηθεί αισθητά διεθνώς. 9% εκδήλωσαν το πρώτο καταθλιπτικό επεισόδιο εν μέσω πανδημίας

Η χώρα μας δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.

Σειρά μελετών επιβεβαιώνει την όξυνση του φαινομένου και στην Ελλάδα.

H διεπιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται στο τεύχος Ιανουαρίου 2021 του Journal of Affective Disorders με τίτλο «Αυτοαναφερόμενες μεταβολές στο άγχος, την κατάθλιψη και την αυτοκτονία κατά τη διάρκεια του lockdown της COVID-19 στην Ελλάδα», καταλήγει στα εξής ιδιαίτερα ανησυχητικά συμπεράσματα:

  • Το 9,31% του δείγματος εμφάνισε κλινική κατάθλιψη
  • Το 23,31% όσων είχαν ιστορικό κατάθλιψης, υποτροπίασε
  • Το 8,96% όσων δεν είχαν ιστορικό, εκδήλωσαν το πρώτο τους καταθλιπτικό επεισόδιο.

Ο Κωνσταντίνος Φουντουλάκης, καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ και βασικός συγγραφέας της μελέτης, επισημαίνει στο inside story ότι καταγράφεται διπλασιασμός ή και τριπλασιασμός της κατάθλιψης. Το ποσοστό της στον γενικό πληθυσμό από το 3-5% έφτασε στο επίπεδο του 10% στο πρώτο lockdown, και δεν αποκλείεται να ανέβει περαιτέρω κατά τη διάρκεια του δεύτερου κύκλου περιοριστικών μέτρων.

Κατάθλιψη: Ένα είδος πρόωρου «ψυχικού θανάτου» 

«Οι ευάλωτες ομάδες επηρεάστηκαν πολύ περισσότερο, με αποτέλεσμα να καταγράφουμε συχνότερα και περισσότερα περιστατικά επανεμφάνισης κατάθλιψης και άλλων διαταραχών» σημειώνει ο καθηγητής Ψυχιατρικής.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, εκτός από το 9,31% που εμφάνισε κλινική κατάθλιψη, περίπου οι μισοί συμμετέχοντες (45%) ανέφεραν αυξημένο άγχος. Οι αυτοκτονικές σκέψεις αυξήθηκαν στο 10,4%.

Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (58,01%) δήλωσαν ότι φροντίζουν τουλάχιστον ένα άτομο που ανήκει σε ευάλωτες ομάδες, γεγονός που προφανώς αυξάνει το στρες. Εξάλλου, το 27,4% ανέφερε αυξημένες συγκρούσεις στο οικογενειακό περιβάλλον, κατά κανόνα σε οικογένειες με παιδιά των οποίων η συμπεριφορά ήταν πιο δύσκολα διαχειρίσιμη.

Ψυχικές διαταραχές και πίστη στις θεωρίες συνωμοσίας

Άξιο αναφοράς είναι ότι από την ίδια μελέτη του ΑΠΘ προκύπτει και η υιοθέτηση θεωριών συνωμοσίας από μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, καθώς περίπου το 30% πιστεύει σε αστήρικτες και αντιεπιστημονικές διαδόσεις, ενώ ένα επιπλέον 40% δεν τις απορρίπτει και τις συζητάει.

Όπως μας εξηγεί ο κ. Φουντουλάκης, η πεποίθηση ότι ο άνθρωπος είναι κυρίως λογικό ον προσκρούει στην πραγματικότητα ότι ο άνθρωπος είναι κυρίως συναισθηματικό ον, γεγονός που «φωτίζεται» περαιτέρω από τα συγκεκριμένα ευρήματα.

Περίπου ένας στους δέκα πιστεύει σε ακόμη πιο ακραίες θεωρίες, όπως ότι ο ιός διαδίδεται μέσω του 5G δικτύου ή ότι όλο αυτό που βιώνουμε είναι ένα οργανωμένο σχέδιο των «ελίτ». Δεν προκύπτει ευθεία συνάρτηση των ψυχικών διαταραχών με την υιοθέτηση αντίστοιχων θεωριών σχετικά με την COVID-19, εκτός από την υποομάδα που υιοθετεί τις ακραίες θεωρίες.

Η μελέτη αποκαλύπτει αξιοσημείωτη συσχέτιση μεταξύ του κινδύνου κατάθλιψης και της πεποίθησης ότι το εμβόλιο ήταν έτοιμο πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας ή ότι υπάρχει σχέση του κορονοϊού με το 5G.

COVID-19: Οι μεταλλάξεις του κοροναϊού, τα εμβόλια και τα αντιιικά φάρμακα 

Μεγάλη ήταν επίσης η διαφορά μεταξύ υγιών ατόμων έναντι ασθενών με κατάθλιψη, στις τάξεις όσων ισχυρίζονται ότι η θνησιμότητα είναι χαμηλότερη από την επίσημα δηλωμένη. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η αντίστοιχη απόκλιση μεταξύ όσων δηλώνουν ότι μια θεϊκή δύναμη εμπλέκεται στο ξέσπασμα της πανδημίας.

Ο καθηγητής Φουντουλάκης αποδίδει το φαινόμενο στον συσσωρευμένο φόβο των ανθρώπων αυτών απέναντι στην πανδημία, ο οποίος τους οδηγεί σε πιο απλοϊκές εξηγήσεις του φαινομένου, όσο εξωφρενικές κι αν φαντάζουν αυτές στους υπόλοιπους.

Οι ευάλωτοι ψυχικά συνάνθρωποί μας που υιοθετούν αντίστοιχα μυθεύματα. είναι και πιο εύκολο να καθοδηγηθούν σε βίαιες ή αντικοινωνικές συμπεριφορές ή ακόμη και να ασπαστούν ακραίες θέσεις.

«Στους πυρήνες των συνωμοσιολόγων, συχνά υπάρχουν δάσκαλοι και καθοδηγητές που έχουν πιστούς ακολούθους» σημειώνει ο κ. Φουντουλάκης, εκφράζοντας την ανησυχία του για την εξέλιξη του δυσερμήνευτου πολιτικού και κοινωνικού μείγματος.

«Όταν δεν μπορείς να επιχειρηματολογήσεις, δεν σου μένει παρά να προσπαθήσεις να επιβληθείς» δηλώνει χαρακτηριστικά. «Δεν αποκλείεται να βρεθεί ένα κόμμα που θα καλύψει πολιτικά αυτή την τάση, εκμεταλλευόμενο και την συνεπόμενη οικονομική κρίση», σημειώνει ο Κωνσταντίνος Φουντουλάκης.

Η πανδημική κόπωση

Σύμφωνα με την Ελένη Λαζαράτου, καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής στην Α΄ Ψυχιατρική Κλινική, Αιγινήτειο Νοσοκομείο, ΕΚΠΑ, οι λόγοι που το δεύτερο lockdown συνοδεύεται από μεγαλύτερη ψυχική επιβάρυνση, είναι ότι το έχουμε ξαναζήσει, αλλά και ότι ο κίνδυνος είναι πιο κοντινός, καθώς σχεδόν όλοι γνωρίζουμε πλέον κάποιον που ασθένησε.

Επιβαρυντικά λειτουργεί εξάλλου το γεγονός ότι ο Χειμώνας μόλις ξεκίνησε, ενώ ταυτόχρονα δεν υπάρχει ορατός ορίζοντας του πότε θα τελειώσει. Καθοριστικός είναι και ο ρόλος της οικονομικής επιβάρυνσης, της ανεργίας και της ανέχειας που έπονται της πανδημικής κρίσης.

Όσον αφορά την περιβόητη πανδημική κόπωση, που συχνά εκφράζεται ακόμη και με burnout, η Ελένη Λαζαράτου θεωρεί ότι λειτουργεί ως αρνητικός φαύλος κύκλος, καθώς αρκετοί «κουρασμένοι» πολίτες δεν τηρούν τα μέτρα με τη δέουσα αυστηρότητα, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται τα κρούσματα, γεγονός που φέρνει την εκ νέου αυστηροποίηση των μέτρων, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τη δυσφορία των πολιτών.

“Τροφή-Φάρμακο”: Όπως λέει και ο παγκοσμίου φήμης αναγνωρισμένος καθηγητής κος Ιωαννίδης, αυστηρά μέτρα με ανοιχτά σούπερ μάρκετ και ΜΜΜ εν λειτουργία ΔΕΝ υφίστανται! Επίσης, επισημαίνει: Γιάννης Ιωαννίδης: Λαμβάνονται σκληρά μέτρα με «πειραγμένα» δεδομένα 

Το ψυχικό τραύμα στους νέους

Από μια άλλη μελέτη του ΑΠΘ, η οποία εστίασε στο ψυχικό αποτύπωμα του lockdown σε φοιτητές, προκύπτει ότι δύο στους τρεις συμμετέχοντες ανέφεραν «κατά πολύ αυξημένο άγχος» λόγω των περιοριστικών μέτρων. Το 12,43% ανέφερε συμπτωματολογία μείζονος κατάθλιψης, ενώ επιπλέον 13,46% αντιμετώπισε σοβαρή δυσφορία.

Η πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης ήταν διπλάσια στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άντρες, ενώ ακόμη πιο ευάλωτες ήταν οι γυναίκες με ιστορικό διαταραχών. Όσες για παράδειγμα είχαν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας στο παρελθόν είχαν 5,71 φορές υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης κατά τη διάρκεια του lockdown, σε σύγκριση με τους άνδρες χωρίς ιστορικό.

Και σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, οι πεποιθήσεις που συνδέονται ή επηρεάζονται από θεωρίες συνωμοσίας φαίνονται ευρέως διαδεδομένες: Η αποδοχή τους κυμαίνεται από 20 έως 68%.

Οι γυναίκες τις υιοθετούν ευκολότερα και συχνότερα (14 από τις 16 θεωρίες), ενώ ακόμη πιο πιθανή ήταν η υιοθέτηση κάποιας ή περισσότερων θεωριών από γυναίκες με ιστορικό κατάθλιψης. Η ευαλωτότητα των γυναικών αλλά και των μειονοτήτων επιβεβαιώνεται και από πολυάριθμες μελέτες διεθνώς.

Έτερη έρευνα που «έτρεξε» από την ελληνική startup Sentio Solutions που ασχολείται με δράσεις ψυχικής υγείας, ανέδειξε ότι το 60% των συμμετεχόντων μαθητών και φοιτητών θεωρεί ότι η ψυχική τους υγεία επιδεινώθηκε.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το 42% δηλώνει ότι έχει ανάγκη ψυχολογικής υποστήριξης, αλλά μόλις το 14% έχει απευθυνθεί σε ειδικό. Σχεδόν οι μισοί νέοι πάντως φοβούνται μήπως νοσήσει κάποιο μέλος της οικογένειάς τους και μόλις δύο στους δέκα ότι θα νοσήσουν οι ίδιοι.

Ιλιγγιώδης αύξηση των επιπέδων θυμού και στρες

Περίπου δύο στους τρεις Έλληνες δήλωσαν ότι τα επίπεδα του στρες, του θυμού και της αίσθησης μοναξιάς αυξήθηκαν, και μάλιστα αισθητά, κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Παρότι δεν υφίσταται σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ ανδρών και γυναικών, οι ηλικιωμένοι σχεδόν στο σύνολό τους δήλωσαν πολύ σημαντική αύξηση όλων των δεικτών.

Αυτά είναι τα πρώτα συμπεράσματα από τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μελέτης COH–FIT (Παγκόσμια Μελέτη Υγείας και Λειτουργικότητας σε Περιόδους Μεταδοτικών Λοιμώξεων) στην οποία έχουν συμμετάσχει 108.000 άτομα από περισσότερες από 30 χώρες σε όλο τον κόσμο.

Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τα ευρήματα της μελέτης με τον Βασίλειο-Παντελεήμονα Μποζίκα, καθηγητή Ψυχιατρικής και Διευθυντή της Β’ Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής του ΑΠΘ, ο οποίος είναι συντονιστής του ελληνικού σκέλους της μελέτης και από τις 23 Δεκεμβρίου συμμετέχει στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, προκειμένου να γνωμοδοτεί για ζητήματα ψυχικής υγείας.

«Αυτό που φαίνεται είναι ότι υπάρχει μια ομοιόμορφη αύξηση της μοναξιάς, του στρες και του θυμού σε όλες σχεδόν τις χώρες που μελετήθηκαν, αλλά η Ελλάδα παρουσιάζει συγκριτικά μεγαλύτερη αύξηση όλων αυτών των αρνητικών συναισθημάτων» λέει στο inside story ο καθηγητής Μποζίκας.

Γιατί τα αρνητικά συναισθήματα μας καταστρέφουν 

Η αύξηση σε συγκεκριμένους δείκτες είναι διπλάσια ή και τριπλάσια συγκριτικά με άλλες χώρες.

Όπως μας εξηγεί ο καθηγητής, η έρευνα βασίζεται σε μία κατά το δυνατό αντικειμενική εκτίμηση, καθώς δίνει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να συμπληρώνουν δύο διαφορετικούς αριθμούς:

  • Ο ένας αντικατοπτρίζει το επίπεδο πχ του στρες που αντιμετώπιζαν τις τελευταίες δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη της πανδημίας (από 0-100), και
  • ο άλλος το επίπεδο του στρες που αντιμετώπιζαν τις τελευταίες δύο εβδομάδες πριν τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου.

Ο κ. Μποζίκας βέβαια επισημαίνει τους μεθοδολογικούς περιορισμούς της εν λόγω μελέτης, με βασικότερο την δυσκολία ακριβούς προσδιορισμού της συναισθηματικής κατάστασης πριν από αρκετούς μήνες. Σε αυτόν τον άξονα, προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση (και ανησυχία) το γεγονός ότι κατά μέσο όρο στα αποτελέσματα των Ελλήνων συμμετεχόντων, η αύξηση υπερέβη τις 20 μονάδες κατά μέσο όρο.

«Η αύξηση σε διεθνές επίπεδο είναι αναμενόμενη καθώς βιώνουμε ένα ψυχοπιεστικό γεγονός μεγάλης έντασης και χρονιότητας, το οποίο θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε με φυσική καταστροφή καθώς προκαλεί σωματικές αναπηρίες, προβλήματα υγείας και βέβαια θανάτους. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε πότε θα τελειώσει, η ανθρώπινη αντίδραση δεν μας εκπλήσσει».

Όταν κλειδώνεις τους πάντες έχεις παροδικό όφελος που το πληρώνεις με ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΘΑΝΑΤΟΥΣ λίγο αργότερα 

Όσον αφορά την εντυπωσιακή αύξηση που καταγράφεται στην Ελλάδα, ο Βασίλειος-Παντελεήμων Μποζίκας λέει στο inside story ότι πιθανότατα σχετίζεται με την ιδιοσυγκρασία του λαού που βιώνει με μεγάλη ένταση τόσο τα αρνητικά όσο και τα θετικά συναισθήματα.

Εκτός από τις πολιτισμικές διαφορές με τις άλλες χώρες που συμμετέχουν στη μελέτη, ο καθηγητής εικάζει ότι ενδεχομένως να είμαστε πιο ευάλωτοι λόγω της οικονομικής κρίσης που βιώσαμε πρόσφατα και η οποία επίσης είχε χαρακτηριστικά ενός ψυχοπιεστικού γεγονότος μεγάλης διάρκειας.

«Όταν κάτι μας πιέζει έντονα και συνεχώς, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει μέρος του πληθυσμού στην εκδήλωση πιο σοβαρών διαταραχών» λέει ο κ. Μποζίκας που υποσημειώνει όμως τον ρόλο και άλλων παραγόντων (πχ γενετική προδιάθεση, διαδικασία ψυχοσωματικής ανάπτυξης, ευαλωτότητα, δίκτυο προστασίας [οικογένεια, φίλοι], εργασία κ.ά.).

Το 72% των Ελλήνων που συμμετείχαν κατέγραψε αύξηση του στρες κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ενώ μόλις το 7% είδε τα επίπεδα άγχους του να μειώνονται. Οι μεταβολές ήταν σταθερές σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, εκτός των άνω των 65 ετών, που δήλωσαν σε ποσοστό 96% ότι το στρες τους αυξήθηκε.

Εξίσου αυξημένη ήταν η αίσθηση της μοναξιάς, ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιωμένων, ενώ μεγάλη αύξηση καταγράφηκε και στους νέους 18-39 ετών, και δη τους άντρες. Επτά στους δέκα ανέφεραν ότι επιδεινώθηκε σημαντικά το αίσθημα θυμού.

«Η αίσθηση της μοναξιάς που συνδέεται ευθέως με τα αναγκαία και επιβεβλημένα περιοριστικά μέτρα» όπως λέει ο κ. Μποζίκας στο inside story, «καταγράφεται προφανώς σε πολύ πιο υψηλά επίπεδα σε ανθρώπους που μένουν μόνοι τους, δεν έχουν σύντροφο ή οικογένεια».

Ειδικά για τους ηλικιωμένους, η αύξηση είναι ραγδαία, καθώς εκτός του εύλογου φόβου για την ασθένεια και τον θάνατο, συχνά χάνουν και τη δια ζώσης επαφή με τους οικείους τους.

Διαφυλάσσεται η υγεία με τις καραντίνες ΥΓΕΙΏΝ ανθρώπων; Η μοναξιά βλάπτει την υγεία: Προκαλεί ή επιδεινώνει ασθένειες 

Εντυπωσιακή άνοδος της αλτρουιστικής διάθεσης

Εκτός από τους αρνητικούς δείκτες που προκύπτουν για τους συμμετέχοντες στη μελέτη COH–FIT από τη χώρα μας, είναι εντυπωσιακή η βελτίωση της αλτρουιστικής συμπεριφοράς (ήτοι αν βοήθησαν κάποιον που είναι άρρωστος –χωρίς να είναι μέρος της εργασίας τους–, αν έδωσαν χρήματα/ πράγματα/φαγητό σε άτομα που έχουν ανάγκη ή αν ψώνισαν για κάποιον άλλο κ.ά.)

Πάνω από το 66% των συμμετεχόντων σημείωσαν σημαντική βελτίωση της αλτρουιστικής ή κοινωνικά επωφελούς συμπεριφοράς. Στην πλειονότητα των συμμετεχόντων η αύξηση ξεπέρασε τις 20 μονάδες τις τελευταίες 2 εβδομάδες πριν από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, συγκριτικά με τις δύο εβδομάδες πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας.

Σε άλλες χώρες (πχ. στη Γαλλία, στην Ισπανία, στην Αυστραλία) μόλις ένας στους δέκα συμμετέχοντες δήλωσε ότι υιοθέτησε αλτρουιστική συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ενώ υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στο Μπαγκλαντές, στη Χιλή, στην Κολομβία.

Και σε αυτό το ερώτημα, οι ηλικιωμένοι προηγούνται, καθώς σχεδόν στο σύνολό τους δήλωσαν ότι επιδεικνύουν αντίστοιχες συμπεριφορές, γεγονός που σηματοδοτεί μια πρωτιά για τη χώρα μας. Όπως σημειώνει ο καθηγητής Μποζίκας, είναι αισιόδοξο το γεγονός ότι αρκετοί πολίτες της χώρας μας επιδεικνύουν αλτρουισμό κυρίως προς ηλικιωμένους και ανθρώπους που έχουν ανάγκη, υπογραμμίζοντας και την ψυχωφελή διάσταση της προσφοράς.

Γιατί οι Έλληνες είναι πιο αγχωμένοι από τους Κινέζους;

Τουλάχιστον ένας στους τρεις Έλληνες (το 35,7%) που συμμετείχαν σε άλλη επιστημονική μελέτη που διενεργήθηκε στην πρώτη φάση της επιδημίας, με βασική συγγραφέα την Ελένη Παρλαπάνη, επικ. καθηγήτρια της Α’ Ψυχιατρικής Κλινικής του ΑΠΘ, εξέφρασε υψηλά επίπεδα φόβου που σχετίζεται με τη νόσο COVID-19, ενώ επιπλέον 22,8% των συμμετεχόντων ανέφεραν μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα κατάθλιψης.

Το 77,4% ανέφερε συμπτώματα μέτριου έως σοβαρού άγχους.

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι το ποσοστό όσων ανέφεραν μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους είναι αισθητά υψηλότερα από τα αντίστοιχα ποσοστά στον κινεζικό πληθυσμό, που προέκυψαν από αντίστοιχη έρευνα (16,5% και 28,8% αντίστοιχα).

Η εξήγηση που δίνουν οι Έλληνες ερευνητές είναι ότι εκτός από το διαφορετικό κοινωνικοπολιτισμικό υπόβαθρο, η αντίδραση των Κινέζων σχετίζεται με την προϋπάρχουσα εμπειρία τους με επιδημίες – με βασικότερη αυτή του SARS το 2003, η οποία και λόγω ονοματοδοσίας της τρέχουσας πανδημίας (SARS-CoV-2) δημιουργεί εύλογους συνειρμούς.

Οι γυναίκες παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα φόβου που σχετίζεται με την COVID-19, αλλά και αρκετά πιο σοβαρά συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης από τους άνδρες. Αντίστοιχα είναι τα ευρήματα και σε άλλες μελέτες (πχ στην Κίνα ή στη Γερμανία), ενώ ούτως ή άλλως στη χώρα μας επτά στους δέκα καταθλιπτικούς ασθενείς είναι γυναίκες.

Από ηλικιακής άποψης, και αυτή η έρευνα ανέδειξε υψηλότερα επίπεδα φόβου μεταξύ των πιο ηλικιωμένων, ενώ οι κάτω των 30 παρότι δηλώνουν ότι φοβούνται λιγότερο, αγχώνονται σχεδόν εξίσου με τους μεγαλύτερους.

«Τα άτομα με ψυχικές ασθένειες είναι πιο ευάλωτα στο στρες σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό και επομένως είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν από την COVID-19» σχολιάζουν οι ερευνητές.

Επιπτώσεις στους υγειονομικούς

Σοβαρές και αναντίρρητες είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας στους υγειονομικούς, και ειδικά στους γιατρούς και νοσηλευτές «πρώτης γραμμής», όσους δηλαδή αντιμετωπίζουν τον ιό καθημερινά στις ΜΕΘ, στις ΜΑΦ και στις κλινικές COVID.

Το ζήτημα αυτό είναι σαφώς πιο σύνθετο και ειδικό, και όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ μας έχει αυξηθεί εκθετικά ο αριθμός των υγειονομικών που αναζητά ψυχολογική υποστήριξη και βοήθεια από ειδικούς. Εκτός όμως από το ρεπορτάζ, το ζήτημα αναδεικνύεται και από πρόσφατη επιστημονική μελέτη.

Στην έρευνα της Ψυχιατρικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Παπαγεωργίου της Θεσσαλονίκης, η οποία είχε στόχο να καταγράψει την εμφάνιση συμπτωμάτων μετατραυματικού στρες, συμμετείχαν 270 επαγγελματίες υγείας.

Τα κριτήρια για πιθανή διάγνωση διαταραχής μετατραυματικού στρες ικανοποιήθηκαν συνολικά από το 16,7% του δείγματος, ενώ σημαντική ήταν η διαφορά μεταξύ των φύλων: 21,7% των γυναικών, 5,1% των ανδρών ανέφεραν συμβατά συμπτώματα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αρνητικά συναισθήματα και η αίσθηση απειλής ή η σωματική ένταση είναι σημαντικοί προγνωστικοί παράγοντες της διαταραχής μετατραυματικού στρες, ενώ όσοι υποφέρουν από υψηλότερα επίπεδα στρες, είναι πολύ πιθανότερο να εμφανίσουν και αϋπνία.

Σώζεις ζωές με τον εγκλεισμό όταν οδηγείς με μαθηματική ακρίβεια σε τεράστια αύξηση του στρες με απρόβλεπτες προεκτάσεις στο μέλλον: Στρες~Αυξάνει έως και 64% τον κίνδυνο εμφράγματος και ανακοπής 

Ρεκόρ χρήσης αντικαταθλιπτικών

Η ανάλυση των λυμάτων, εκτός από μία εκτίμηση για την πορεία της επιδημίας, μας δίνει και σαφείς ενδείξεις για τη χρήση και την κατάχρηση πολλών ουσιών.

Όπως μας ενημέρωσε ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ Νικόλαος Θωμαΐδης, μέσα στη φετινή χρονιά έχει καταγραφεί αύξηση της τάξης του 60% στην κατανάλωση αγχολυτικών και αντικαταθλιπτικών, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019.

Εξίσου ραγδαία είναι η αύξηση και στην κατανάλωση συγκεκριμένων ναρκωτικών ουσιών, όπως η κοκαΐνη, αλλά και η μεθαμφεταμίνη (ecstasy). 

Από τί κινδυνεύουν όσοι παίρνουν φάρμακα αντιυπερτασικά, αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωτικά; 

Τα «αιτήματα» των Ελλήνων από τη Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306

Μια γραμμή τηλεφωνικής υποστήριξης, που στήθηκε μάλλον παρορμητικά τις πρώτες ημέρες του Μαρτίου, όταν η πανδημία εξαπλωνόταν στις ΗΠΑ και την Ιταλία, από εθελοντές ειδικούς της ψυχικής υγείας της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο Nοσοκομείο, αποτέλεσε την αφορμή για μια πανελλαδική και πιο οργανωμένη προσπάθεια.

Η γραμμή μετεξελίχθηκε στην πενταψήφια τηλεφωνική γραμμή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης 10306 για τις επιπτώσεις του Covid-19, και λειτουργεί από τις 4 Απριλίου μέχρι σήμερα με πρωτοβουλία της Α’ Ψυχιατρικής Πανεπιστημιακής Κλινικής (Αιγινήτειο Νοσοκομείο) του ΕΚΠΑ, με την εμπλοκή της Ομοσπονδίας Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας «ΑΡΓΩ» και τη συνεργασία της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Υγείας.

Έχει πλέον εξελιχθεί σε βασικό πυλώνα της ψυχικής στήριξης των συνανθρώπων μας, καθώς δέχεται χιλιάδες κλήσεις από συμπολίτες μας. Στη δεύτερη φάση, η γραμμή λειτουργεί κατόπιν επιχορήγησης από το Ίδρυμα Νιάρχος. Η λειτουργία της υποστηρίζεται θεσμικά και οικονομικά από το υπουργείο Υγείας, και εποπτεύεται από την υφυπουργό Ζωή Ράπτη.

Όπως μας λένε οι ιθύνοντες της προσπάθειας,

«η διεύρυνση της Γραμμής βασίστηκε στην ιδέα πως όσο η κατάσταση της πανδημίας συνεχίζεται, τόσο θα αυξάνουν τα προβλήματα, θα μεταλλάσσονται, θα επιτείνονται τα παλιότερα, και αυτό θα αφορά όλο και περισσότερους ανθρώπους σε όλη τη χώρα. Και θα έπρεπε οι άνθρωποι να μπορούν ελεύθερα κάπου να μιλούν για αυτά με ειδικούς».

Όπως μας εξηγούν, οι ειδικοί αρχικά θα καταγράψουν το αίτημα του καλούντα και στη συνέχεια είτε θα τον παραπέμψουν σε εξειδικευμένη υπηρεσία, είτε θα τον βοηθήσουν να διαχειριστεί το αίτημα μέσω της ενδυνάμωσης και της παροχής συμβουλευτικής –ανώνυμα και εμπιστευτικά– ενημέρωσης για τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες του Covid 19, και ψυχιατρικής, ψυχολογικής και κοινωνικής υποστήριξης.

Η παροχή βοήθειας μέσω της γραμμής ακολουθεί τις οδηγίες του ΠΟY.

Τι προσφέρει η γραμμή

1. Παροχή ψυχολογικής στήριξης καθημερινά όλο το εικοσιτετράωρο. Η υπηρεσία αυτή εξυπηρετείται κατά μέσο όρο από 90 ψυχολόγους σε 4 βάρδιες.

2. Παροχή κοινωνικής στήριξης καθημερινά από 09:00 έως 21:00 (τα ερωτήματα κατά κανόνα συνδέονται με τις υπηρεσίες πρόνοιας και δεν είναι επείγοντα). Η υπηρεσία αυτή εξυπηρετείται κατά μέσο όρο από 30 κοινωνικούς λειτουργούς σε 2 βάρδιες.

3. Παροχή ψυχολογικής στήριξης παιδιών και οικογενειών καθημερινά όλο το εικοσιτετράωρο. Η υπηρεσία εξυπηρετείται από 20 ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς του Χαμόγελου του Παιδιού (εκτροπή στο 1056).

Επίσης, μέσω του προγράμματος «Απομόνωση χωρίς μοναξιά», ειδικοί της ψυχικής υγείας παρέχουν σταθερή ψυχολογική στήριξη μέσω τηλεδιάσκεψης σε νοσούντες από τη νόσο Covid-19 ή συγγενείς τους. Οι υπηρεσίες παρέχονται από την Α΄ Ψυχιατρική Κλινική σε συνεργασία με την τηλεφωνική γραμμή 10306 και την Ομοσπονδία ΑΡΓΩ.

Στην Γραμμή απασχολούνται σήμερα:

  • 130 στελέχη κέντρων ημέρας και κινητών μονάδων των φορέων της Ομοσπονδίας ΑΡΓΩ
  • 10 συνεργάτες ψυχολόγοι
  • 2 ψυχίατροι του Αιγινητείου
  • 20 στελέχη του Χαμόγελου του Παιδιού
  • 40 εθελοντές, αυξανόμενοι βάσει των αναγκών
  • 15 ψυχολόγοι αποκλειστικά για την Γραμμή (πρόσληψη από το υπουργείο Υγείας)

Τα σημαντικότερα αιτήματα προς τη Γραμμή απεικονίζονται στο παρακάτω γράφημα:

Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία
Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία

Όπως σημειώνει στο inside story η καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής Ελένη Λαζαράτου:

«Οι δυο κυρίαρχες αντιλήψεις σε σχέση με τον ιό, που συνέβαλλαν στην αυξημένη ανησυχία, είναι ότι ο ιός αφενός είναι απρόβλεπτος και αφετέρου είναι θανατηφόρος».

Μία ακόμα παρατήρηση είναι πως η μείωση του φόβου για την οικονομία ήταν πρόσκαιρη, γιατί τον Μάιο καταβλήθηκαν πολλά οικονομικά επιδόματα και ενισχύσεις. Μετά τον Μάιο κυριαρχούν πλέον τα αρνητικά αισθήματα για την οικονομία, την ανεργία και το αύριο.

Η Γραμμή σήμερα, στις συνθήκες lockdown, κυρίως απαντάει σε κλήσεις που εκφράζουν άγχος και φόβο για τον κορονοϊο (82%), ανασφάλεια για το αύριο σε οικονομικό και προσωπικό επίπεδο (70%), και αίσθημα απομόνωσης και κόπωση (65%).

Αυξανόμενος είναι ο θυμός και εκφράζεται λύπη για τους αυξημένους θανάτους. Σε ποσοστό 47% οι καλούντες αναφέρονται σε κάποιας μορφής κατάθλιψη και κατά 40% σε αυξημένο άγχος, ενώ σε ποσοστό 13% πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή.

Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία
Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία

Σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο έχει αυξηθεί σημαντικά ο φόβος για τον κορονοϊο και η ανασφάλεια για το αύριο.

Οι κλήσεις στη γραμμή 10306

Οι κλήσεις προς τη Γραμμή συνολικά (απαντημένες, αναπάντητες, χωρίς επιλογή) για όλη την περίοδο λειτουργίας της έως και 11/12/2020 ανέρχονται σε 118.320, εκ των οποίων οι 30.974 αφορούν την περίοδο 4/4/2020 έως 10/5/2020 και αντίστοιχα 35.197 αφορούν την περίοδο από τις 11/5/2020 έως 3/9/2020 και οι υπόλοιπες 50.149 την περίοδο έως και τις 11/12.

Η Γραμμή συνολικά έχει απαντήσει σε 78.890 κλήσεις, εκ των οποίων οι 25.164 αφορούν την περίοδο 4/4/2020 έως 10/5/2020, αντίστοιχα οι 17.008 αφορούν την περίοδο από τις 11/5/2020 έως 3/9/2020 και οι υπόλοιπες 36.718 την περίοδο έως και τις 11/12.
Γραμμή Ψυχολογικής Υποστήριξης παρέχεται και από τον Δήμο Αθηναίων (τηλ. 210 3637365), από Δευτέρα έως Παρασκευή, από τις 09:00 έως τις 18:00.

Ακόμα, η εφαρμογή FiD προσφέρει «υποστήριξη και ανακούφιση σε απομακρυσμένες περιοχές, σε ανθρώπους που δεν μπορούν να βγουν από το σπίτι, σε ιδιαίτερες συνθήκες όπως αυτή που νιώθουμε ότι η ζωή σταματά απότομα και δεν ξέρουμε πώς θα συνεχίσουμε ή τι επιφυλάσσει το μέλλον».

Οι υποστηρικτικές υπηρεσίες της εφαρμογής από ψυχολόγους παρέχονται δωρεάν, ενώ εμπλουτίζεται με ασκήσεις χαλάρωσης και ψυχολογικές συμβουλές για την περίοδο της καραντίνας και της Covid-19.

Με τη βοήθεια των εθελοντών

Σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα είναι μία από τις πιο ενεργές χώρες στην παροχή ψυχικής βοήθειας, καθώς προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες «σε συνεργασία με ΜΚΟ και μεγάλο αριθμό εθελοντών ψυχολόγων».

Νέες στοχευμένες μελέτες

Ο PSA (Psychological Science Accelerator), ένα διεθνές δίκτυο εργαστηρίων ψυχολογικής έρευνας, στο οποίο συμμετέχουν πάνω από 500 εργαστήρια σε 70 χώρες, έχει ξεκινήσει μία σειρά νέων μελετών που έχουν στόχο να εμβαθύνουν στις ψυχικές συνέπειες της κρίσης, αλλά και αναδείξουν τις βέλτιστες στρατηγικές διαχείρισης.

Όπως λέει στο inside story η Μαριέττα Παπαδάτου-Παστού, επικ. καθηγήτρια Νευροψυχολογίας στο ΕΚΠΑ, η αποστολή του είναι «να επιταχύνει τη συγκέντρωση έγκυρων και γενικεύσιμων ευρημάτων σχετικά με την ανθρώπινη συμπεριφορά και τις γνωστικές διεργασίες».

Η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ μας εξηγεί ότι πρόκειται για μία πρόκληση που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί από μεμονωμένους ερευνητές ή από μικρές ομάδες. Στο λινκ μπορείτε να λάβετε κι εσείς μέρος στην έρευνα.

Στο πλαίσιο του PSA κατά τη διάρκεια της πανδημίας διεξήχθησαν τρεις μελέτες με σκοπό να καταλάβουν οι επιστήμονες:

-Με ποιον τρόπο πρέπει να επικοινωνούνται τα μέτρα προφύλαξης, έτσι ώστε να τα ακολουθούν οι πολίτες πιο πιστά; Συγκεκριμένα πρέπει να δίνεται έμφαση σε όσα θα κερδίσουμε αν τα ακολουθήσουμε ή σε όσα κινδυνεύουμε να χάσουμε αν δεν τα ακολουθήσουμε;

-Υπάρχουν ψυχολογικές στρατηγικές που μπορούν να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε την κρίση καλύτερα; Πιο συγκεκριμένα, αν χρησιμοποιώντας την στρατηγική της γνωστικής επανεκτίμησης μπορούμε να γίνουμε πιο ανθεκτικοί απέναντι στις ψυχικές συνέπειες της πανδημίας.

-Πώς μπορούν να κινητοποιηθούν πιο αποτελεσματικά οι πολίτες για να εφαρμόσουν την κοινωνική αποστασιοποίηση; Με το να δίνεται έμφαση στην αξία της συμπεριφοράς αυτής ή δημιουργώντας αισθήματα ενοχής ή ντροπής σε περίπτωση μη εφαρμογής;

Τα αποτελέσματα αυτών των μελετών για την Ελλάδα αναμένεται να δημοσιοποιηθούν σύντομα.

ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΆΛΛΟΙ ΤΡΌΠΟΙ: Στρατηγικές αντιμετώπισης της πανδημίας COVID-19: Αναλύσεις 24 Ελλήνων και ξένων επιστημόνων 

Συμβουλές για αντιμετώπιση της πανδημίας

Όπως προκύπτει και από τη μελέτη COH–FIT, οι πλέον αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης της πανδημίας, που ακολουθούνται σε όλες σχεδόν τις χώρες που συμμετείχαν είναι:

  • Η σωματική άσκηση (και το περπάτημα)
  • Η χρήση του διαδικτύου (για ψυχαγωγία, επικοινωνία, κοινωνική δικτύωση)
  • Τα χόμπι (ανάγνωση, γραφή, σταυρόλεξα, παζλ, μαγειρική, σχέδιο ή ζωγραφική)
  • Η κοινωνική επαφή ή συναναστροφή (κυρίως για τις νεότερες ηλικίες) έστω κι αν γίνεται διαδικτυακά
  • Η μελέτη ή εκμάθηση ενός νέου πράγματος
  • Ο χρόνος με ένα κατοικίδιο
  • Η σωματική εγγύτητα
  • Η σεξουαλική δραστηριότητα

Όπως προκύπτει από την έρευνα, πολύ μικρά ποσοστά είχαν άλλες στρατηγικές διαχείρισης, όπως η χρήση αλκοόλ ή ουσιών και τα συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Θα το ξεπεράσουμε;

Η αισιόδοξη διάσταση που δίνει ο καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Φουντουλάκης, παρατηρώντας το φαινόμενο, συνδέεται με τη διαπίστωση ότι ο άνθρωπος είναι ένα εξαιρετικά ισχυρό ον από ψυχολογική άποψη.

«Αν αναλογιστούμε τι έχουμε περάσει τον τελευταίο αιώνα, δεν καταγράφουμε καταστροφικά τραύματα στην έκταση που κανείς θα περίμενε».

Όπως βέβαια αναγνωρίζει ο καθηγητής, υπάρχουν πάντα ψυχικές επιπτώσεις που συνδέονται με ένα καταστροφικό συμβάν, αλλά δεν είναι απαραίτητο να είναι ολέθριες για τον γενικό πληθυσμό. Γι’ αυτό και θεωρεί ότι οι παρεμβάσεις μάλλον δεν θα πρέπει να είναι οριζόντιες, αλλά να οριοθετούνται ή να εστιάζουν κυρίως στα πιο ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού.

Η καθηγήτρια Ελένη Λαζαράτου τονίζει επίσης ότι υπάρχει και αισιόδοξη διάσταση σε αυτήν την κρίση, και αυτή έγκειται στην έμφυτη ικανότητα του ατόμου να διατηρεί ή να ανακτά την ψυχική του υγεία παρά την έκθεσή του σε σοβαρές αντιξοότητες.

Προς αυτή την κατεύθυνση θα βοηθούσε να αντιμετωπίσουμε την πανδημία λιγότερο ως καταστροφικό γεγονός και περισσότερο ως ευκαιρία: για θετικές εμπειρίες ανάπτυξης, αναδιοργάνωση της προηγούμενης ζωής, και επανατοποθέτησης των αξιών και των στόχων. «Μέσω αυτής της κρίσης αλλάζει το όραμα του κόσμου, του εαυτού μας, του μέλλοντος» λέει συμπερασματικά η κ. Λαζαράτου.

Τα παιδιά δεν νοσούν, αλλά υποφέρουν από την πανδημία

Η εμπειρία της πανδημίας είναι καθοριστική για όλους – ειδικά για τα παιδιά, που μπορεί να νοσούν σπάνια αλλά έρχονται αντιμέτωπα με ένα ευρύ φάσμα αρνητικών συναισθημάτων και ψυχικών διαταραχών. Ειδικοί αναλύουν το φαινόμενο και εφιστούν την προσοχή γονιών, εκπαιδευτικών.

Αν η πανδημία σού προκαλεί άγχος, αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να βοηθήσουν
Οι ειδικοί ψυχικής υγείας που εργάζονται στις γραμμές τηλεφωνικής υποστήριξης διαπιστώνουν ότι αυτά που ζούμε φέρνουν στην επιφάνεια ό,τι έχουμε αφήσει πίσω: ανεπεξέργαστους φόβους, μη αποδεκτές ανεπάρκειες, απομάκρυνση από ανθρώπινες αξίες.

Γιάννης Γορανίτης, Γράφει για τεχνολογία, επιστήμη και ψηφιακή κουλτούρα σε περιοδικά, εφημερίδες και websites. Σπούδασε στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ

Πηγή άρθρου: Inside story – insidestory.gr
Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

“Τροφή-Φάρμακο”: Το στρες, ο θυμός, ο φόβος και η μοναξιά συνδέονται με σωρεία παθήσεων και δεν θα πρέπει να πάρουμε αψήφιστα την κατάσταση που έχει δημιουργήσει ο εγκλεισμός, επειδή αυτές οι καταστάσεις πρώτα και κύρια, καταστρέφουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα καλό θα είναι, λοιπόν, να λάβουμε τα μέτρα μας διότι ΔΕΝ κινδυνεύεις από ιούς-βακτήρια-μύκητες, αλλά από το εξασθενισμένο ανοσοποιητικό σύστημα 

Για τα προβλήματα του άγχους και του στρες που μπορεί να διακατέχεστε κάποιοι και σας “φρενάρουν”, μπορούν να σας βοηθήσουν:

– Τα Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα,

τα οποία μειώνουν τα επίπεδα άγχους περίπου σε ποσοστό 20% αλλά και τη φλεγμονή σε υγιείς ανθρώπους. Τα ω-3 , επίσης είναι απαραίτητα για την κανονική ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού. Ακόμη το DHA μαζί με το αραχιδονικό οξύ, που περιέχονται στα ω 3, σε μεγάλες ποσότητες, απαιτούνται για την ανάπτυξη του νευρικού ιστού, ειδικά για την κυτταρική διαφοροποίηση και τη δημιουργία των νευρικών συνάψεων. και

– η βαλεριάνα,

η οποία χρησιμοποιείται για πάνω από 1.000 έτη και είναι γνωστή παγκοσμίως η δυνατότητά της να χαλαρώνει το κεντρικό νευρικό σύστημα και να προωθεί τα συναισθήματα ηρεμίας για ήπιο ύπνο και ελάττωση της νευρικής υπερέντασης, καθώς και να μειώνει τα επίπεδα ανησυχίας και άγχους.
Αντίθετα από ότι πιστεύεται η βαλεριάνα ΔΕΝ είναι υπνωτικό και ΔΕΝ κοιμίζει, απλώς χαλαρώνει και έτσι έρχεται με μεγαλύτερη ευκολία ο ύπνος!

Τα δύο παραπάνω ΦΥΣΙΚΆ ιάματα ΔΕΝ θα πάρουν ως δια μαγείας μακρυά το άγχος ή τον θυμό, αλλά θα ηρεμήσουν εσάς και το νευρικό σας σύστημα, ώστε να μπορέσετε να δείτε τα πράγματα πιο ξεκάθαρα και να τα ξεπεράσετε με τις δικές σας δυνάμεις και με περισσότερη ηρεμία, αντιμετωπίζοντάς τις δύσκολες καταστάσεις που διανύετε ως μία ευκαιρία για αλλαγή και όχι ως κάτι δυσάρεστο που δύναται να σας αρρωστήσει!

Για παραγγελίες ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ή μπορείτε να επικοινωνήσετε στο μέιλ life@proionta-tis-fisis.com  Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία

Δείτε ακόμη: Σταματήστε να ωραιοποιείτε την καραντίνα-Δημιουργείται μια σοβαρή κρίση Ψυχικής Υγείας η οποία δύναται να επιδεινωθεί με απρόβλεπτες προεκτάσεις

Δίκτυο Διαλόγου, Έρευνας και Ανάλυσης για τη Δημόσια Υγεία (ΔΙΔΕΑΔΥ)

Γιάννης Ιωαννίδης: «Το lockdown σκοτώνει περισσότερες ζωές από ό, τι σώζει» 

Καθηγητής Δ.Κούβελας: Τα lockdown απειλούν άμεσα την υγεία του πληθυσμού 

Κοροναϊός: Εκστρατεία κατά του lockdown από επιστήμονες του Χάρβαρντ, της Οξφόρδης και του Στάνφορντ 

Γιάννης Ιωαννίδης: Lockdown σημαίνει έλλειψη στρατηγικής, τι αποκαλύπτει η θνητότητα  

Κούβελας: Ένα παγκόσμιο πείραμα με προπληρωμένα εμβόλια και αποποίηση ευθυνών για τις φαρμακευτικές 

Πως μία ήπια προς μέτρια επιδημία αναδεικνύεται σε κορυφαίο πρόβλημα  Ρεκόρ κατάθλιψης στην Ελλάδα: Δυσβάσταχτες οι επιπτώσεις του lockdown στην ψυχική υγεία


Οι συνταγές λειτουργούν στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής και μιας γενικότερης αλλαγής του τρόπου ζωής, από τον οποίο προέκυψαν εξ αρχής τα παραπάνω περιγραφόμενα προβλήματα υγιείας.


Η σελίδα έχει πληροφοριακό χαρακτήρα με στόχο να γίνει το έναυσμα για περαιτέρω έρευνα. Συμβουλεύεστε πάντα το γιατρό σας.
Η χρήση όσων αναφέρονται είναι αποκλειστικά και μόνον δική σας ευθύνη.



Σχόλια σε greeklish, με ενσωματωμένα links, με υβριστικό ή απαξιωτικό περιεχόμενο καθώς και σχόλια με διαφήμιση προϊόντων δε θα δημοσιεύονται.


Πρόσφατα σχόλια