Λιπαρά Κεραμίδια-Ceramides: Ισχυρός προγνωστικός δείκτης για καρδιαγγειακές παθήσεις
Φάρμακα που στοχεύουν λιπίδια που ονομάζονται κεραμίδια μπορεί να έχουν δυνατότητες για τη θεραπεία καρδιομεταβολικών νόσων, υποστηρίζει ένα άρθρο ανασκόπησης που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Trends in Pharmacological Sciences.
Οι συγγραφείς συνοψίζουν στοιχεία που υποστηρίζουν μια ισχυρή σχέση μεταξύ των κεραμιδίων και μιας σειράς ασθενειών σε ζώα και ανθρώπους και τα συγκρίνουν με τις δεκαετίες δεδομένων που οδήγησαν στη δημιουργία φαρμακευτικών προϊόντων που μειώνουν τη χοληστερόλη, τις στατίνες.
Υπάρχουν δύο ειδών λιπίδια που σχετίζονται με τις καρδιακές προσβολές.
- Το ένα είδος είναι γνώριμο, η χοληστερόλη και το άλλο είναι αναδυόμενο,
- τα κεραμίδια, που μπορεί να είναι ακόμη καλύτερος προγνωστικός παράγοντας για την καρδιαγγειακή νόσο.
Επιπλέον, τα κεραμίδια σχετίζονται με τον διαβήτη τύπου 2 και την καρδιακή ανεπάρκεια.
Από την άλλη μεριά, τα κεραμίδια, ένα σημαντικό συστατικό του δέρματος, και γι’ αυτό χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά προϊόντα. Ενυδατώνουν και να αναζωογονούν επιδερμίδα. Αλλά ενώ μπορεί να κάνουν τις ρυτίδες να φαίνονται λιγότερο, δεν είναι καλό να είναι σε υψηλή συγκέντρωση στο αίμα.
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Utah Health βρήκαν πρόσφατα ότι τα άτομα με υψηλά επίπεδα κεραμιδίων στο αίμα τους έχουν τουλάχιστον τρεις ή τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο από εκείνους με τα χαμηλότερα επίπεδα αυτών των λιπιδίων στο αίμα τους.
Όπως η χοληστερόλη, τα κεραμίδια είναι κολλώδη, λιπαρά μόρια που βοηθούν στη διατήρηση των κυτταρικών μεμβρανών και στην εκτέλεση άλλων κρίσιμων εργασιών για τη διατήρηση της ζωής.
Σε υπερβολικές ποσότητες, και οι δύο ουσίες μπορούν να κάνουν κακό στην καρδιά, προάγοντας τη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στα αρτηριακά τοιχώματα. Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα, τα κεραμίδια ήταν πολύ πιο δύσκολο να ανιχνευθούν επειδή είναι 1.000 φορές λιγότερο άφθονα από τη χοληστερόλη.
(“Τροφή-Φάρμακο”: Ξεκαθαρίζουμε πως η χοληστερόλη είναι ΑΜΥΝΤΙΚΌΣ μηχανισμός του οργανισμού. Το πρόβλημα εντοπίζεται στον υπεύθυνο για την αύξησή της: Αυξημένη χοληστερίνη και σύνδεση με φλεγμονές)
Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Γιούτα ανακάλυψαν ότι ένα νέο τεστ, το οποίο βασίστηκε στη φασματομετρία μάζας για την απομόνωση μικροσκοπικών ποσοτήτων κεραμιδίων στο αίμα, ήταν καλύτερος προγνωστικός δείκτης για την παρουσία καρδιαγγειακών παθήσεων από τις μετρήσεις της LDL χοληστερόλης.
Επίσης, οι συγκεντρώσεις κεραμιδίων ήταν υψηλότερες σε εκείνους που είχαν προηγούμενο έμφραγμα ή αντίσταση στην ινσουλίνη ή διαβήτη τύπου 2. Βρήκαν ακόμη ότι τα κεραμίδια δεν συσχετίζονται στενά με τα τριγλυκερίδια.
Έτσι λένε ότι τα κεραμίδια είναι ένας ξεχωριστός και ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας νόσου.
«Έχουμε πολλά να κάνουμε αν πρόκειται να συνειδητοποιήσουμε τις δυνατότητες των θεραπειών που μειώνουν τα κεραμίδια», λέει ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης Scott Summers του University of Utah College of Health.
«Η ελπίδα μας με το άρθρο αυτό ήταν να συγκρίνουμε το σώμα της βιβλιογραφίας για τα κεραμίδια με αυτό της χοληστερόλης, προκειμένου να επισημάνουμε τα κρίσιμα κενά και τα αναδυόμενα ερωτήματα στον τομέα των κεραμιδίων. Βασικά, θέλουμε να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερα εργαστήρια που μελετούν αυτά τα σημαντικά μόρια».
Μία από τις πιο ευρέως συνταγογραφούμενες κατηγορίες φαρμάκων είναι οι στατίνες, οι οποίες αναστέλλουν τη σύνθεση της χοληστερόλης στο συκώτι για την πρόληψη της στεφανιαίας νόσου. Οι στατίνες μειώνουν επίσης τα επίπεδα άλλων λιπιδίων στο αίμα, όπως τα κεραμίδια.
Σε σύγκριση με όσα γνωρίζουμε για τη χοληστερόλη, πολύ λιγότερα είναι γνωστά για τον ρόλο των κεραμιδίων στις ασθένειες. Αλλά γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι τα κεραμίδια συνδέονται με ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων υγείας.
Ξέρουμε όμως πως οι στατίνες, κάθε άλλο παρά αθώες είναι, Στατίνες: Τα φάρμακα για την χοληστερόλη ΔΕΝ προλαμβάνουν την καρδιοπάθεια~Η απόκρυψη στοιχείων
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει ότι τα κεραμίδια είναι αυτόνομοι βιοδείκτες καρδιαγγειακών παθήσεων, ανεξάρτητα από τη χοληστερόλη. Τα κεραμίδια προβλέπουν έντονα τα μείζονα καρδιαγγειακά συμβάντα, συμπεριλαμβανομένου του θανάτου λόγω στεφανιαίας νόσου και του οξέος στεφανιαίου συνδρόμου.
Στεφανιαία νόσος: Παράγοντες κινδύνου-Διατροφή-Αντιμετώπιση
Αυτά τα αποτελέσματα έχουν αναπαραχθεί σε όλο τον κόσμο σε διάφορες χώρες και εθνότητες, υπογραμμίζοντας τη στιβαρή φύση της σχέσης. Σε αντίθεση με τη χοληστερόλη, τα κεραμίδια έχουν επίσης συνδεθεί με μεταβολικές καταστάσεις όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη και ο διαβήτης.
Υπερβολική εναπόθεση λιπιδίων σε μη λιπώδη όργανα, όπως τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και η καρδιά, συμβάλλει στην ανάπτυξη των καρδιαγγειακών διαταραχών.
Σε υγιείς ιστούς, τα ελεύθερα λιπαρά οξέα μεταβολίζονται μέσω της β-οξείδωσης για παραγωγή ATP (ενέργειας).
Όταν η κατανάλωση θερμίδων είναι υπερβολική, τα ελεύθερα λιπαρά οξέα πακετάρονται σε ένα μόριο γλυκερόλης και αποθηκεύονται ως τριγλυκερίδια με ασφάλεια σε σταγονίδια λιπιδίων εντός των λιποκυττάρων.
υπόψιν Τα τριγλυκερίδια είναι λίπος στο αίμα που οφείλεται στην… ζάχαρη
Μερικές φορές όμως αυτά τα βιοχημικά μονοπάτια γίνονται κορεσμένα, που σημαίνει ότι τα λιπίδια αρχίζουν να βρίσκονται σε όργανα που δεν θα έπρεπε (αυτό είναι το έκτοπο λίπος), π.χ. στο συκώτι, το πάγκρεας την καρδιά, τους μύες και στα αιμοφόρα αγγεία.
Η εναπόθεση έκτοπου λίπους διαταράσσει την καρδιά και την λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, οδηγώντας σε καρδιακές ασθένειες όπως είναι η καρδιακή ανεπάρκεια. Η εναπόθεση στο συκώτι και το πάγκρεας σχετίζεται με τον διαβήτη τύπου 2.
Ενδοκοιλιακό λίπος: Γιατί το αυξημένο σπλαχνικό λίπος είναι επικίνδυνο;
Τα κεραμίδια μπορούν να συσσωρευτούν επίσης στις μεμβράνες των μιτοχονδρίων και αυτό φαίνεται πως συνδέεται με ασθένειες.
Η έρευνα στα ζώα παρέχει στοιχεία για μια αιτιώδη σχέση με ασθένειες και αποκαλύπτει πιθανούς μηχανισμούς ασθένειας. Για παράδειγμα, η μείωση των κεραμιδίων μέσω γενετικών ή φαρμακολογικών παρεμβάσεων προλαμβάνει τις καρδιαγγειακές παθήσεις και τον διαβήτη τύπου 2 στα τρωκτικά.
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα κεραμίδια μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του αποθηκευμένου λίπους, μείωση της χρήσης γλυκόζης και χαμηλότερη μιτοχονδριακή αποτελεσματικότητα -χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου.
Τελικά, αυτές οι μεταβολικές αλλαγές μπορεί να οδηγήσουν σε προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο των βήτα κυττάρων του παγκρέατος, οδηγώντας έτσι τον διαβήτη τύπου 2.
Μεταβολικό σύνδρομο: Τι είναι, αιτίες και θεραπεία
Τι ξέρουμε για τα κεραμίδια
Τα κεραμίδια είναι μια μορφή τοξικού λίπους και μπορούν να θεωρηθούν επιζήμια σχεδόν όσο η χοληστερόλη. Παράγονται με την κατανάλωση πάρα πολλών θερμίδων και επίσης λόγω φλεγμονής στο σώμα ενός ατόμου.
(“Τροφή-Φάρμακο”: Επαναλαμβάνω, η χοληστερόλη ΔΕΝ είναι τοξική. Είναι μία φυσιολογική ουσία απολύτως απαραίτητη για τον οργανισμό μας. Τα προβλήματα ξεκινάνε όταν αυξάνεται και μένει μόνιμα αυξημένη.
Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να αντιμετωπίσουμε την ΑΙΤΊΑ της αύξησης και ΌΧΙ αυτό που μας προστατεύει: Αυξημένη χοληστερίνη και σύνδεση με φλεγμονές)
Όταν τα επίπεδα των κεραμιδίων στο αίμα είναι πολύ υψηλά, μπορεί να οδηγήσουν σε αντίσταση στην ινσουλίνη, διαβήτη τύπου 2 και καρδιακές παθήσεις. Οι ερευνητές έχουν δει σε τρωκτικά ότι αν μπλοκάρουν την παραγωγή κεραμιδίων, αποτρέπεται η ανάπτυξη ασθενειών.
Σε ένα πρόσφατο άρθρο ανασκόπησης, ο Summers και άλλοι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα βρήκαν ότι:
Το πρόβλημα με τα κεραμίδια δεν είναι μόνο η ποσότητά τους, αλλά και το πού βρίσκονται. Όταν ένα άτομο πάσχει από καρδιακή ή μεταβολική νόσο, έχει την τάση να συσσωρεύει κεραμίδια σε πολλούς ιστούς, συμπεριλαμβανομένων των αιμοφόρων αγγείων και της καρδιάς.
Μπορούν να μετρηθούν τα επίπεδα κεραμιδίων στο αίμα ενός ατόμου για να υπολογιστεί καλύτερα ο καρδιακός κίνδυνος. Tα κυκλοφορούντα επίπεδα κεραμιδίου είναι αυξημένα σε άτομα με
- παχυσαρκία,
- διαβήτη,
- καρκίνο,
- ηπατική στεάτωση,
- υπέρταση,
- καρδιακή ανεπάρκεια ή
- αθηροσκλήρωση.
Η διαγνωστική δύναμη των επιπέδων των κεραμιδίων στο αίμα φαίνεται να είναι παρόμοια με αυτά των επιπέδων της LDL χοληστερόλης.
Σε ποντίκια και αρουραίους, όταν οι ερευνητές σταμάτησαν την παραγωγή κεραμιδίων, τότε αποτράπηκε η ανάπτυξη ασθενειών όπως ο διαβήτης και η υψηλή αρτηριακή πίεση.
Τα κεραμίδια μπορούν να μειώσουν την ποσότητα ινσουλίνης που μπορεί να παράγει ή να χρησιμοποιήσει ένα σώμα, βλάπτοντας τον τρόπο που τα κύτταρά μας παράγουν ενέργεια, δημιουργώντας ίνωση και προκαλώντας κυτταρικό θάνατο.
Είναι η γλυκαγόνη που οδηγεί σε αντίσταση στην ινσουλίνη και διαβήτη;
Μια μελέτη έχει βρει ότι η διατροφική φρουκτόζη διεγείρει την παραγωγή κεραμιδίων.
«Πρόσφατες μελέτες αποκαλύπτουν ότι τα κυκλοφορούντα επίπεδα κεραμιδίων συσχετίζονται ισχυρά με μελλοντικά καρδιαγγειακά συμβάντα όπως καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό», αναφέρει ο Summers.
«Μελέτες σε τρωκτικά δείχνουν ότι τα κεραμίδια θα μπορούσαν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις». Και προσθέτει: «Τα κεραμίδια μπορεί να αποδειχθούν τόσο επιβλαβή όσο η χοληστερόλη, καθώς προκαλούν ένα μη επικαλυπτόμενο φάσμα ελαττωμάτων των ιστών και τελικά προκαλούν κυτταρικό θάνατο», λέει ο Summers.
Παρά τα συσσωρευμένα στοιχεία, πολλά ερωτήματα παραμένουν.
Επί του παρόντος, υπάρχει έλλειψη δεδομένων για την υποστήριξη συγκεκριμένων κλινικών συστάσεων. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να κατανοηθούν οι γενετικές ανωμαλίες που οδηγούν σε υψηλά επίπεδα κεραμιδίων και πώς τα κεραμίδια βλάπτουν τα κύτταρα και τους ιστούς.
Η απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις μπορεί να ρίξει φως σε πιθανές θεραπευτικές προσεγγίσεις για την ασφαλή και αποτελεσματική μείωση των κεραμιδίων και τη θεραπεία των καρδιομεταβολικών νόσων. «Ας ελπίσουμε ότι η βοήθεια είναι στον ορίζοντα, είτε με τον τρόπο νέων θεραπευτικών μεθόδων είτε νέων διατροφικών συστάσεων», λέει ο Summers.
Δείτε ακόμη: Ομοκυστεΐνη: Προγνωστικός δείκτης αθηρωμάτωσης και καρδιαγγειακών επεισοδίων
Λιποπρωτεϊνική Φωσφολιπάση Α2: Δείκτης φλεγμονής στα τοιχώματα των αρτηριών
Οι βασικοί “δείκτες” που φανερώνουν την υγεία μας
Πηγή: www.healthyliving.gr – Cholesterol – the devil you know; ceramide – the devil you don’t, Trends in Pharmacological Sciences, DOI: 10.1016/j.tips.2021.10.001. Λιπαρά Κεραμίδια-Ceramides: Ισχυρός προγνωστικός δείκτης για καρδιαγγειακές παθήσεις
