Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή: Σημάδια και συμπτώματα
Η ψυχαναγκαστική διαταραχή (Obsessive-Compulsive Disorder – OCD) είναι μια κοινή και χρόνια διαταραχή, στην οποία ένα άτομο έχει ανεξέλεγκτες, επαναλαμβανόμενες σκέψεις (ιδεοληψίες) και συμπεριφορές (ψυχαναγκασμούς) που το κάνουν να έχει την ανάγκη να τις επαναλαμβάνει ξανά και ξανά. Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή: Σημάδια και συμπτώματα
Αυτές οι ιδεοληψίες και οι καταναγκασμοί είναι που δίνουν στην συγκεκριμένη ψυχική πάθηση και την ονομασία Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ).
Σημάδια και συμπτώματα
Τα άτομα με ΙΨΔ μπορεί να έχουν εμμονές, καταναγκασμούς, ή και τα δύο. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάζουν όλες τις πτυχές της ζωής τους, όπως η εργασία, το σχολείο και οι προσωπικές τους σχέσεις.
Οι εμμονές είναι επαναλαμβανόμενες σκέψεις, ορμές, ή νοητικές εικόνες, που προκαλούν άγχος στο άτομο. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Φόβος μόλυνσης ή φόβος για μικρόβια
- Ανεπιθύμητες, απαγορευμένες, ή ταμπού σκέψεις, που αφορούν το φύλο, τη θρησκεία και την σωματική ακεραιότητα
- Επιθετικές σκέψεις απέναντι στους άλλους ή στον εαυτό του
- Το να πρέπει να διατηρεί τα αντικείμενα σε συμμετρική ή “τέλεια” διάταξη
Οι ψυχαναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, όπου το άτομο με ΙΨΔ νιώθει την παρόρμηση να τις κάνει ως αντίδραση/απάντηση/απόκριση σε κάποια έμμονη σκέψη.
Οι πιο συνήθεις καταναγκασμοί περιλαμβάνουν:
Υπερβολική καθαριότητα ή/και πλύσιμο των χεριών
Τοποθέτηση και διάταξη των αντικειμένων με ένα συγκεκριμένο, ακριβή τρόπο
Όταν επανειλημμένα ελέγχει κάποια πράγματα, όπως ο κατ’ επανάληψη έλεγχος για το αν μια πόρτα είναι κλειδωμένη, ή για το αν ο φούρνος/θερμοσίφωνας είναι εκτός λειτουργίας
Ψυχαναγκαστική καταμέτρηση
Δεν είναι όλα αυτά τα “τελετουργικά”, ή συνήθειες, συμπτώματα καταναγκασμού. Σχεδόν ο καθένας μας θα ελέγξει κάποια πράγματα δύο και τρεις φορές ακόμα για να σιγουρευτεί για κάτι. Αλλά ένα άτομο με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή συνήθως:
- Δεν μπορεί να ελέγξει τις σκέψεις, ή τις συμπεριφορές του, ακόμη και όταν αναγνωρίζει ότι αυτές οι σκέψεις, ή συμπεριφορές είναι, πράγματι, υπερβολικές
- Ξοδεύει τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα βυθισμένο σε αυτές τις σκέψεις, ή τις συμπεριφορές
- Δεν παίρνει ευχαρίστηση όταν εκτελεί αυτές τις συμπεριφορές, ή τις τελετουργίες, αλλά μπορεί να αισθάνεται σύντομη ανακούφιση από το στρες/άγχος που του προκαλούν οι σκέψεις για να τις εκτελέσει
- Έχει σημαντικά προβλήματα στην καθημερινή του ζωή, εξαιτίας αυτών των σκέψεων, ή συμπεριφορών
Ορισμένα άτομα με ΙΨΔ έχουν επίσης και κάποιο “τικ”.
Τα κινητικά τικ είναι ξαφνικές, σύντομες, επαναλαμβανόμενες κινήσεις, όπως το να ανοιγοκλείνουν το μάτι (ή άλλες κινήσεις των ματιών), οι μορφασμοί του προσώπου, το ανασήκωμα των ώμων και το τίναγμα του κεφαλιού. Τα πιο συνήθη φωνητικά τικ περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενο “καθαρισμό” του λαιμού και η επαναλαμβανόμενη εισπνοή από την μύτη “σαν να μυρίζει κάτι”.
Τα συμπτώματα μπορεί “να έρχονται και να φεύγουν”, να μειωθούν με την πάροδο του χρόνου, ή και να επιδεινωθούν. Τα άτομα με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους με την αποφυγή καταστάσεων που τους προκαλούν εμμονές, ή να επιχειρήσου να βρουν βοήθεια σε κάποια φάρμακα (πάντα σε συνεννόηση με το γιατρό τους) για να ηρεμήσουν.
Αν και οι περισσότεροι ενήλικες με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή αναγνωρίζουν ότι αυτό που κάνουν δεν έχει νόημα, ορισμένοι ενήλικες και τα περισσότερα παιδιά δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι η συμπεριφορά τους είναι έξω από τα συνηθισμένα.
Δείτε ακόμη: Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή ψυχαναγκασμός: Αιτίες και συμπτώματα
