Άρκευθος: Ιδιότητες και πως χρησιμοποιείται
Βιότοπος – περιγραφή Άρκευθος: Ιδιότητες και πως χρησιμοποιείται
Η λατινική του ονομασία είναι Juniperus communis (Ιουνίπερος ο κοινός – Άρκευθος ο κοινός). Οι άλλες ονομασίες αυτού του βοτάνου είναι Κεδρόμηλα, Αγριοκυπαρίσσι, Κέντρο, Κέθρο και Βένιο.
Είναι γνωστός σε όλο τον κόσμο. Στη χώρα μας τον συναντούμε σε Θεσσαλία, Πελοπόννησο και Δυτική Μακεδονία και τον συναντούμε σε ξερά και βραχώδη εδάφη, σε ξέφωτα δασών, χέρσους τόπους και λιβάδια.
Πρόκειται για αειθαλές δενδρύλλιο που φτάνει σε ύψος τα 3 μέτρα. Τα κλαδιά του είναι απλωτά ή όρθια και τα φύλλα του κοντά και αγκαθωτά. Τα άνθη του είναι κίτρινα, πολύ μικρά και διακρίνονται σε αρσενικά και θηλυκά και φυτρώνουν σε διαφορετικά φυτά Ο καρπός του τον πρώτο χρόνο μοιάζει με πράσινη ράγα και τον δεύτερο χρόνο έχει χρώμα μαύρο-κυανό.
Αναπτύσσονται σε κάθε καλά στραγγιζόμενο, ουδέτερο ή αλκαλικό, ακόμη και ξηρό έδαφος σε ηλιόλουστες και ημισκιασμένες θέσεις. Φυτεύονται κυρίως σε βραχόκηπους και σε ομάδες για εδαφοκάλυψη. Έχει χαρακτηριστική αρωματική μυρωδιά και χρησιμοποιείται σαν καρύκευμα και για τον αρωματισμό οινοπνευματωδών ποτών και άλλων τύπων ηδύποτων.
Συστατικά-χαρακτήρας
Ο Άρκευθος περιέχει άφθονο αιθέριο έλαιο που περιέχει μονοτερπένια και υπερτερπενικό άλας, ιμβερτοσάκχαρο, γλυκοσιδικές φλαβόνες, ρητίνη, τανίνη και οργανικά οξέα. Έχει δριμεία γεύση, ελαφρώς γλυκόπικρη και είναι καυτό και ξηρό. Πρακτικά θεωρείται απρόσβλητο από έντομα, λόγω της μεγάλης παρουσίας ελαίων.
Ιστορικά στοιχεία
Το συναντούμε σε γραπτά κείμενα 3500 χρόνια πριν. Αρκετές φαρμακευτικές συνταγές επιβίωσαν σε αιγυπτιακούς παπύρους που χρονολογούνται από το 1500 π.Χ. Από παλιά ο Άρκευθος συνδεόταν με τελετουργική κάθαρση και καιγόταν στα ιερά στις τελετές εξαγνισμού.
Στην κεντροευρωπαϊκή λαϊκή ιατρική, το έλαιο από τους ραγοστρόβιλους θεωρούνταν πανάκεια για τον τύφο, τη χολέρα, τη δυσεντερία, τη ταινία και άλλες νόσους που συνδέονταν με τη φτώχεια.
Άνθιση – συλλογή – χρησιμοποιούμενα μέρη
Ανθίζει Μάιο και Ιούνιο. Για τις θεραπευτικές ιδιότητες χρησιμοποιούνται οι ξηροί ώριμοι καρποί. Αυτοί συλλέγονται το Φθινόπωρο, όταν είναι ώριμοι αλλά δεν έχουν συρρικνωθεί. Ξηραίνονται αργά στη σκιά για να μην χάσουν το έλαιο που περιέχουν.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Από το παρελθόν το φυτό είναι γνωστό ότι φέρνει μακροζωία αφού το αφέψημα του προσφέρει ζωτικότητα στον οργανισμό μας. Η άρκευθος είναι γνωστή για την θετική δράση της στην όρεξη αλλά και στην πέψη, στους κολικούς και στις λειτουργίες του στομάχου, επίσης είναι πολύ καλό διουρητικό με αντισηπτική δράση στην περιοχή του ουροποιητικού, προσοχή όμως σε περιπτώσεις που συνυπάρχουν παθήσεις των νεφρών, δεν συνιστάται η χρήση της.
Δρα ως διουρητικό, αντισηπτικό, άφυσο και αντιρρευματικό. Είναι εξαιρετικό αντισηπτικό για παθήσεις όπως η κυστίτιδα. Το αιθέριο έλαιο που περιέχουν οι καρποί, είναι ισχυρό διεγερτικό των νεφρικών νεφρώνων και για τον λόγο αυτό η χρήση τους πρέπει να αποφεύγεται στις νεφρικές παθήσεις.
Η πικρή δράση του βοηθά στην πέψη και καταπραΰνει το φυσώδη κολικό. Χρησιμοποιείται στους ρευματισμούς και στην αρθρίτιδα. Εξωτερικά καταπραΰνει τον πόνο στις αρθρώσεις και τους μύες καθώς η επάλειψη με αραιωμένο αιθέριο έλαιο αρκεύθου βοηθάει στην αποβολή των άχρηστων ουσιών από τους ιστούς, λόγω της ελαφράς θερμαντικής του δράσης.
Δεν επιτρέπεται επίσης η χρήση του αν υπάρχει βλάβη νεφρών.
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό της, είναι ότι λειτουργεί και ως εμμηναγωγό, είναι διεγερτικό της μήτρας και αυξάνει την αιμορραγία στην περίοδο, για αυτό όμως πρέπει να αποφεύγεται η χρήση της κατά την εγκυμοσύνη και όταν υπάρχει αρκετή απώλεια αίματος κατά την έμμηνη ρύση.
Άλλες χρήσεις
Είναι πολύ χρήσιμο στην ιατρική, ζαχαροπλαστική, μαγειρική και αρωματοποιία. Οι καρποί του έχουν μία γλυκόπικρη γεύση και ευχάριστο πικάντικο άρωμα, που το κάνει κατάλληλο στο αρωματισμό των τροφών και αλκοολούχων ποτών, ιδιαίτερα του τζιν και λικέρ.
Χρησιμοποιούνται επίσης στη μαγειρική για αρωματισμό διαφόρων σαλτσών και στη φαρμακευτική ως διουρητικό. Χρησιμοποιούμενα μέρη του φυτού είναι οι αποξηραμένοι καρποί, ο φλοιός, μερικές φορές και το ξυλώδες μέρος και οι βλαστοί με τα φύλλα. Οι καρποί περιέχουν αιθέρια έλαια τα οποία δρουν ως διουρητικά. Διεγείρουν την έκκριση των γαστρικών υγρών.
Παρασκευή και δοσολογία
Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι καυτό νερό σε 1 κουταλιά του τσαγιού καρπούς που έχουμε συνθλίψει ελαφρά και το αφήνουμε 20 λεπτά. Πίνουμε ένα φλιτζάνι πρωί και βράδυ. Για τη θεραπεία των χρόνιων ρευματισμών, η αγωγή αυτή πρέπει να συνεχισθεί για 4-6 εβδομάδες την Άνοιξη και το Φθινόπωρο.
Προφυλάξεις
Δεν το λαμβάνουμε εσωτερικά, πέραν των 6 εβδομάδων χωρίς διακοπή για να μην προκαλέσουμε ερεθισμό των νεφρών.
Δείτε ακόμη: Βότανα: Τρόπος παρασκευής, ενδείξεις και δόσεις
Έχεις το αιθέριο έλαιο; Δες ποιες ασθένειες βελτιώνει
Στοιχεία από:
enallaktikidrasi.com
www.herb.gr
