Τα είδη του τσαγιού και οι ιδιότητές τους
Αποκωδικοποιούμε τα χρώματα του τσαγιού και μαθαίνουμε μυστικά για να το απολαμβάνουμε στο έπακρο!
Μαύρο ή πράσινο; Έχει καφεΐνη ή όχι; Βοηθά τελικά στο αδυνάτισμα; Ποια είναι τα ευεργετικά στοιχεία της κάθε ποικιλίας; Βυθιζόμαστε στα γευστικά και διατροφικά μυστικά που κρύβει το κάθε τσάι και μαθαίνουμε ποιο είδος είναι ιδανικό για την κάθε μας ανάγκη.
Το τσάι αποτελεί το πιο δημοφιλές ρόφημα στον κόσμο, μετά το νερό.
Ναι, το τσάι περνά σε κατανάλωση ακόμη και τον πολυαγαπημένο σας καφέ. Νομίζετε ότι το τσάι εξαντλείται σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό; Λάθος! Το τσάι είναι πολύ περισσότερα από αυτό και έχει μεγάλο ενδιαφέρον να τα ανακαλύψουμε.
Διαφορετικά χρώματα, διαφορετικές περιεκτικότητες σε καφεΐνη, διαφορετικά επίπεδα βιταμινών και αντιοξειδωτικών: έχει όλα εκείνα τα διατροφικά χαρακτηριστικά που το καθιστούν έναν θησαυρό για την υγεία μας, ένα ολόκληρο οπλοστάσιο ωφέλιμων στοιχείων, που το κάνουν εκτός από απολαυστικό, και απαραίτητο.
Ποιες διαφορές έχει όμως κάθε είδος τσαγιού; Πόσο διαφορετικό είναι τελικά το πράσινο από το μαύρο τσάι, ποιο έχει την λιγότερη καφεΐνη, ποιο μας βοηθά όταν είμαστε κρυωμένοι, ποιο όταν θέλουμε να αδυνατίσουμε και ποιο μας χαλαρώνει; Επιχειρούμε μια… «ανάλυση» στα φύλλα του τσαγιού, για να γνωρίζουμε ποιο τσάι ταιριάζει σε κάθε περίσταση και κάθε ανάγκη.
Τα φύλλα και ο αυτοκράτορας
Το τσάι ανακαλύφτηκε μάλλον τυχαία. Ο θρύλος λέει ότι την ώρα που ο κινέζος αυτοκράτορας Σεν Νουνγκ έβραζε νερό, ένα αεράκι παρέσυρε φύλλα από έναν κοντινό θάμνο και αυτά κατέληξαν μέσα στο μαγειρικό σκεύος.
Πριν το πάρει είδηση κανείς, τα φύλλα άρχισαν να χρωματίζουν το νερό, αναδίδοντας ένα γλυκό άρωμα. Κάπως έτσι, ο κινέζος αυτοκράτορας δοκίμασε το 2737 π.κ.χ. το πρώτο φλιτζάνι τσάι, το οποίο έμελλε να γίνει αγαπημένη συνήθεια απ’ άκρη σ’ άκρη του πλανήτη μέσα στους επόμενους αιώνες.
*Τα είδη του τσαγιού
Τα πιο διαδεδομένα είδη, τα οποία μπορείτε εύκολα να βρείτε και στην Ελλάδα, είναι το λευκό, το πράσινο, το μαύρο τσάι, το τσάι oolong και το κόκκινο. Όλα τα είδη (εκτός από το κόκκινο) προκύπτουν από την επεξεργασία των φύλλων του φυτού Camellia sinensis, και ο διαχωρισμός τους οφείλεται κυρίως στο διαφορετικό ποσοστό οξείδωσης στο οποίο υποβάλλονται τα φύλλα – για παράδειγμα το μαύρο τσάι είναι το περισσότερο οξειδωμένο από όλα.
Μόνο το κόκκινο τσάι προέρχεται από το νοτιοαφρικανικό φυτό Rooibos (επιστημονική ονομασία Aspalathus linearis), που στη γλώσσα Αφρικάανς σημαίνει «κόκκινος θάμνος».
*Τα SOS του τσαγιού
Σε γενικές γραμμές, η κατανάλωση τσαγιού θεωρείται ευεργετική για την υγεία και την μακροζωία, χάρη στα αντιοξειδωτικά, τα φλαβονοειδή, τις πολυφαινόλες και τις κατεχίνες που περιέχει, όλα τους στοιχεία με ευεργετική συμβολή στον οργανισμό μας, που θα γνωρίσουμε παρακάτω… γουλιά προς γουλιά.
Να σημειώσουμε επίσης πως πρόκειται για ένα από τα πιο οικονομικά ροφήματα στον κόσμο, καθώς ελάχιστη ποσότητα φύλλων τσαγιού αποδίδουν πολλές δεκάδες φλιτζάνια τσάι – ανάλογα πάντα με την ποικιλία.
*Λευκό τσάι
Πρόκειται για το λιγότερο επεξεργασμένο, και γι’ αυτό πιο ελαφρύ και απαλό στην γεύση τσάι. Ακριβώς εξαιτίας της ελάχιστης επεξεργασίας (μαζεύονται απευθείας τα «μπουμπούκια» του φυτού), διαθέτει τα υψηλότερα ποσοστά αντιοξειδωτικών ουσιών, γεγονός που το καθιστά «όπλο» ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες καταστρέφουν το γενετικό υλικό.
Συλλέγεται μόνο λίγες ημέρες κάθε χρόνο, στην αρχή της Άνοιξης, και στη συνέχεια αποξηραίνεται χωρίς να οξειδωθεί, γι’ αυτό και είναι πιο ακριβό.
Γερμανική έρευνα έδειξε πως το εκχύλισμα λευκού τσαγιού παίζει σημαντικό ρόλο στην αποφυγή της συσσώρευσης λιποκυττάρων στον λιπώδη ιστό – με άλλα λόγια στην λιποδιάλυση.
Η πρόληψη εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, του στομάχου και του λεπτού εντέρου λόγω των φλαβονοειδών που περιέχονται στο λευκό τσάι, και η μείωση της χοληστερόλης χάρη στις κατεχίνες είναι μερικές ακόμη από τις ευεργετικές του δράσεις.
Το λευκό τσάι είναι επίσης
αντιβακτηριακός και αντιϊκός παράγοντας που προστατεύει από διάφορους μολυσμαντικούς οργανισμούς, θωρακίζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ ίσως να μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα σε άτομα φορείς του ιού HIV.
Επιπρόσθετα, λόγω του ότι το τσάι περιέχει μικρές ποσότητες φθορίου συμβάλλει στη διατήρηση του σμάλτου των δοντιών, ενώ παράλληλα βοηθά στην πρόληψη πλάκας και τερηδόνας.
Επιπλέον, σύμφωνα με δημοσίευμα του iatronet.gr, το λευκό τσάι είναι βασικό συστατικό της διατροφής αντιγήρανσης, καθώς η υψηλή περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικά συστατικά αναστέλλει την καταστροφή και την εκφύλιση του ανθρώπινου DNA και συμβάλλει στην υγεία του δερματικού και άλλων ιστών.
Να σημειωθεί πως το λευκό τσάι διαθέτει τα χαμηλότερα επίπεδα καφεΐνης, ενώ έχει παρατηρηθεί πως μπορεί να έχει θετική επίδραση στην καταπολέμηση της κατάθλιψης, χάρη σε ουσίες που εισέρχονται στον εγκέφαλο και μειώνουν το πνευματικό και σωματικό στρες.
*Πράσινο τσάι
Το βαρύ πυροβολικό του τσαγιού έχει γίνει αντικείμενο χιλιάδων ερευνών, που διαπιστώνουν μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερα οφέλη τα οποία σχετίζονται με την κατανάλωσή του. Ελαφρώς πιο επεξεργασμένο από το λευκό τσάι, το πράσινο είναι εξαιρετικά πλούσιο σε αντιοξειδωτικά (περισσότερα από το μαύρο και το Oolong, αλλά λιγότερα από το λευκό), κυρίως κατεχίνες, με κυρίαρχη την επιγαλλοκατεχίνη.
Γενικά, το συγκεκριμένο είδος τσαγιού έχει μελετηθεί εκτενώς και οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν τις ευεργετικές του ιδιότητες, καθώς φαίνεται ότι συμβάλλει στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου και χοληστερίνης στο αίμα, προστατεύει από την αθηροσκλήρωση, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και έχει αντικαρκινικές ιδιότητες.
Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι οι Κινέζοι το χρησιμοποιούν ως φάρμακο για περισσότερα από 4.000 χρόνια. Επιπλέον, έχει πολύ μικρή περιεκτικότητα σε καφεΐνη και τεΐνη.
Πιο συγκεκριμένα, ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες έρευνες υποδεικνύουν τα εξής:
-Η συχνή κατανάλωση πράσινου τσαγιού έχουν μικρότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν καρδιαγγειακές παθήσεις και ορισμένους τύπους καρκίνου.
-Συγκεκριμένα, οι ουσίες που περιέχουν, λέει ιαπωνική έρευνα, ενδεχομένως καταπολεμούν τα βακτήρια που σχετίζονται με τον καρκίνο του στομάχου.
αλλά και του μαστού: Μανιτάρια και πράσινο τσάι “φρένο” στον καρκίνο του μαστού;
-Τα φλαβονοειδή που περιέχει μια κούπα τσάι είναι περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη υγιεινή τροφή (όπως τα φρούτα και τα λαχανικά) – πρόκειται για ουσίες με αντιοξειδωτική και αντικαρκινική λειτουργία.
-Χάρη στις κατεχίνες που περιέχει, βοηθά σε προγράμματα ελέγχου ή απώλειας βάρους.
-Συμβάλλει στην αύξηση της πυκνότητας των οστών, κάτι που το καθιστά σύμμαχο ενάντια στην οστεοπόρωση.
-Υπάρχουν ερευνητικές ενδείξεις για την δράση του πράσινου τσαγιού ενάντια στην φθορά των εγκεφαλικών κυττάρων, κάτι που επίσης βοηθά στην αντιμετώπιση εγκεφαλικών και της νόσου του Alzheimer.
Για περισσότερα Πράσινο τσάι – Θεραπευτικές ιδιότητες.
Ποιο τσάι είναι Αντικαρκινικό, καρδιοπροστατευτικό και λιποδιαλυτικό ταυτόχρονα;
*Μαύρο τσάι
Πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα και πιο διαδεδομένα είδη τσαγιού στον κόσμο και έχει υποστεί την μεγαλύτερη επεξεργασία από όλα τα υπόλοιπα, γι’ αυτό και διαθέτει επιβλητική, πλούσια γεύση, που μάλιστα διατηρείται για ολόκληρα χρόνια αποθηκευμένο στο ντουλάπι μας.
Μαύρο αποκαλείται στην Δύση εξαιτίας του μαύρου χρώματος των φύλλων του μετά την επεξεργασία, ενώ στην Κίνα αποκαλείται «κόκκινο τσάι», εξαιτίας του χρώματος που χαρίζει στο ρόφημα.
Αυτός ο τύπος τσαγιού περιέχει τη μικρότερη ποσότητα κατεχινών (είδος φωτοχημικού που σχετίζεται με αρκετά οφέλη για την υγεία μας) εξαιτίας της μεγάλης διάρκειας επεξεργασίας. Παρά την επεξεργασία που υπόκειται, το μαύρο τσάι διατηρεί επαρκή ποσότητα αντιοξειδωτικών, τα οποία θωρακίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Το μαύρο τσάι περιέχει μεταξύ άλλων θειαρουμπιγίνες, αντιοξειδωτικά που ανήκουν στην ομάδα των πολυφαινολών, τα οποία, βάσει μελετών, εκδηλώνουν αντιφλεγμονώδη δράση και μπορούν να συμβάλλουν στον έλεγχο της υπερλιπιδαιμίας.
Μπορεί επίσης να μειώσει τα επίπεδα της «ορμόνης του στρες» (κορτιζόλης), ενώ έχει μελετηθεί και η θετική του επίδραση σε όσους πάσχουν από Parkinson, καθώς και σε όσους θέλουν να την προλάβουν. Συμπληρώστε, τέλος, και τις μελέτες που του αποδίδουν θετικές επιδράσεις ενάντια στον καρκίνο, την χοληστερίνη, την αρθρίτιδα, την κακή στοματική υγιεινή και την παχυσαρκία.
Σημειώστε, ωστόσο, πως ενώ όσο περισσότερο μαύρο τσάι πίνετε, τόσο αυξάνονται τα οφέλη του, περιέχει το μεγαλύτερο ποσοστό καφεΐνης από όλες τις ποικιλίες τσαγιού – αλλά ακόμη κι έτσι, έχει μόλις τη μισή ποσότητα σε σύγκριση με τον καφέ.
*Oolong
Είναι το παραδοσιακό κινεζικό τσάι που βρίσκεται «κάπου ανάμεσα» στο πράσινο και το μαύρο, αφού οξειδώνεται λίγο περισσότερο από το πρώτο και ελαφρώς λιγότερο από το δεύτερο. Διαθέτει ελαφρώς λιγότερη καφεΐνη από το μαύρο τσάι, ενώ μερικές από τις ευεργετικές του δράσεις είναι οι εξής:
- Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και
– του μεταβολισμού, - δράση ενάντια σε ιούς και
– βακτήρια, - ανακούφιση σε περιπτώσεις διαβήτη,
– εκζεμάτων και
– αλλεργιών, - βοήθεια στην απώλεια βάρους (πιο πολύ και από το πράσινο τσάι), και
- σε μικρότερο βαθμό, όλα τα οφέλη των προηγούμενων ποικιλιών τσαγιού.
Κόκκινο τσάι
Το κόκκινο τσάι προέρχεται από το φυτό Rooibos. Μπορεί να αντικαταστήσει επάξια τον καφέ, αφού τονώνει το νευρικό σύστημα χωρίς να περιέχει καφεΐνη. Φαίνεται πως μπορεί να έχει ευεργετική δράση σε περιπτώσεις αλλεργιών και πεπτικών προβλημάτων. Αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει είναι η γλυκιά του γεύση.
*Μερικά tips για… το φλιτζάνι σας
-Το λευκό και το πράσινο τσάι θα πρέπει να καταναλώνονται σε συντομότερο χρονικό διάστημα από το μαύρο τσάι, το οποίο χάρη στο υψηλό ποσοστό επεξεργασίας μπορεί να διατηρηθεί φυλαγμένο πάνω από ένα έτος.
-Τα φύλλα τσαγιού είναι πιο ποιοτικά από την «σκόνη» τσαγιού που κυκλοφορεί ευρέως στο εμπόριο.
Αλλά και καλλίτερα από τα γνωστά φακελάκια: ΠΕΤΑΞΤΕ ΤΑ ΤΩΡΑ: Φακελάκια με τσάι γεμάτο θανατηφόρα φυτοφάρμακα
Μην ξεχνάμε και το δικό μας τσάι του βουνού, το οποίο επάξια και με το παραπάνω κατέχει μία υψηλή θέση στην προτίμησή μας: Τσάι του βουνού: Επιβεβαιωμένη αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή και αναλγητική δράση
Τσάι του βουνού: Εύγευστο ρόφημα, με πολλές ευεργετικές δράσεις
Τσάι του (Ελληνικού) βουνού, κατά του Αλτσχάιμερ
Τσάι Βουνού: Μία ακόμη αγροτική καλλιέργεια με χαμηλό ρίσκο
Στοιχεία από
www.in2life.gr
www.vita.gr
Τα είδη του τσαγιού και οι ιδιότητές τους
