Σόργο: Διατροφική αξία και χρήσεις
Όνομα Φυτού: Sorghum halepense
Ελληνική Ονομασία: Σόργος ο χαλέπιος
Λαϊκή Ονομασία: Βέλιουρας, Βήλιουρας, Καλαμάγγρα, Καλαμότσιχρο
Οικογένεια φυτών: Poaceae (Ποοειδή)
Χαρακτηριστικά Φυτού
Πολυετής πόα ύψους 0,5-4,5m, με πλατιά, επίπεδα φύλλα και μικρά, ερμαφρόδιτα άνθη σε χαρακτηριστικές, πυκνές, επάκριες ταξιανθίες (φόβη). Το φυτό εμφανίζει πλάγιους βλαστούς οι οποίοι φύονται μετά την άνθιση του κύριου στελέχους. Η ανθοφορία γίνεται από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο και η καρποφορία από τον Σεπτέμβριο έως τον Οκτώβριο.
Περιοχή: Ήπειρος (καλλιεργούμενο και όχι αυτοφυές)
Μέρη του Φυτού με δραστικές ουσίες: Καρποί
Το σόργο, ένα αρχαίο σιτηρό που είναι μια βασική καλλιέργεια στην Ινδία και σε ολόκληρη την Αφρική, θεωρείται εδώ και καιρό όχι μόνο θρεπτική ζωοτροφή αλλά μια ασφαλής εναλλακτική λύση του σιταριού για όσους ακολουθούν μια διατροφή χωρίς γλουτένη. Η κατανάλωσή του ενισχύει επίσης την πρόσληψη πολλών απαραίτητων για τον οργανισμό συστατικών, προσφέροντας ένα εντυπωσιακά θρεπτικό και υγιεινό προφίλ.
Δραστικές Ουσίες
Αποτελεί υπερδύναμη όσον αφορά τα θρεπτικά συστατικά, προσφέροντας σε όσους το προσθέτουν στη διατροφή τους βιταμίνες όπως νιασίνη (Β3), ριβοφλαβίνη (Β2) και θειαμίνη (Β1)η καθώς και υψηλά επίπεδα μαγνησίου, σιδήρου, χαλκού, ασβεστίου, φωσφόρου και καλίου.
Παρέχει επίσης σχεδόν το μισό της ημερήσιας απαιτούμενης πρόσληψης πρωτεΐνης και μιας πολύ σημαντικής ποσότητας διαιτητικών ινών (48% της συνιστώμενης πρόσληψης).
Παρέχει ακόμη λίπη, Ω3 λιπαρά οξέα, υδατάνθρακες, κυανογενετικά γλυκοσίδια, β-αμυρίνη, κυτταρίνη, καροτένια, καφιρίνη, παλμιτικό, στεατικό, ολεϊκό και λινολεϊκό οξύ.
Φαρμακολογικές δράσεις – Εφαρμογές
Όλο το φυτό εμφανίζει μαλακτικές, διουρητικές και τονωτικές ιδιότητες και συνιστάται κυρίως, στη λαϊκή ιατρική για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων των ουροφόρων οδών.
Χρησιμοποιείται από διάφορους λαούς παραδοσιακά, όπως για παράδειγμα στη Νιγηρία, ως καταπραϋντικό, βλεννολυτικό, βελτιωτικό της πέψης, διουρητικό, για τη θεραπεία του στομαχικού άλγους, της επιληψίας και της διάρροιας.
Στην Ινδία χρησιμοποιείται ως ανθελμινθικό και εντομοκτόνο, ενώ στη Βραζιλία συνιστάται κατά των αναπνευστικών (βρογχίτιδα, βήχα), νεφρολογικών και ουροποιητικών προβλημάτων. Σήμερα, ερευνάται η πιθανή χρήση του φυτικού εκχυλίσματος για την προστασία του ήπατος, τη θεραπεία της αναιμίας και την ενίσχυση της κυτταρικής ανοσίας σε άτομα, που έχουν προσβληθεί από τον ιό HIV.
Οφέλη για την υγεία
Λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς του σε φυτικές ίνες,
βελτιώνει σημαντικά τη λειτουργικότητα του πεπτικού συστήματος, αποτρέποντας κράμπες, φούσκωμα, δυσκοιλιότητα, πόνους στο στομάχι κ.α. Επιπλέον, οι μεγάλες ποσότητες ινών στο σώμα βοηθούν στην εξάλειψη της επικίνδυνης χοληστερόλης (LDL), συμβάλλοντας στη βελτίωση της υγείας της καρδιάς και προστατεύοντας από αθηροσκλήρωση, καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια.
Φυτικές ίνες: Γιατί είναι απαραίτητες σε μία υγιεινή διατροφή
Το πίτουρο των κόκκων του σόργου περιέχει σημαντικά αντιοξειδωτικά
που δεν υπάρχουν σε πολλά άλλα είδη τροφίμων και τα οποία έχουν άμεση σχέση με την πρόληψη κατά διαφόρων τύπων καρκίνου, όπως του οισοφάγου, ιδιαίτερα σε σύγκριση με ανθρώπους που τρώνε τακτικά σιτάρι και καλαμπόκι.
Το πλούσιο σε τανίνη πίτουρο του σόργου περιέχει ένζυμα
που αναστέλλουν την απορρόφηση του αμύλου από το σώμα, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της ινσουλίνης και των επιπέδων γλυκόζης στο σώμα, αποτρέποντας έτσι το διαβητικό σοκ και άλλες επιπλοκές στην υγεία.
Ένζυμα-Διατροφή: Θρέφεις ή Φράζεις το Σώμα σου;
Η κοιλιοκάκη είναι μια σοβαρή αλλεργία στη γλουτένη,
η οποία βρίσκεται κυρίως στα προϊόντα με βάση το σιτάρι. Ευτυχώς, τα εναλλακτικά σιτηρά και φυτά, όπως το σόργο, μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια από εκείνους που πάσχουν από αυτή την όλο και συχνότερη κατάσταση, χωρίς την οδυνηρή φλεγμονή, τη ναυτία και τις γαστρεντερικές βλάβες που προκαλεί η γλουτένη.
Πέραν της κοιλιοκάκης, οι υπόλοιποι ίσως θα πρέπει να μάθουν περισσότερα πριν συνδυάσουν τα όποια προβλήματα υγιείας αντιμετωπίζουν με την κατανάλωση γλουτένης: Ο πραγματικός λόγος τοξικότητας των δημητριακών ΔΕΝ είναι η γλουτένη
Το μαγνήσιο
βρίσκεται σε υψηλές ποσότητες στο σόργο, πράγμα που σημαίνει ότι τα επίπεδα του ασβεστίου θα είναι φυσιολογικά, καθώς το μαγνήσιο αυξάνει την απορρόφηση ασβεστίου στο σώμα. Αυτά τα δύο μέταλλα είναι επίσης αναπόσπαστο μέρος της ανάπτυξης του οστικού ιστού και επιταχύνει την επούλωση των οστών που έχουν υποστεί βλάβη ή γήρανση. Αυτό μπορεί να αποτρέψει καταστάσεις όπως η οστεοπόρωση και η αρθρίτιδα.
Συνεργία Βιταμίνης D3-Βιταμίνης Κ2-Μαγνησίου-Ασβεστίου
Ο χαλκός
βοηθά στην αύξηση της πρόσληψης και της απορρόφησης του σιδήρου στο σώμα και τα δύο αυτά πολύτιμα μέταλλα περιέχονται στο σόργο. Αυτό σημαίνει μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης αναιμίας, αλλά και αύξηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων, της κυκλοφορίας του αίματος και της κυτταρικής ανάπτυξης.
Χαλκός: Συμβάλλει στην αντιοξείδωση, την παραγωγή ενέργειας, προφυλάσσει οστά-αγγεία
Ενισχύει ταυτόχρονα τα επίπεδα ενέργειας σε όλο το σώμα.
Το σόργο περιέχει το 28% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης νιασίνης (βιταμίνη Β3) η οποία αποτελεί βασικό συστατικό για το μετασχηματισμό των τροφίμων σε χρήσιμη ενέργεια και καύσιμο για το σώμα.
Βιταμίνη Β3 ή Νιασίνη: Ιδιότητες, οφέλη, πηγές, επιπτώσεις έλλειψης
Τρόπος Χορήγησης
Χορηγείται στη λαϊκή ιατρική ως μαλακτικό και διουρητικό υπό τη μορφή εγχύματος (μία κουταλιά ξηρού βοτάνου εμβαπτίζεται σε βραστό νερό για 15min, έως 3 φορές την ημέρα).
Άλλες χρήσεις: Ο καρπός σε ώριμη κατάσταση χρησιμοποιείται για την παρασκευή πολύσπορων δημιουργιών που δεν περιορίζονται μόνο στα αρτοπαρασκευάσματα αλλά είναι και ιδανικά για κάποια. Επίσης, το σόργο μπορεί να είναι ένα από τα βασικά συστατικά για τις μπάρες δημητριακών.
Ανεπιθύμητες Ενέργειες
Είναι πιθανή η δηλητηρίαση λόγω των περιεχομένων στο φυτό κυανιούχων ενώσεων καθώς και εκδήλωση πυρετού εκ χόρτου.
Στοιχεία από
www.itrofi.gr
mediplantepirus.med.uoi.gr
Βιβλιογραφία
1) http://www.naturalmedicinalherbs.net/herbs/s/sorghum-halepense=johnson-grass.php
2) http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Sorghum+halepense
3) https://hort.purdue.edu/newcrop/duke_energy/Sorghum_halepense.html#Toxicity
4) http://herbs-treatandtaste.blogspot.gr/2011/07/what-is-sorghum-jawar-history-health.html
5) http://practicalplants.org/wiki/Sorghum_halepense
Σόργο: Διατροφική αξία και χρήσεις
